Đầu tư cho tương lai: Đề phòng tâm lý “xả hơi”

      Ngay sau kỳ thi tốt nghiệp, trên các diễn đàn ở các trường THPT, đặc biệt là các đô thị lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng…, các cô cậu học trò hò nhau tổ chức các dã ngoại xả hơi sau thi. Gần thì đi rừng, đi bơi. Xa thì đi biển, xuyên Việt hay du lịch miền Tây. Không ít cha mẹ có điều kiện cho phép con em mình ra nước ngoài thư giãn. 30 ngày trước kỳ thi ĐH, CĐ trôi qua vùn vụt. Nhiều cái đầu có chút thông minh nhưng vì chưa kịp rèn luyện “hậu xả hơi”, không kịp chuyển chương trình sang “học ôn” và “tập trung” nên đành ngậm ngùi chờ cơ hội năm sau hoặc bị stress vì điểm quá thấp, ảnh hưởng tâm lý khi so sánh với bạn bè. Cha mẹ tiếc nuối. 
      Tiến sỹ tâm lý học Huỳnh Anh Sơn phân tích: “Việc thả lỏng sau một kỳ thi quan trọng như tốt nghiệp THPT để nạp năng lượng, tạo hứng thú bước vào kỳ thi tiếp theo là vô cùng hợp lý. Cha mẹ cũng cần khuyến khích các em xả hơi, tạo khoảng trống để các em nghỉ ngơi. Tuy nhiên, cách xả hơi cần được cân nhắc kỹ lưỡng để tránh các phản ứng phụ, hiệu ứng ngược, ảnh hưởng đến kết quả kỳ thi tuyển sinh cũng như tránh để lại hậu quả từ những hành động vô thức. Sự can thiệp của cha mẹ là vô cùng quan trọng vì ở tuổi 18, các em dễ bị lôi kéo, kích động và làm những việc thiếu suy nghĩ mà sau này chính các em cũng hối tiếc”. 
      Theo nghiên cứu của giới quản lý giáo dục phương Tây mà một số trường đại học của Bắc Mỹ và châu Âu đang thực hiện, những việc làm của học sinh trước khi bước vào băng ghế ĐH, CĐ là rất quan trọng và có ảnh hưởng lớn đến sự nghiệp và quan điểm xã hội của các em sau này. Ví dụ như trường Đại học Harvard cho phép một số sinh viên nghỉ học năm đầu để tham gia các hoạt động xã hội ở những vùng khó khăn trong và ngoài nước. Ở châu âu, sinh viên có thể tham gia chương trình phục vụ người già, làm việc ở các trại mồ côi hoặc đến với chương trình hỗ trợ phát triển, cứu trợ nhân đạo ở các quốc gia thuộc thế giới thứ 3. Đây là một trong những điều kiện bổ sung để các em được tham gia chương trình học bổng Chính phủ. 
      Ở Việt Nam, cha mẹ học sinh có thể khuyến khích con em mình tham gia các chương trình hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh như: “Tiếp sức mùa thi”, “Bảo vệ môi trường”… Những chương trình này tạo điều kiện cho các em nhìn nhận thế giới bằng con mắt thực tế hơn, giúp các em thấy rằng thế giới này cần sự đóng góp của các em, cần tri thức, sự nỗ lực của từng bạn trẻ. Nhưng tất nhiên, các hoạt động này không nhất thiết phải thực hiện trước khi các em trải qua kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ.
      Một chuyên gia tâm lý giáo dục nước ngoài cho rằng, nghỉ xả hơi sau kỳ thi tốt nghiệp THPT cũng quan trọng như nghỉ giữa trận đấu bóng đá. Đó là khoảng thời gian cần cho cái đầu nghỉ ngơi ở mức độ vừa phải, nhưng vẫn phải giữ được các mục tiêu quan trọng ở tầm nhìn của mình. Cha mẹ sẽ có tiếng nói mang tính quyết định trong việc này nhưng nên dừng lại ở mức khuyên nhủ, tư vấn và chỉ ra đúng sai trước khi đưa ra mệnh lệnh cuối cùng để tránh tâm lý chống đối. Một tâm trạng xả hơi tuyệt đối thiếu kiểm soát sẽ là đối thủ đáng gờm của mỗi kỳ thi ĐH, CĐ.

Quang Minh