Tham dự có đại diện: Thường trực Ủy ban Pháp luật, Ủy ban Kinh tế; các chuyên gia, hiệp hội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam…
Giới thiệu về những nội dụng chính của dự án Luật, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Đình Việt nêu rõ, dự án Luật được xây dựng nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về thể chế, pháp luật, khơi thông và phát huy nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội; giải quyết các khó khăn, vướng mắc cấp thiết trong thực tiễn triển khai liên quan đến công tác quy hoạch, thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh, đầu tư theo theo phương thức đối tác công tư (PPP) và hoạt động đấu thầu; đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát.
Dự án Luật gồm 6 điều, trong đó đối với Luật Quy hoạch, dự án Luật sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các quy định về hệ thống quy hoạch quốc gia, mối quan hệ giữa các loại quy hoạch; kinh phí cho hoạt động quy hoạch; thống nhất các khái niệm, thuật ngữ với quy định của pháp luật chuyên ngành để bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của pháp luật về quy hoạch.
Trong đó, dự án Luật quy định cụ thể 4 trường hợp được điều chỉnh quy hoạch theo trình tự, thủ tục rút gọn; đồng thời quy định quy trình điều chỉnh quy hoạch theo trình tự, thủ tục này theo hướng rút gọn hơn về thủ tục thành lập hội đồng thẩm định điều chỉnh quy hoạch nhưng vẫn bảo đảm được sự tham gia của các cơ quan có liên quan trong quá trình lấy ý kiến đối với hồ sơ điều chỉnh quy hoạch.
Riêng đối với quy hoạch tỉnh, để bảo đảm chất lượng của quy hoạch được điều chỉnh, UBND cấp tỉnh chỉ đạo xây dựng hồ sơ điều chỉnh quy hoạch tỉnh, gửi xin ý kiến của cơ quan có liên quan; báo cáo Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương điều chỉnh quy hoạch trong trường hợp có mâu thuẫn với quy hoạch cấp cao hơn hoặc quy hoạch cùng cấp trước khi xây dựng hồ sơ điều chỉnh quy hoạch, gửi xin ý kiến của cơ quan có liên quan.
Trước khi trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, dự thảo Luật cũng đã có quy định quy trình rà soát hồ sơ điều chỉnh quy hoạch tỉnh của các các Bộ, cơ quan ngang Bộ sau khi UBND cấp tỉnh tiếp thu, giải trình ý kiến của cơ quan có liên quan.
Đối với Luật Đầu tư, dự án Luật sửa đổi, bổ sung Điều 31, 32 Luật Đầu tư để phân quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ cho UBND cấp tỉnh đối với: dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết hạ tầng KCN, KCX; dự án đầu tư xây dựng mới bến cảng, khu bến cảng có quy mô vốn đầu tư dưới 2.300 tỷ đồng thuộc cảng biển đặc biệt; dự án đầu tư không phân biệt quy mô thuộc phạm vi bảo vệ của khu vực I và khu vực II của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia, di tích quốc gia đặc biệt, trừ các dự án đầu tư thuộc khu vực bảo vệ I của di tích quốc gia đặc biệt thuộc Danh mục di sản thế giới nhằm tạo chủ động cho các địa phương.
Đồng thời, bổ sung quy định tại khoản 3 Điều 18 Luật Đầu tư hiện hành để quy định Chính phủ thành lập Quỹ Hỗ trợ đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước và các nguồn thu hợp pháp khác để thu hút nhà đầu tư chiến lược, tập đoàn đa quốc gia và hỗ trợ doanh nghiệp trong nước đối với một số ngành, nghề ưu đãi đầu tư; quy định nguyên tắc về mô hình hoạt động, địa vị pháp lý, hình thức hỗ trợ chi phí của Quỹ, nguồn tài chính của Quỹ, việc lập, giao dự toán ngân sách nhà nước hằng năm của Quỹ.
Dự án Luật cũng bổ sung quy định về thủ tục đầu tư đặc biệt nhằm đơn giản hoá thủ tục đầu tư, rút ngắn thời gian triển khai dự án để tạo cơ chế thuận lợi, cạnh tranh nhằm thu hút các nhà đầu tư chiến lược.
Theo đó, thủ tục đầu tư đặc biệt áp dụng đối với một số dự án thuộc lĩnh vực đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển; công nghiệp mạch tích hợp bán dẫn, công nghệ thiết kế, chế tạo linh kiện, vi mạch điện tử tích hợp, chip, và lĩnh vực công nghệ cao, sản phẩm công nghệ cao được ưu tiên, khuyến khích đầu tư theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ thực hiện tại khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế.
Chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, giảm thủ tục hành chính liên quan, trong đó nhà đầu tư không phải thực hiện một số thủ tục để được cấp phép, chấp thuận hoặc phê duyệt trong 3 lĩnh vực cần sử dụng nhiều thời gian thực thủ tục hành chính là xây dựng, bảo vệ môi trường và phòng cháy, chữa cháy. Dự kiến có thể giảm thiểu số thời gian thực hiện thủ tục hành chính đến 260 ngày.
Đối với Luật PPP, dự án Luật sửa đổi, bổ sung theo hướng không hạn chế các lĩnh vực đầu tư theo phương thức PPP. Bãi bỏ hạn mức về quy mô vốn đầu tư tối thiểu để thực hiện dự án PPP; giao Bộ, ngành và địa phương xem xét và chịu trách nhiệm quyết định lựa chọn dự án phù hợp với nhu cầu và điều kiện thực hiện của nhà đầu tư.
Tiếp tục áp dụng loại hợp đồng BT thanh toán bằng tiền và thanh toán bằng quỹ đất theo hướng đổi mới toàn diện cách thức thực hiện và thanh toán cho nhà đầu tư, khắc phục tối đa các bất cập, vướng mắc trong việc thực hiện loại hợp đồng này (như: tổng mức đầu tư phải được xác định chính xác, tránh nâng khống giá trị công trình; phải tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư; cơ chế thanh toán cho nhà đầu tư phải được xác định cụ thể, minh bạch ngay từ giai đoạn lập dự án).
Đồng thời, dự án Luật cũng sửa đổi, bổ sung quy định hiện hành để rút gọn quy trình, thủ tục thực hiện những dự án này, xử lý vướng mắc đối với các dự án BOT, BT chuyển tiếp…
Đối với Luật Đấu thầu, dự án Luật sửa đổi, bổ sung theo hướng cho phép phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu trước khi dự án được phê duyệt hoặc ký hợp đồng với nhà thầu trước khi điều ước quốc tế, thỏa thuận vay nước ngoài được ký kết nhằm góp phần tiết kiệm thời gian, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, gói thầu.
Cho phép áp dụng hình thức đấu thầu hạn chế, đấu thầu quốc tế, đấu thầu trong nước trong trường hợp đối tác phát triển, nhà tài trợ nước ngoài yêu cầu áp dụng các hình thức này như một điều kiện ràng buộc trong quá trình đàm phán, ký kết các điều ước quốc tế, thỏa thuận vay nước ngoài nhằm đẩy nhanh quá trình đàm phán, ký kết điều ước quốc tế, thỏa thuận vay nước ngoài.
Ngoài ra, dự án Luật quy định bổ sung các gói thầu được áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt, đồng thời phân cấp thẩm quyền quyết định áp dụng hình thức này nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, gói thầu có yêu cầu đặc thù về lựa chọn nhà thầu mà không thể áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu khác được quy định tại Luật Đấu thầu hiện hành.
Các đại biểu tán thành sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số quy định tại 4 luật; đánh giá dự thảo Luật đã đưa ra phương án tương đối khả thi các bất cập, hạn chế trong thực tiễn thi hành 4 luật hiện nay. Tuy nhiên, các đại biểu cũng đề nghị nghiên cứu, rà soát, thể hiện lại một số quy định trong dự thảo Luật rõ ràng hơn, tạo thuận lợi cho tổ chức, doanh nghiệp, người dân khi thực hiện.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Đình Việt nêu rõ, trên cơ sở kết quả rà soát, đánh giá và ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp về các quy định của pháp luật, Chính phủ đã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép bổ sung vào Chương trình xây dựng pháp luật năm 2024 đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 4 Luật theo trình tự, thủ tục rút gọn. Các ý kiến của chuyên gia, hiệp hội, đại diện doanh nghiệp tại Tọa đàm đã cung cấp nhiều góp ý hữu ích đối với quá trình thẩm tra của Ủy ban Kinh tế trong thời gian tới.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Đình Việt khẳng định, các ý kiến góp ý của chuyên gia, đại diện hiệp hội, doanh nghiệp, cơ quan sẽ được Thường trực Ủy ban Kinh tế nghiêm túc tiếp thu; đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cũng rà soát, nghiên cứu tiếp thu để hoàn thiện hơn nữa dự thảo Luật.
