Vùng đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh Quảng Ngãi hiện có 201.981 người, chiếm 14,1% dân số toàn tỉnh với trên 30 dân tộc thiểu số, cư trú chủ yếu ở miền núi, có vị trí trọng yếu trong quốc phòng và an ninh. Thời gian qua, nhờ sự quan tâm, đầu tư đúng hướng, công tác dân tộc và chính sách dân tộc trên địa bàn đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Nhiều đổi thay ở các vùng cao
Theo Ban Dân tộc tỉnh, thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, trong giai đoạn 2020 - 2024, tổng vốn đã bố trí cho các huyện miền núi thực hiện là 1,1 nghìn tỷ đồng; Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi bố trí hơn 1,799 nghìn tỷ đồng; Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới bố trí cho các huyện miền núi hơn 717 tỷ đồng.
Đồng thời, áp dụng nhiều chính sách hỗ trợ về phát triển sản xuất và khoa học, công nghệ như: chính sách giao khoán bảo vệ rừng; chính sách chi tiền dịch vụ môi trường rừng; chính sách khoanh nuôi xúc tiến tái sinh có trồng rừng bổ sung (thuộc chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững); chính sách hỗ trợ gạo cho học sinh theo quy định tại Nghị định 116/2016 của Chính phủ… Nhờ đó, kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tiếp tục tăng trưởng, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng; tổng giá trị sản xuất (theo giá so sánh năm 2010) giai đoạn 2021 - 2023 đạt hơn 26.000 tỷ đồng. Tỷ trọng các ngành nông, lâm, ngư nghiệp: 27,86%; công nghiệp - xây dựng: 49,65 %; dịch vụ: 22,49%.
Kết cấu hạ tầng ở các huyện miền núi ngày càng phát triển, hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; bình quân từ năm 2021 - 2023 tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn các huyện miền núi giảm gần 5%/năm; 100% đường ô tô đến trung tâm xã được nhựa hóa, cứng hóa; 100% các xã có điện lưới quốc gia; công trình thủy lợi, chợ, công trình cấp nước sinh hoạt, công trình điện từng bước được đầu tư đồng bộ…
Công tác xây dựng nông thôn mới đạt kết quả tích cực; nông thôn miền núi có nhiều khởi sắc, đời sống người dân ngày càng được cải thiện. Đến nay, các huyện miền núi của tỉnh có 9 xã đạt chuẩn nông thôn mới, có 2 xã đạt 15 - 18 tiêu chí, 33 xã đạt 10 - 14 tiêu chí và 16 xã đạt 5 - 9 tiêu chí. Dự kiến cuối năm 2024 có thêm 6 xã đạt chuẩn nông thôn mới.
Việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa, ngôn ngữ, chữ viết, phong tục, tập quán, tín ngưỡng truyền thống tốt đẹp của đồng bào được coi trọng. Nhiều lễ hội truyền thống đã được phục dựng; gìn giữ được nhiều mô hình làng, thôn văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch. Công tác tuyên truyền, vận động đồng bào cải tạo tập quán lạc hậu được quan tâm, nhiều tập tục lạc hậu dần được loại bỏ và thay đổi phù hợp với điều kiện hiện nay.
Tận dụng 3 Chương trình mục tiêu quốc gia để đầu tư, phát triển
Theo báo cáo Chính trị Đại hội Đại biểu các dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Ngãi lần thứ IV - năm 2024, sau 5 năm thực hiện Quyết tâm thư của Đại hội đại biểu Dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Ngãi - lần thứ III năm 2019, cùng với các chương trình, chính sách dân tộc, sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và sự nỗ lực phấn đấu của đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh, tình hình kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trên vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của tỉnh có sự chuyển biến tích cực và đạt được nhiều thành quả đáng khích lệ.
Ảnh minh họa
Bộ mặt nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có nhiều khởi sắc; tốc độ phát triển kinh tế đạt và vượt chỉ tiêu, tỷ lệ hộ nghèo giảm đạt theo kế hoạch; kết cấu hạ tầng được đầu tư nâng cấp đáp ứng sản xuất và sinh hoạt của Nhân dân; công tác phòng bệnh, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe ban đầu được thực hiện có hiệu quả; mạng lưới cơ sở giáo dục đào tạo được phát triển rộng khắp, cơ sở vật chất và năng lực đào tạo của các trường từng bước được nâng cao, trình độ nhận thức của đồng bào dân tộc thiểu số ngày càng nâng lên; an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội giữ vững; hệ thống chính trị ngày càng hoàn thiện; khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố.
Ông Đặng Ngọc Huy, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi cho biết, để tiếp tục đưa Quảng Ngãi phát triển hơn nữa, phấn đấu đến năm 2030 là tỉnh phát triển khá của cả nước, cần tiếp tục thực hiện có hiệu quả Kết luận số 65 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 24 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa IX về công tác dân tộc trong tình hình mới. Trong đó, huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực từ các Chương trình mục tiêu quốc gia, các chính sách, nhất là nguồn lực từ Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 để đầu tư, phát triển toàn diện vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của tỉnh theo hướng bền vững gắn với bảo vệ môi trường.
Tỉnh phấn đấu đến năm 2030, hai huyện Sơn Tây và Trà Bồng đạt đủ tiêu chí xác định huyện thoát nghèo. Đồng thời, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất hàng hóa, xác định rõ lợi thế phát triển để tiếp tục tái cơ cấu ngành nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu cây trồng. Hình thành và phát triển các vùng chuyên canh cây trồng, vật nuôi có năng suất, chất lượng cao, thực hiện hiệu quả Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP)…
