Tạo thuận lợi cho người dân khi tham gia
Theo ĐBQH Trần Thị Nhị Hà, tỷ lệ tham gia BHYT của nước ta hiện khá cao, trong đó, tại Hà Nội chiếm 94,5%. Những năm gần đây, hầu như người dân nào đi khám chữa bệnh cũng xuất trình thẻ BHYT, nhất là với những người nghèo, bệnh ung thư, chạy thận... thì thẻ BHYT như "phao cứu sinh". Theo đại biểu, về phạm vi được hưởng của người tham gia theo dự thảo Luật là phù hợp; tuy nhiên, Luật Khám bệnh, chữa bệnh đã quy định rõ các hình thức khám chữa bệnh từ xa, khám chữa bệnh theo nguyên lý y học gia đình. Do đó, đại biểu đề nghị BHYT cũng phải được thanh toán trong khám chữa bệnh từ xa, khám chữa bệnh theo nguyên lý y học gia đình.
Cũng theo đại biểu, dự thảo Luật hiện mới đề cập đến phạm vi hưởng BHYT trong lĩnh vực khám chữa bệnh mà chưa quan tâm đến những lĩnh vực, dịch vụ khám sàng lọc, phát hiện sớm như một dịch vụ dự phòng. Trên thực tế, việc sàng lọc phát hiện một số bệnh, đặc biệt là bệnh ung thư rất quan trọng bởi đây là những bệnh nếu phát hiện sớm sẽ giảm chi phí điều trị, giảm ngân sách nhà nước, giảm bệnh tật cho người dân, BHYT cần chi trả.
Đối với vấn đề cấp khám chữa bệnh, theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh có 3 cấp nhưng dự thảo luật vẫn mang nặng chuyển tuyến. Theo ĐBQH Trần Thị Nhị Hà, từ ngày 1.1.2025, sẽ có 3 tuyến khám chữa bệnh nhưng nội dung này trong dự Luật tương đối mờ nhạt, chưa tích hợp được với Luật Khám bệnh, chữa bệnh. "Chúng ta phải có giải pháp để người dân biết mình sẽ khám bệnh, chữa bệnh ở cơ sở nào, tạo trật tự khám bệnh, chữa bệnh cũng như cơ sở khám bệnh, chữa bệnh biết mình đang ở cấp nào để phục vụ người dân", đại biểu phân tích.
Trước tình trạng thiếu thuốc, vật tư tiêu hao tại các cơ sở y tế và xử lý như thế nào khi người dân có thẻ BHYT nhưng đi khám chữa bệnh lại chưa có thuốc, vật tư tiêu hao đang được người dân rất quan tâm. Hơn nữa, Bộ Y tế đã ban hành các thông tư, quy định về thanh toán chi phí thuốc, trang thiết bị y tế trực tiếp cho người có thẻ BHYT. Vì vậy, cần có quy định rõ ràng, minh bạch, thống nhất, đồng bộ về việc này; tạo thuận tiện cho người dân và dễ hiểu cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
ĐBQH Nguyễn Anh Trí đánh giá cao dự thảo Luật đã được xây dựng trên 4 nhóm chính sách đã được Chính phủ thông qua, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đồng thời, bày tỏ tâm đắc với chính sách điều chỉnh các quy định BHYT có liên quan theo cấp chuyên môn kỹ thuật khám chữa bệnh và phát huy vai trò của y tế cơ sở trong chăm sóc sức khỏe ban đầu và khám bệnh, chữa bệnh BHYT. “Không nên coi việc khám chữa bệnh theo tuyến bảo hiểm là biện pháp chống quá tải cho hệ thống y tế, mà phải tổ chức lại hệ thống y tế làm sao người dân có thể đến nơi khám, chữa bệnh nhanh nhất, đầy đủ nhất, có thầy giỏi, thuốc tốt; bảo đảm công bằng, bình đẳng trong thụ hưởng bảo hiểm y tế”, ĐBQH Nguyễn Anh Trí nhấn mạnh.
Xem xét lại chính sách bảo hiểm y tế cho người cao tuổi
Thảo luận tại tổ, ĐBQH Trương Xuân Cừ bày tỏ băn khoăn đối với chính sách cho người cao tuổi được quy định trong dự thảo Luật. Đại biểu cho biết, các báo cáo của năm 2021, 2022 cho thấy: hiện, có 5% người cao tuổi chưa có BHYT, tức là khoảng 500.000 người, nhưng cho đến tháng 8.2024, số liệu này đã tăng lên 2,6 triệu người cao tuổi chưa có BHYT. Con số này khiến các cơ quan quản lý, Hội Người cao tuổi hết sức băn khoăn. Nếu không có BHYT, chi phí điều trị là gánh nặng đối với các cá nhân, hộ gia đình.
Do đó, đại biểu đề xuất, người đủ từ 70 tuổi trở lên là được hưởng BHYT, người cao tuổi trong hộ cận nghèo nên từ 65 tuổi được hưởng BHYT. "Qua các số liệu thống kê, người cao tuổi Việt Nam từ 60 tuổi trở lên thì tới 95% có bệnh. Từ 60 đến 80 tuổi có 3 bệnh nền, 80 tuổi trở lên có 6 bệnh nền. Nếu không có BHYT sẽ rất khó khăn”, ĐBQH Trương Xuân Cừ cho biết thêm.
Theo ĐBQH, Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm, việc tham gia BHYT của đối tượng học sinh, sinh viên chưa bảo đảm linh hoạt, chưa bảo đảm quyền lợi của các em. Học sinh, sinh viên phải đóng bảo hiểm theo trường học cao hơn mức đóng của họ khi tham gia với tư cách là đối tượng thành viên hộ gia đình. Bên cạnh đó, thủ tục đăng ký mua BHYT cần rất nhiều giấy tờ. Để được mua BHYT, người dân phải mang theo sổ hộ khẩu, chứng minh nhân dân, thẻ BHYT của các thành viên trong gia đình, kèm bản sao chụp các loại giấy tờ trên... gây khó khăn trong quá trình làm các thủ tục liên quan đến BHYT.
"Những quy định trên khiến việc mua BHYT hộ gia đình đã và đang phát sinh một số bất cập khiến nhiều người dân không muốn mua BHYT dù vẫn có nhu cầu. Thậm chí, nhiều người phải bỏ về trong sự ấm ức, vì hồ sơ không đáp ứng đủ điều kiện mua BHYT gia đình. Vì vậy, cần có văn bản hướng dẫn để thủ tục mua BHYT theo hộ gia đình đơn giản hóa, người dân không cần phải sao chụp thẻ BHYT, giấy tạm trú tạm vắng của các thành viên khác trong gia đình", ĐBQH, Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm kiến nghị.
Còn ĐBQH Lê Quân cho rằng, dự án Luật đã “mở tuyến với bệnh hiểm nghèo”, song nên tiếp tục cân nhắc tới đối tượng hộ nghèo, cận nghèo, hộ ở vùng sâu, vùng xa bởi đây là những trường hợp dù được Nhà nước hỗ trợ rất nhiều về BHYT song vẫn gặp nhiều khó khăn. “Việc thông tuyến, mở tuyến nên mở rộng với đối tượng hộ nghèo, cận nghèo, hộ ở vùng sâu, vùng xa chứ không chỉ nên dừng ở việc mở đối với bệnh hiểm nghèo”, ĐBQH Lê Quân nhấn mạnh.
