Nâng cao chất lượng, phát triển bền vững:

Đẩy mạnh công nghệ bảo quản, chế biến tăng sức cạnh tranh nông sản

Bảo quản và chế biến nông sản sau thu hoạch là một trong những khâu quan trọng của quy trình sản xuất, nhằm giảm thất thoát, nâng cao chất lượng, giá trị và tăng tính cạnh tranh cho nông sản trên thị trường. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ bảo quản, chế biến nông sản tại các địa phương còn nhiều hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng.

Tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch nhiều

Theo thống kê, hiện cả nước có khoảng hơn 13.000 cơ sở chế biến nông sản. Trong đó, 614 cơ sở giết mổ tập trung, 5.229 cơ sở thu gom, sơ chế, chế biến thực phẩm nông, lâm, thủy sản (đa ngành); 3.369 cơ sở sơ chế, chế biến sản phẩm có nguồn gốc thực vật, gần 4.000 cơ sở sơ chế, chế biến sản phẩm có nguồn gốc động vật trên cạn. Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường Nguyễn Như Tiệp chia sẻ, dù số lượng cơ sở chế biến nông, lâm, thủy sản của nước ta hiện nay khá lớn, song trình độ chế biến chỉ mới ở mức trung bình và nhỏ. Hơn nữa, việc chế biến còn phụ thuộc vào mùa vụ nên phần lớn các nhà máy chưa hoạt động hết công suất, có thời điểm chưa tiêu thụ hết sản phẩm khi vào mùa vụ, nên vẫn còn xảy ra tình trạng thất thoát sau thu hoạch với tỷ lệ lớn. Cụ thể như đối với rau màu, tỷ lệ thất thoát từ 25 - 30%.

Đơn cử tại tỉnh An Giang, những năm gần đây sản lượng nông sản, lương thực, thực phẩm được sản xuất rất dồi dào, phong phú về chủng loại, tuy nhiên, thất thoát sau thu hoạch lại chiếm tỷ lệ cao. Một trong những nguyên nhân là do các nhà quản lý, doanh nghiệp, nông dân chưa quan tâm ứng dụng cơ giới hóa trong thu hoạch, thiếu hệ thống bảo quản chế biến sau thu hoạch thích hợp, tỷ lệ chế biến thấp, gây thất thoát. Chủ tịch Hội đồng Quản trị HTX Nông nghiệp Ô Lâm Bùi Xuân Điện cho biết, HTX có khoảng 50ha trồng xoài với các loại xoài keo, xoài thanh ca, xoài Úc, xoài tượng da xanh… sản lượng bình quân 500 tấn/năm. Tuy nhiên, sau mỗi đợt thu hoạch, sản lượng xoài thất thoát do dập, úng, côn trùng gây hại chiếm khoảng 5 - 7%. Đặc biệt, vào những thời điểm xoài rớt giá, tỷ lệ thất thoát lên 70 - 80%. Do không có công nghệ bảo quản hoặc chế biến, nên khi giá xoài giảm, nông dân bỏ mặc, không thu hoạch, bởi chi phí thu hoạch cao hơn giá thành bán ra.

Tại TP. Hà Nội, những năm qua đã có nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp, hợp tác xã, chủ sản xuất tăng cường đầu tư cho công nghệ chế biến nông sản. Đến nay, toàn thành phố có trên 250 doanh nghiệp chế biến nông sản, cùng với đó là hàng nghìn cơ sở có quy mô nhỏ và vừa, thực hiện sơ chế, bảo quản thực phẩm phục vụ tiêu dùng của địa phương… Dù đã có bước phát triển đáng ghi nhận, nhưng theo đánh giá của Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản Hà Nội Nguyễn Thị Thu Hằng, ngành công nghiệp chế biến nông sản, thực phẩm của Hà Nội vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Số lượng doanh nghiệp tham gia ít, phần lớn những cơ sở chế biến có quy mô nhỏ và vừa, thiết bị máy móc lạc hậu, chủ yếu vẫn là công nghệ chế biến thủ công. Hệ thống bảo quản các sản phẩm nông, lâm, thủy sản của Hà Nội vẫn còn khiêm tốn. Do đó, việc thất thoát nông sản sau thu hoạch là không tránh khỏi.

Ứng dụng công nghệ chế biến nông sản sau thu hoạch
Ứng dụng công nghệ chế biến nông sản sau thu hoạch. Nguồn: ITN

Gỡ vướng chính sách, thúc đẩy liên kết

Thực tế, sản phẩm nông, lâm, thủy sản trong nước đã xuất khẩu trên hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, bao gồm cả các thị trường khó tính như Hoa Kỳ, châu Âu (EU), Nhật Bản... Trong đó EU là thị trường tiềm năng của nhiều mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đặc biệt từ khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) được ký kết. Tuy nhiên, nông sản xuất khẩu chủ yếu xuất thô do thiếu công nghệ chế biến, bảo quản; chưa đáp ứng các quy trình, quy định, tiêu chuẩn của thị trường nhập khẩu. Đánh giá của Viện Công nghệ sau thu hoạch cho thấy, tỷ lệ nông sản chế biến đạt chất lượng quốc tế đến nay mới đạt khoảng 10% và số doanh nghiệp chế biến nông sản đăng ký chất lượng sản phẩm hiện mới đạt khoảng 15%.

Bên cạnh đó, theo phản ánh của nhiều doanh nghiệp, một số cơ chế, chính sách khó thực hiện vào thực tiễn, điển hình là chính sách hỗ trợ vay vốn tín dụng rất khó tiếp cận, nhiều rào cản. Ngoài những vướng mắc trong cơ chế chính sách, nhiều nhà quản lý cho rằng, để nâng cao năng lực chế biến, cấp thiết cần phải tổ chức lại sản xuất theo hướng chuyên canh tập trung, tiến tới xóa bỏ hình thức canh tác nhỏ lẻ, manh mún, sản phẩm “sáng tươi, chiều héo” còn phổ biến.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, để tăng năng lực xuất khẩu ngành nông sản Việt Nam, cần có các giải pháp đồng bộ hỗ trợ toàn ngành phát triển theo chuỗi, đặc biệt hỗ trợ về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, số hóa trong sản xuất, chế biến nông sản. Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cần chủ động tìm đến các chương trình hỗ trợ của các tổ chức trong và ngoài nước trong việc ứng dụng công nghệ chế biến sau thu hoạch để gia tăng giá trị xuất khẩu, đặc biệt là các thị trường trọng điểm cho doanh nghiệp nông sản.

Đánh giá vấn đề này, Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường Nguyễn Như Tiệp nhấn mạnh, để phát triển hệ thống chế biến nông sản theo hướng hiện đại phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế đòi hỏi phải giải quyết hàng loạt vấn đề từ xác định thị trường, liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Cùng với đó là cơ chế, chính sách, nguồn vốn, công nghệ... Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường sẽ tiếp tục tham mưu Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp với các địa phương hỗ trợ đầu tư mới và mở rộng công suất các cơ sở chế biến đối với những ngành hàng có vùng nguyên liệu đạt chuẩn, xây dựng chuỗi liên kết trong sản xuất, bảo quản, chế biến sản phẩm nhằm nâng tỷ trọng nông sản có giá trị gia tăng cao, tăng sức cạnh tranh hàng nông sản Việt Nam trên thị trường.

(Chương trình có sự phối hợp của Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường)

Kinh tế

Vụ cây trồng trên đường Lê Quang Đạo kéo dài có dấu hiệu 'khô héo': Lộ diện doanh nghiệp thường xuyên trúng thầu vốn ngân sách "khủng" với tỷ lệ tiết kiệm dưới 1%
Tài chính

Vụ cây trồng trên đường Lê Quang Đạo kéo dài có dấu hiệu 'khô héo': Lộ diện doanh nghiệp thường xuyên trúng thầu vốn ngân sách "khủng" với tỷ lệ tiết kiệm dưới 1%

Công ty TNHH xây dựng Tự Lập là liên danh chính tại dự án đầu tư xây dựng đường Lê Quang Đạo kéo dài, do Ban QLDA đầu tư xây dựng quận Nam Từ Liêm làm chủ đầu tư. Đáng chú ý, gói thầu doanh nghiệp này trúng có mức tiết kiệm cho ngân sách ở mức thấp.

Phó Bí thư phụ trách Đảng bộ, Thành viên HĐTV, Tổng Giám đốc Agribank Phạm Toàn Vượng tại buổi làm việc với Bảo hiểm Agribank
Doanh nghiệp

Mang lại giá trị thiết thực cho nhiều bên

Tại cuộc làm việc của Ban điều hành Agribank với Công ty Cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng Nông nghiệp (Bảo hiểm Agribank), Phó Bí thư phụ trách Đảng bộ, Thành viên HĐTV, Tổng Giám đốc Agribank Phạm Toàn Vượng nhấn mạnh, sự hợp tác sâu rộng giữa hai bên không chỉ giúp nâng cao hiệu quả kinh doanh mà còn mang lại những giá trị thiết thực cho người dân và doanh nghiệp, đặc biệt là khu vực nông thôn.

Petrovietnam kiên định mục tiêu tăng trưởng 2 con số
Doanh nghiệp

Petrovietnam kiên định mục tiêu tăng trưởng 2 con số

Thực hiện nhiệm vụ tháng đầu năm 2025 trong thời điểm kỳ nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài, Petrovietnam và các đơn vị thành viên đã duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh ổn định, an toàn, liên tục, bảo đảm cung ứng các sản phẩm thiết yếu cho phát triển kinh tế - xã hội.

EVN chủ động sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp
Doanh nghiệp

EVN chủ động sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp

Theo Ban Tổ chức và Nhân sự EVN, trong năm 2024, EVN đã chủ động, tích cực triển khai các nhiệm vụ về sắp xếp, cơ cấu lại, đổi mới doanh nghiệp, cổ phần hóa và thoái vốn theo các chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, Chỉ thị số 3535/CT-EVN về việc thực hiện công tác sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp năm 2024 của EVN, Chương trình công tác năm 2024 và các chỉ đạo khác của HĐTV trong năm.

EVN ứng dụng công nghệ hiện đại trong vận hành các nhà máy điện
Doanh nghiệp

Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện tốt chuyển đổi số

Theo thông tin của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là một trong các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước đạt kết quả tốt nhất về chuyển đổi số doanh nghiệp năm 2024; đây là kết quả được đánh giá dựa trên Bộ chỉ số đánh giá mức độ chuyển đổi số các doanh nghiệp thuộc Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.

Năm 2025 đặt mục tiêu sản lượng tôm các loại 1,3 – 1,4 triệu tấn
Thị trường

Giá thành sản xuất cao "làm khó" ngành tôm

Hạ tầng vùng nuôi tôm nhiều nơi chưa bảo đảm, nguồn tôm bố mẹ phụ thuộc vào nhập khẩu, nguy cơ dịch bệnh lớn, giá thành sản xuất cao... Đây là những khó khăn ngành tôm phải vượt qua để đạt được các mục tiêu đặt ra trong năm nay.

Ông Nam
Doanh nghiệp

Thiết kế chính sách theo quy mô doanh nghiệp

Theo TS. TÔ HOÀI NAM, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, muốn đạt mục tiêu tăng trưởng trong năm nay từ 8% trở lên và hai con số từ những năm tiếp theo, cần có chính sách thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển; trong đó, nên phân chia theo quy mô doanh nghiệp để ban hành chính sách tương ứng.

Cơ hội cho ngành thủy sản trong bối cảnh thuế quan mới của Hoa Kỳ
Thị trường

Xuất khẩu thủy sản trong bối cảnh thuế quan mới: Cơ hội nhiều hơn thách thức

Theo chuyên gia, chưa thể đoán định được liệu thủy sản Việt Nam có bị áp thuế mới hay không và khi nào bị áp. Tuy nhiên, động thái của Hoa Kỳ với Trung Quốc, Canada, Mexico cho thấy, có một số cơ hội và thách thức đan xen với thủy sản Việt Nam, tập trung chủ yếu ở thị trường Trung Quốc và Canada. Trong đó, cơ hội dường như nhiều hơn thách thức.

Agribank tiếp tục triển khai cho vay trả nợ trước hạn tổ chức tín dụng khác trong năm 2025
Doanh nghiệp

Agribank tiếp tục triển khai cho vay trả nợ trước hạn tổ chức tín dụng khác trong năm 2025

Thực hiện chủ trương của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, Agribank tiếp tục tích cực triển khai cho vay trả nợ trước hạn tổ chức tín dụng (TCTD) trong năm 2025. Khách hàng chuyển khoản vay từ các TCTD khác về Agribank với thủ tục thuận tiện, nhanh chóng và hưởng nhiều chính sách ưu đãi.

Ảnh minh họa
Kinh tế

Một số vấn đề cần bổ sung trong cơ chế đặc thù cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận

PGS. TS. Vương Hữu Tấn - Nguyên Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam

Nước ta lần đầu tiên triển khai dự án điện hạt nhân, cả chủ đầu tư và cơ quan pháp quy hạt nhân đều thiếu nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Vì vậy, việc Quốc hội ban hành Nghị quyết về các cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận là cần thiết để bảo đảm tiến độ, song cần bổ sung một số vấn đề, đặc biệt về hợp đồng chìa khóa trao tay.