Những hiệu ứng tích cực
Từ năm 2011 tới nay, tỉnh Tuyên Quang đã triển khai mô hình “Tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân” tại 13 xã, phường của các huyện, thành phố, góp phần nâng cao nhận thức, kỹ năng thực hành chăm sóc sức khỏe sinh sản/KHHGĐ cho tuổi vị thành niên, thanh niên. Mô hình này đã thu hút gần 600 vị thành niên và thanh niên tham gia sinh hoạt. Các thành viên tham gia thường xuyên được cấp phát tài liệu, khám sức khỏe và tư vấn sức khỏe sinh sản…
Tính từ năm 2018 đến tháng 1.2020, đã có hơn 6.000 thai phụ sàng lọc trước sinh và hơn 500 trẻ được sàng lọc sơ sinh. Qua đó, phát hiện hơn 100 trường hợp có dấu hiệu thai bất thường và 27 trẻ mắc bệnh suy giáp trạng bẩm sinh và thiếu men G6PD. Ngành Dân số tỉnh còn tích cực triển khai và tuyên truyền thực hiện Đề án “Xã hội hóa cung cấp phương tiện tránh thai và dịch vụ kế hoạch hóa gia đình/sức khỏe sinh sản”. Từ đó, không chỉ góp phần giảm gánh nặng cho ngân sách Nhà nước, mà còn từng bước thay đổi suy nghĩ của người dân trong việc chủ động sử dụng phương tiện tránh thai để bảo vệ sức khỏe; chuyển đổi từ cơ chế “bao cấp, miễn phí” sang “mua, bán” phù hợp với khả năng và điều kiện của người sử dụng. Đề án được triển khai từ năm 2016, đến nay đã nhân rộng ra 123 xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh. Tỷ lệ người dân áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại đạt trên 76%.
Theo Chi cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh Tuyên Quang Bác sỹ Nguyễn Huy Phòng, việc nâng cao chất lượng giống nòi là bước đi lâu dài của ngành Dân số. Trong thời gian tới, Chi cục tiếp tục đẩy mạnh, duy trì vững chắc mức sinh thay thế; giảm tốc độ mất cân bằng giới tính khi sinh; chẩn đoán và điều trị bệnh tật trước sinh và sơ sinh; tăng số người mới sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại. Đồng thời, quan tâm, chú trọng chăm sóc sức khỏe vị thành niên, người cao tuổi dựa vào cộng đồng; tư vấn và khám sức khỏe trước hôn nhân; phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết… Qua đó, góp phần cải thiện chất lượng dân số, bảo đảm cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn hiện nay.
Đẩy mạnh tuyên truyền ở tuyến huyện
Cũng theo Bác sĩ Nguyễn Huy Phòng, công tác truyền thông có vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi hành vi, nâng cao nhận thức về dân số - KHHGĐ của người dân. Thấu hiểu tầm quan trọng đó, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nhất là truyền thông ở tuyến cơ sở bằng nhiều hình thức, phù hợp với từng nhóm đối tượng. Trong đó, phát huy vai trò mạng lưới cộng tác viên dân số. Trung bình mỗi năm, Trung tâm Y tế các huyện, thành phố đã tổ chức nói chuyện chuyên đề cho hàng nghìn lượt người; tập huấn cho 138 cán bộ chuyên trách và trên 1.700 cộng tác viên dân số; tổ chức hơn 350 buổi truyền thông nhóm nhỏ với gần 6.000 lượt người tham gia. Bên cạnh đó, các cộng tác viên dân số thường xuyên tư vấn tại hộ gia đình, tuyên truyền qua hệ thống loa tại các thôn, xóm.
Để thực hiện tốt công tác dân số - KHHGĐ, nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn, các Trung tâm Y tế các huyện, thành phố đã thực hiện nhiều giải pháp truyền thông đến người dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Những năm trước đây, huyện Chiêm Hóa là một trong những địa phương có tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh cao. Để giảm thiểu tình trạng này, Trung tâm Y tế huyện đã chủ động phối hợp với các đoàn thể, các xã, thôn bản để vận động người dân thay đổi suy nghĩ, triển khai tiếp thị các phương tiện tránh thai; treo băng rôn, cấp phát tờ rơi. Trung tâm đã xây dựng các nội dung tin, bài tuyên truyền trên Cổng thông tin điện tử huyện, mang lại nhiều thông tin hữu ích cho người dân.
Điển hình như hàng năm, phòng Dân số - KHHGĐ, Trung tâm Y tế huyện Chiêm Hóa đã phối hợp với các trường học tổ chức truyền thông nói chuyện chuyên đề về sức khỏe sinh sản vị thành niên cho 1.000 học sinh khối THCS và THPT trên địa bàn, phát trên 1.200 tờ rơi, tài liệu về sức khỏe sinh sản. Nhờ vậy, tỷ số giới tính khi sinh của huyện 7 tháng đầu năm 2020 là 109,8 trẻ trai/100 trẻ gái, giảm 18% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại đạt 76%; 100% xã được triển khai Đề án can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và Đề án sàng lọc trước sinh và sơ sinh.
“Hiệu quả từ công tác truyền thông dân số - KHHGĐ đã góp thần thúc đẩy kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương phát triển. Mỗi địa phương cần đẩy mạnh hơn nữa việc tuyên truyền dân số, hướng tới thực hiện quy mô gia đình ít con nhằm xây dựng xã hội phồn vinh, gia đình hạnh phúc” - Bác sĩ Nguyễn Huy Phòng nhấn mạnh.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
