Phát biểu tại Hội trường, đại biểu Châu Quỳnh Dao (Kiên Giang) nêu thực trạng giá hải sản lao dốc, chi phí ra khơi leo thang, tình trạng cạn kiệt ngư trường gây ra nhiều hệ lụy. Nhiều tàu phải nằm bờ, nhiều ngư phủ phải rời biển, nhọc nhằn lên bờ tìm kế mưu sinh; nhiều chủ tàu vỡ nợ, phá sản; an ninh trật tự trên ngư trường ảnh hưởng nghiêm trọng...
Theo đại biểu, việc cạn kiệt ngư trường do ngư dân tăng tần suất đánh bắt bằng những phương thức và công cụ tận diệt; có tình trạng lơ là trong quản lý, bằng chứng là mỗi năm khai thác 3,8 triệu tấn, cao gấp 1,5 lần cho phép. Vì vậy, từ năm 2005 đến nay, nguồn lợi thủy sản của chúng ta đã giảm trên 30%... “Bên cạnh đó, một số chính sách chưa sát với đời sống, điển hình như Nghị định số 37 quy định về chiều dài của con cá ngừ vằn được phép khai thác; hay Nghị định 67 rất nhân văn nhưng chưa ban hành chính sách khoanh nợ; việc chậm ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết bị giám sát hành trình tàu cá…”, đại biểu Châu Quỳnh Giao nêu dẫn chứng.
Đại biểu kiến nghị cần thực hiện nghiêm các giải pháp phát triển kinh tế biển bền vững, trong đó có tái tạo nguồn lợi thủy sản; phối hợp đồng bộ giữa các lực lượng chấp pháp trên biển; các cơ quan chức năng ở địa phương tăng cường công tác tuyên truyền để ngư dân chấp hành pháp luật và tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra, giám sát để hỗ trợ ngư dân kịp thời khi gặp khó khăn; xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm pháp luật.
Bên cạnh đó, các Bộ, ngành từ Trung ương đến địa phương nghiên cứu ban hành những chính sách chuyển đổi nghề cho ngư dân thất nghiệp, như: chính sách về tín dụng ưu đãi, chính sách về chuyển giao khoa học công nghệ, kinh nghiệm trong các nghề du lịch biển đảo, nuôi biển công nghệ cao; tuyên truyền để ngư dân chuyển đổi nhận thức từ tư duy nghề cá truyền thống sang nghề cá trách nhiệm… Cùng đó, tháo gỡ những nghị định còn bất cập, như Nghị định số 37 về kích cỡ cá ngừ vàng, bảo đảm hài hòa giữa sinh kế của người dân và tái tạo nguồn lợi thủy sản đang dần cạn kiệt; bổ sung chính sách khoanh nợ và một số chính sách khác mà cử tri đã kiến nghị ở Nghị định số 67 và sớm ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết bị giám sát hành trình tàu cá trên biển, để ngư dân, cộng đồng doanh nghiệp yên tâm vươn khơi bám biển...
Tranh luận về nội dung này, đại biểu Phạm Phú Bình (Nghệ An) cho rằng: Với đường bờ biển dài hơn 3.000km; 28/63 địa phương có biển; gần 1 triệu ngư dân cùng tập quán đánh bắt hải sản quy mô nhỏ, tự phát thì việc xây dựng một tập quán nghề cá bền vững và thực thi tất cả các khuôn khổ pháp lý tiêu chuẩn cao là điều không dễ dàng.
Tuy nhiên, việc chống khai thác IUU đã được Việt Nam xác định là một trong những ưu tiên hàng đầu ngay từ khi Ủy ban châu Âu đưa ra thẻ vàng.
“Mặc dù đâu đó có một số vi phạm được phản ánh, nhưng điều này cũng thể hiện chúng ta đang thực hiện tốt việc giám sát pháp luật... Quyết tâm chính trị và những nỗ lực từ Trung ương đến địa phương đã và đang được thực hiện mạnh mẽ. Do đó, cần đánh giá đúng đắn về những nỗ lực này”, đại biểu Phạm Phú Bình nhấn mạnh.
