Đáng mặt “Nam nhi”!

Album thứ 3 sau “Song hành” và “Hà Nội Duo” (cộng tác với Nguyên Lê) thêm lần nữa là cuộc chơi của nam nghệ sỹ trẻ trong nỗ lực “tác thành” âm nhạc truyền thống và nhạc cụ phương Tây. Còn nhớ, ở thời điểm ra mắt dự án “Hà Nội Duo” (tháng 1.2017), nghệ sỹ người Pháp gốc Việt nổi tiếng Nguyên Lê đã từng dành những lời khen tặng đáng giá dành cho người cộng sự trẻ mà ông đã may mắn tìm thấy, 4 năm trước đó: “Theo những gì tôi biết thì Ngô Hồng Quang là cái tên nổi bật trong giới sáng tác và biểu diễn âm nhạc dân tộc hiện nay tại Việt Nam. Tôi đã được nghe album “Song hành” của Quang và rất thích thú trước cách cậu ấy hiểu về world music... Ngô Hồng Quang thực sự là một nhạc sỹ chất lượng cao, học hành bài bản, học sáng tác đương đại và hiểu biết mọi thể loại nhạc truyền thống. Một người có hành trang văn hóa và truyền thống đầy đặn, lại trẻ trung cởi mở nên tôi có thể thỏa sức thử nghiệm cùng cậu ấy. Thật là tuyệt khi có cảm giác không có giới hạn nào hết ngoài trí tưởng tượng của chính mình!”. “Tượng đài Jazz” thậm chí còn không tiếc lời ví Quang là “pho từ điển âm nhạc” và là “mẫu người tôi vẫn kiếm tìm bấy lâu”.

“Nam nhi” gồm 10 ca khúc kết hợp giữa Quan họ được Quang hát trên nền ngũ tấu đàn dây (2 violin, viola, cello, contrabass) cùng các nhạc cụ truyền thống của Việt Nam như đàn nhị, đàn môi…, Ngô Hồng Quang tạo ra một dải hòa âm vừa mềm mại vừa khúc khuỷu, thôi miên, dẫn dụ người nghe đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác.  Tiếp tục là thứ âm nhạc đầy biến ảo được chắt lọc từ những tinh hoa, khác biệt mà đồng điệu, dẫn người nghe vào mê cung của cảm giác, quen đấy mà lạ đấy, vừa gần gũi ấm áp lại vừa đĩnh đạc cao sang... 

“Cần vượt qua được rào cản văn hóa, rồi mới tính cách tiếp cận, sao cho âm nhạc dân gian không bị mất đi vẻ đẹp cũng như giá trị thật của nó. Việc không vượt qua được rào cản hoặc những định kiến về âm nhạc dân tộc phải giữ được bản sắc nguyên mẫu không pha trộn, không phá phách, không mổ xẻ... sẽ làm cho sự phát triển con đường âm nhạc mà những người nghệ sĩ thời nay như tôi đang theo đuổi bị đuối sức và có đôi lúc nản lòng...” – Quang nói về những thách thức mà anh đã và vẫn đang phải đối diện, trong sứ mệnh “tác thành” âm nhạc truyền thống và nhạc đương đại.

Ảnh hưởng từ ông nội - một người chơi đàn nhị có tiếng trong gánh hát, lên 9 tuổi, cậu bé Ngô Hồng Quang đã học Nhị từ một nghệ nhân khiếm thị. 5 năm sau thì vào nhạc viện học nhị theo định hướng của bố. Ban đầu không quá hào hứng nhưng sau đó thì bị hút hồn thật sự: “Nhiều người cho rằng tiếng nhị buồn nhưng thật ra nó biểu đạt rất nhiều trạng thái âm nhạc khác nhau...”. Giờ thì ngoài nhị, Quang còn có thể chơi được rất nhiều loại nhạc cụ dân tộc như đàn bầu, đàn môi, chiêng dây, đàn tính, chiêng dây, trống đế… Đây cũng là điều mà nghệ sỹ Nguyên Lê đánh giá rất cao ở anh: “Hồng Quang được đào tạo bài bản về nhạc dân tộc, thậm chí còn là dân tộc thiểu số; có thể chơi thành thạo nhiều nhạc cụ truyền thống, đồng thời cũng rất am hiểu âm nhạc đương đại khi từng có 5 năm tu nghiệp về sáng tác tại Hà Lan. Qua Ngô Hồng Quang, tôi mới biết âm nhạc của người dân tộc thiểu số tại Việt Nam có rất nhiều nét gần gũi với âm nhạc của người châu Phi. Khi nghe nó, người ta cảm thấy như mình đang được sống trong thời cổ đại hoang sơ, chứ không phải là thời hiện tại nữa… Cảm giác đó thật thú vị!”. Chính những kiếm tìm độc đáo và bản lĩnh sáng tạo mạnh mẽ đó ở anh mà cái tên Ngô Hồng Quang giờ đây đã bay ra ngoài biên giới hình chữ S và được giới làm nhạc World music trên thế giới biết đến.

“Sở dĩ tôi kiên trì theo đuổi con đường này là vì nó luôn giúp tôi tìm thấy cái mới trong tôi và trong âm nhạc. Mỗi lần đưa những tác phẩm hoặc chất liệu âm nhạc của Việt Nam vào một không gian âm nhạc mới như Jazz, World music, hoặc nhạc đương đại phương Tây..., tôi thấy mình như được hồi sinh. Âm nhạc Việt Nam lại có cơ hội được trò chuyện, chia sẻ với những nền văn hóa âm nhạc khác nhau...”,  Quang chia sẻ.

Hồn nhiên, thông minh, dấn thân và tận hiến - Đó là những gì người ta vẫn thường nghĩ về một nghệ sỹ và Ngô Hồng Quang quả đúng là một bức chân dung như vậy, cả trong âm nhạc lẫn ngoài đời thực. Một đấng “nam nhi đáng mặt” hiếm hoi tìm được lối ra cho nhạc Việt ngoài biên giới hình chữ S!