Dự Đại hội có: Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Y Vinh Tơr; Ủy viên Dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Hòa Bình Nguyễn Phi Long cùng đại diện lãnh đạo HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh qua các thời kỳ; các Mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân, Anh hùng Lao động; lãnh đạo UBND và cơ quan công tác dân tộc các tỉnh Thanh Hóa, Sơn La, Phú Thọ, Ninh Bình, Thái Nguyên, thành phố Hòa Bình và 250 đại biểu ưu tú đại diện cho trên 65 vạn đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.

Phát biểu khai mạc Đại hội, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Bùi Văn Khánh khẳng định: Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số lần thứ IV.2024 nhằm tổng kết, đánh giá thành tựu kết quả thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc, phát triển cơ sở, xóa đói giảm đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2019 - 2024. Khẳng định và ghi nhận công lao đóng góp của đồng bào các dân tộc thiểu số trong sự nghiệp đấu tranh cách mạng, trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đại hội cũng là dịp để tăng cường hơn nữa khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thống nhất ý chí hành động, củng cố niềm tin của đồng bào DTTS vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước.

Với chủ đề đại hội: “Các dân tộc đoàn kết, phát huy nội lực, tiềm năng để phát triển bền vững”, Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị, các vị đại biểu nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy dân chủ, tham gia đóng góp nhiều ý kiến xác đáng, góp phần tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác dân tộc, xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.

Theo Báo cáo chính trị trình Đại hội, giai đoạn 2019 - 2024, tỉnh Hòa Bình đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị có nhiều chuyển biến tích cực; kinh tế duy trì ở mức tăng trưởng khá. Thu nhập bình quân đầu người năm 2023 đạt 69,77 triệu đồng; văn hóa, giáo dục, đào tạo, lao động, việc làm có nhiều tiến bộ; an sinh xã hội và phúc lợi xã hội được tăng cường; quốc phòng, an ninh được bảo đảm.

Đến nay, tỷ lệ giảm nghèo các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã giảm từ 16,52% (năm 2021) xuống còn còn 9,8% (năm 2023), giảm bình quân mỗi năm 3,36%; có 14 xã đặc biệt khó khăn và 7 xã khó khăn đạt chuẩn nông thôn mới. Cùng với đó, hệ thống kết cấu hạ tầng vùng đồng bào dân tộc thiểu số được quan tâm đầu tư cơ bản đáp ứng nhu cầu phục vụ sản xuất và đời sống của Nhân dân. Công tác bảo tồn và phát huy giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống, ngôn ngữ, chữ viết, phong tục, tập quán, tín ngưỡng truyền thống tốt đẹp của đồng bào được các cấp, các ngành quan tâm thực hiện đồng bộ, quyết liệt.

Tại Đại hội, các đại biểu đã tập trung thảo luận nêu bật những kết quả phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS, đồng thời đề xuất những giải pháp nhằm thực hiện tốt công tác dân tộc và chính sách dân tộc trên địa bàn tỉnh.

Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Y Vinh Tơr khẳng định: Những thành tựu đạt được trong thực hiện Quyết tâm thư của Đại hội đại biểu các DTTS lần thứ III của tỉnh Hoà Bình rất đáng tự hào, là quyết tâm chính trị và sự chỉ đạo, lãnh đạo quyết liệt của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và sự nỗ lực, vượt khó vươn lên của nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh.

Thứ trưởng đề nghị, Đảng bộ, chính quyền, quân và dân các dân tộc thiểu số tỉnh Hòa Bình cần tiếp tục khẳng định sự ghi nhận mạnh mẽ về những thành quả trong 5 năm qua về thực hiện chính sách dân tộc và phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Qua đó không ngừng bồi đắp niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, điều hành của chính quyền và sự quan tâm của cả hệ thống chính trị để đồng bào các dân tộc thiểu số tiếp tục nỗ lực chủ động, quyết tâm phấn đấu đạt nhiều kết quả toàn diện hơn, to lớn hơn.

Đồng thời, Đại hội cần nhận định rõ các thuận lợi, tiềm năng, lợi thế cũng như các khó khăn, thách thức của địa phương vùng dân tộc thiểu số và miền núi để tiếp tục đổi mới, đề ra các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện hiệu quả, bền vững cho giai đoạn 2024 - 2029, coi đây là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng gắn với các mục tiêu, chỉ tiêu, giải pháp của Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp.

Phát biểu tại Đại hội, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Phi Long đề nghị các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, đồng bào các dân tộc tập trung quán triệt, tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và toàn xã hội về vai trò, vị trí của công tác dân tộc, tầm quan trọng của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và khu vực miền núi đối với sự phát triển toàn diện của tỉnh.

Trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện một cách có hiệu quả để tạo sinh kế, nâng cao thu nhập và đời sống người dân. Tổ chức thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ đột phá chiến lược về công tác dân tộc giai đoạn 2021 - 2030 tầm nhìn đến năm 2050 tại Nghị quyết số 10/NQ-CP, ngày 28.1.2022 của Chính phủ trên địa bàn tỉnh Hòa Bình. Đồng thời, củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động hệ thống chính trị ở cơ sở vùng đồng bào dân tộc; xây dựng khối đại đoàn kết các dân tộc, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước trong vùng đồng bào dân tộc và các tầng lớp Nhân dân.

Đổi mới nội dung, phương thức triển khai, thực hiện công tác dân tộc phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Tổ chức thực hiện tốt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030. Nhất là Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát; xây dựng các mô hình phát triển kinh tế hiệu quả; lồng ghép nguồn vốn các chương trình, dự án để hỗ trợ bà con phát triển kinh tế; thu hút các dự án phát triển du lịch, chế biến nông lâm nghiệp, dự án sản xuất sử dụng nhiều lao động về nông thôn, vùng sâu, vùng cao, qua đó góp phần ổn định, nâng cao đời sống của Nhân dân.

Bí thư Tỉnh ủy cũng mong muốn, đồng bào dân tộc thiểu số trong toàn tỉnh tiếp tục đoàn kết, vượt qua mọi khó khăn cùng nhau xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc; xây dựng quê hương, bản, làng văn hóa; đồng thời cùng nhau quan tâm đến 4 việc : “Cùng nhau tạo điều kiện để cho con em mình được đến trường, được học hành tới nơi, tới chốn. Cùng nhau giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc mình và trao truyền cho các thế hệ con cháu. Cùng nhau đoàn kết, phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Cùng nhau giữ gìn, bảo vệ rừng”.

Trên cơ sở đồng thuận cao, Đại hội đã biểu quyết thông qua Quyết tâm tư Đại hội với 6 nhiệm vụ chính và các chỉ tiêu: Thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số vùng nông thôn trên địa bàn tỉnh bằng 1/2 bình quân chung của cả nước. Tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số bình quân theo chuẩn nghèo giai đoạn 2026 - 2030 mỗi năm giảm 2,5%-3%; đối với các xã đặc biệt khó khăn (ĐBKK) bình quân mỗi năm giảm từ 4 - 4,5%. Cơ bản không còn các xã, thôn, bản ĐBKK. Trên 90% số xã, thôn, bản vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có đủ sơ sở hạ tầng cơ bản đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và đời sống của người dân. Bố trí 100% các hộ dân tộc thiểu số đang cư trú phân tán, rải rác tại các khu vực xa xôi, hẻo lánh, nơi có nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở có nơi ở ổn định, an toàn...

Tại Đại hội, Ủy ban Dân tộc đã tặng Kỷ niệm chương vì sự nghiệp phát triển các dân tộc cho 3 cá nhân, tặng Bằng khen cho 1 tập thể, 5 cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện công tác dân tộc và chính sách dân tộc. UBND tỉnh tặng bằng khen cho 13 tập thể, 30 cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện công tác dân tộc giai đoạn 2019 - 2024.