Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong xây dựng báo cáo giám sát, phản biện xã hội

Hình thức giám sát linh hoạt, đa dạng bằng nhiều hình thức

Các đại biểu dự Hội nghị toàn quốc về công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam tại điểm cầu Đồng Nai. Ảnh: baodongnai.com.vn

Tại Báo cáo Kết quả giám sát và phản biện xã hội của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam từ sau Kỳ họp thứ Tám đến Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội khóa XV, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam nêu rõ, MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội đã tiếp tục quán triệt và thực hiện Chỉ thị 18-CT/TW ngày 26/10/2022 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về phát huy vai trò, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; hoàn thành các nội dung theo Kế hoạch giám sát và phản biện xã hội năm 2024, hiệp thương xây dựng và tích cực triển khai các nội dung theo Kế hoạch giám sát và phản biện xã hội năm 2025, đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Trong đó, hoạt động giám sát tiếp tục được thực hiện đồng bộ từ Trung ương đến cơ sở. Hình thức giám sát linh hoạt, đa dạng bằng nhiều hình thức như thành lập Đoàn giám sát, hoặc thông qua nghiên cứu báo cáo hoặc kết hợp giữa giám sát trực tiếp và nghiên cứu báo cáo; đã huy động được sự tham gia của các chuyên gia, người có kinh nghiệm thực tiễn, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát.

Các Đoàn giám sát do Mặt trận chủ trì thực hiện đều có sự tham gia của các cơ quan hữu quan, của các tổ chức chính trị - xã hội và MTTQ địa phương nơi tiến hành giám sát; các nội dung giám sát được định hướng đúng theo chức năng, trách nhiệm giám sát của Mặt trận. Việc tổ chức làm việc trực tiếp với các cơ quan, đơn vị được giám sát thực hiện nghiêm túc, đã chỉ ra nhiều hạn chế, giúp cho cơ quan được giám sát kịp thời chấn chỉnh.

Một số vấn đề bất cập, khó khăn địa phương được tháo gỡ hoặc Mặt trận có ý kiến đề xuất với cơ quan cấp trên tiếp tục có giải pháp khắc phục; chất lượng văn bản kiến nghị sau giám sát được nâng lên rõ rệt, nhiều kiến nghị của Mặt trận đã được các cơ quan có thẩm quyền tiếp thu, phản hồi, thông báo kịp thời cho Mặt trận.

Tập trung giải pháp nâng cao chất lượng giám sát

Đối với giám sát việc thực thi pháp luật của các cơ quan Nhà nước, chính quyền các cấp thông qua theo dõi việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị của công dân, từ sau Kỳ họp thứ Tám đến trước Kỳ họp thứ Chín, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã thực hiện tiếp nhận, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh của công dân, nghiên cứu, ban hành văn bản kiến nghị đến cơ quan có thẩm quyền đề nghị xem xét, giải quyết theo quy định; thường xuyên tổng hợp thông tin trên các phương tiện thông tin và xử lý các thông tin phản ánh, kiến nghị và ban hành các công văn đề nghị xem xét, giải quyết việc dư luận, báo chí phản ánh.

Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tiếp tục phối hợp thực hiện các hoạt động giám sát chuyên đề các chương trình mục tiêu quốc gia của Quốc hội, UBTVQH; các hoạt động giám sát theo Chương trình, Quy chế phối hợp giữa MTTQ Việt Nam với các cơ quan hữu quan.

Về giám sát, phản biện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn I (2021 - 2025), Ban Thường trực đã hoàn thành Kế hoạch về giám sát Chương trình năm 2024; đã chủ trì 3 đoàn giám sát, tiến hành giám sát trực tiếp tại 4 tỉnh (các địa phương khác gửi báo cáo để tổng hợp chung). Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp đã tổ chức nhiều đợt giám sát việc triển khai Dự án 1 theo trình tự, thủ tục.

Qua giám sát cho thấy, các địa phương đã chủ động triển khai thực hiện Dự án 1 nhất là các khâu: tuyên truyền, rà soát đối tượng thụ hưởng, tổng hợp nhu cầu đầu tư và hỗ trợ các hộ gia đình.

Việc triển khai thực hiện Dự án 1 đã trực tiếp tác động tích cực đến đời sống đồng bào dân tộc thiểu số, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, yêu cầu cấp thiết về điều kiện sống, sinh hoạt của hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số, giúp nhiều hộ gia đình từng bước ổn định cuộc sống và vươn lên thoát nghèo.

Với sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, đồng bào ngày càng tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý, điều hành của Nhà nước. Tình hình an ninh, trật tự an toàn xã hội vùng dân tộc thiểu số được củng cố, tăng cường. Đồng bào an tâm lao động sản xuất, kinh doanh và tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước do địa phương phát động.

Tuy nhiên, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cũng thẳng thắn chỉ rõ một số hạn chế trong công tác giám sát và phản biện xã hội. Cụ thể, sự phối hợp giữa Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội trong quá trình tham gia giám sát và phản biện xã hội có nội dung còn chưa thực sự chặt chẽ, đôi khi còn sự trùng lặp về thời gian, địa phương thực hiện giám sát; việc tham gia của Mặt trận với các Đoàn giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội còn ít...

Thời gian tới, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội sẽ tập trung triển khai và hoàn thành các nội dung về giám sát và phản biện xã hội theo Kế hoạch năm 2025, bảo đảm đúng tiến độ, chất lượng; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình tập hợp số liệu, xây dựng các báo cáo giám sát và phản biện xã hội trong toàn hệ thống.

Tập trung các giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội theo Chỉ thị số 18-CT/TW, ngày 26/10/2022 của Ban Bí thư; bảo đảm nguồn lực, kinh phí cho hoạt động giám sát và phản biện xã hội; nâng cao chế độ, chính sách hỗ trợ đối với các chuyên gia, nhà khoa học, người có kinh nghiệm thực tiễn tham gia giám sát và phản biện xã hội.

Cùng với đó, phát huy hơn nữa vai trò của báo chí, truyền thông, đẩy mạnh tuyên truyền về hoạt động giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận, thực hiện công khai, minh bạch kết quả giám sát để Nhân dân biết và giám sát; chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, tập huấn nâng cao trình độ, năng lực cho cán bộ, nhất là cán bộ cấp huyện, cấp xã ở địa phương, cơ sở.