Đạo luật phục hồi và ổn định Tài chính Mỹ năm 2010: Chưa chạm tới góc khuất của ngành ngân hàng

Trên thực tế, nếu đạo luật tài chính vừa được thông qua có thể đưa đến bất kỳ sự thay đổi cơ bản nào đối với Phố Wall thì đó là việc những ngân hàng lớn nhất sẽ có nhiều quyền lực hơn so với trước đây, cho dù quy mô bị giới hạn.

Tuy nhiên Thượng nghị sỹ Maria Cantwell của tiểu bang Washington muốn bổ sung thêm một điều khoản giúp minh bạch hóa những góc khuất trong giao dịch hoán đổi trên thị trường. Nhưng điều khoản này được cho là quá nặng và gây phiền hà cho ngành công nghiệp tài chính. Cho đến nay hầu như vẫn không có sự kiểm soát đối với những giao dịch bất hợp pháp, cũng như không có nhiều những ràng buộc và trừng phạt nếu các giao dịch đó không được thực hiện qua các Trung tâm xử lý thanh toán. Ngoài ra còn một điều khoản khác quy định, các Trung tâm xử lý thanh toán không phải chịu bất cứ áp lực nào để phải chấp nhận một số giao dịch hoán đổi được thực hiện ngầm. Điều khoản này làm cho bà Cantwell bỏ phiếu chống lại dự luật khi cho rằng: “Dự luật mới không giúp ngăn chặn các kẽ hở trong giao dịch các sản phẩm phái sinh đã dẫn đến cuộc khủng hoảng kinh tế lớn nhất từ sau Đại suy thoái”.

Tuy nhiên, vẫn còn những vấn đề khác: Các ngân hàng đã phải vận động vất vả và cuối cùng giành được một phần thắng lợi khi các quy định về giao dịch sản phẩm phái sinh được nới lỏng. Khi dự luật này được thông qua, các giao dịch hoán đổi chỉ được thực hiện qua hệ thống giao dịch điện tử với nhiều lệnh đặt mua và đặt bán. Điều đó tuy có vẻ vô nghĩa nhưng đó thực sự là cú đánh vào lợi nhuận của Phố Wall, và sẽ giúp giải thích tại sao vào những năm 2000 hàng nghìn tỷ USD của thị trường phái sinh bốc hơi khỏi thị trường mà các nhà quản lý không hề hay biết. Đối với các ngân hàng, càng có nhiều các giao dịch hoán đổi và các giao dịch phái sinh khác mà họ có thể giao dịch thỏa thuận với khách hàng, thì càng khó cho khách hàng có thể hình dung ra giá trị chính xác và rủi ro đích thực – đó cũng là cách mà các ngân hàng tăng lợi nhuận cận biên của họ. Nhưng Ủy ban Ngân hàng của ông Chris Dodd đã loại bỏ điều khoản về công cụ phòng ngừa rủi ro, cho dù dự thảo điều khoản của bà Thượng nghị sỹ Cantwell chặt chẽ hơn so với dự thảo của Nhà Trắng, với việc yêu cầu “mở rộng cánh cửa” để có thể theo dõi được các giao dịch và thỏa thuận ngầm giữa các ngân hàng với nhau.

Các nhà lãnh đạo nghiêm khắc đứng đầu là Chủ tịch Ủy ban Giao dịch hàng hóa tương lai (CFTC) Gary Gensler cho biết, họ không mấy lo lắng về những động thái trên vì đạo luật mới mở rộng quyền hạn của họ, cho phép họ tự đề ra những nguyên tắc nhằm tăng cường độ minh bạch của các giao dịch hoán đổi và các sản phẩm phái sinh. Nhưng vấn đề là, những điều chỉnh dưới thời Tổng thống Bush đã làm cho tiếng nói của Ủy ban không còn mấy trọng lượng với thị trường tài chính nữa. Sau tất cả, các ngân hàng sẽ lại thuyết phục rằng không có gì phải lo lắng về hoạt động của họ.

Như vậy chu kỳ về một cuộc khủng hoảng mới sẽ được lặp lại. Rob Johnson, một nhà kinh tế trong Ủy ban Ngân hàng của Thượng viện, người đang vận động để có một cuộc cải cách lớn hơn cho rằng, dự luật cải cách phố Wall không đủ để ngăn chặn một cuộc khủng hoảng mới trong tương lai: “Đó là một dự luật với một vài thay đổi về cơ cấu và đặt rất nhiều trách nhiệm lên vai người quản lý, những người đã không thực hiện vai trò của mình trong cuộc khủng hoảng vừa qua”.

Trên thực tế, có lẽ đạo luật mới sẽ giúp chấm dứt việc hình thành nên những siêu ngân hàng mà sự sụp đổ của nó dẫn đến việc sụp đổ của cả hệ thống kinh tế. Ông Gensler đồng tình với dự luật của Thượng viện nhưng ông lo lắng, khi các Trung tâm xử lý thanh toán sẽ được phép truy cập vào Cục dự trữ Liên bang FED, hay nói cách khác khi có nguy cơ không ai kiểm soát các Trung tâm xử lý thanh toán đó. Các ngân hàng lớn, nếu tự tạo ra thị trường tương lai cho riêng mình, có thể sẽ thay thế được Sàn giao dịch hàng hóa Chicago. Điều duy nhất ngăn chặn được điều này là những điều khoản quy định giới hạn sở hữu được đưa vào trong dự luật.

Nhưng đội ngũ lobby của Phố Wall sẽ lại tiếp tục nỗ lực làm việc trong nhiều tuần tới để ngăn chặn những điều khoản như vậy.

Theo Newsweek