Đà Nẵng - Dấu ấn mười năm

      Dấu ấn mười năm
      Mười năm qua, Đà Nẵng đổi thay từng ngày, tràn đầy sức sống của một đô thị trẻ, năng động. Sự bứt phá của Đà Nẵng thực sự bắt đầu từ năm 1997, khi được tách ra từ tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng, trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Tốc độ đô thị hóa ngày càng nhanh, thành phố được chỉnh trang sạch đẹp, cơ sở hạ tầng, KT - XH được phát triển và ngày càng hoàn thiện. Từ một bàu nước Thạc Gián - Vĩnh Trung ô nhiễm ngày nào nay mọc lên những dãy nhà cao tầng, khang trang. Khu phố mới Nguyễn Văn Linh, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Tất Thành, 3 tháng 2, Phạm Văn Đồng… ngời lên cảnh sắc mới của một Đà Nẵng phát triển. Năm 2000, cây cầu Hàn nối nhịp đôi bờ với khu đô thị Bạch Đằng Đông, xóa bỏ khu nhà ven sông, nơi mà trước đây người dân thường ví như vùng đất nhà không số, phố không tên, không điện, không nước sạch… Cùng với cầu mới sông Hàn, cầu Tuyên Sơn và cầu Nguyễn Văn Trỗi đã mở 3 dòng chảy giao thông huyết mạch của Đà Nẵng về phía biển. Hàng loạt công trình mới mang tính chiến lược về phát triển kinh tế và quy hoạch đô thị được hoàn thành.
       Mười năm qua, từ đồ án quy hoạch chỉnh thể được Thủ tướng chính phủ phê duyệt, Đà Nẵng triển khai trên 265 đồ án quy hoạch chi tiết các khu dân cư, hơn 50% khu dân cư đã được đầu tư hoàn thành đồng bộ. Hơn 60.000 hộ trong các khu dân cư có hạ tầng thấp đã được thay thế bằng những khu tái định cư mới khang trang.
      Với chủ trương “lấy đất đổi hạ tầng”, Đà Nẵng đẩy mạnh xây dựng, phát triển khu dân cư để từ đó hình thành và phát triển những khu dân cư văn hoá mới, khu đô thị mới tạo nên những vóc dáng ban đầu của một đô thị hiện đại, văn minh, trung tâm vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và Tây Nguyên.
Ông Vsevolod B.Okpysh - Tổng lãnh sự Liên bang Nga sau 3 năm sống và làm việc tại Đà Nẵng tâm sự: “Sự thay đổi bên ngoài của Đà Nẵng được nhìn thấy rõ trong những năm gần đây. Còn về chiều sâu, tôi rất ấn tượng bởi những con số chứng tỏ những năm qua Đà Nẵng đã thu hút vốn đầu tư nhiều nhất, tổng thu nhập đầu người đã đạt 1.000 USD, đến năm 2010 là 2.000 USD. Đặc biệt, tôi thấy con người Đà Nẵng, nhất là các bạn trẻ có niềm tin vào hôm nay và ngày mai...”. Đà Nẵng không chỉ lớn về tầm vóc mà còn văn minh trong lối sống của một đô thị hiện đại. Thành phố “Không có hộ đói, không có người mù chữ, không có người lang thang xin ăn, không có người nghiện ma túy cộng đồng, không có giết người để cướp của”.        
      Theo thống kê của Sở Kế hoạch - Đầu tư, nguồn vốn từ ngân sách nhà nước cho cơ sở hạ tầng năm 1997 chỉ hơn 400 tỷ đồng thì đến năm 2006 ước đạt 3.200 tỷ đồng. Phó chủ tịch Hội Xây dựng Đà Nẵng Vũ Quang Mạnh nhận xét: “Hiệu quả đầu tư đã đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa, thành phố được chỉnh trang sạch đẹp, cơ sở hạ tầng KT - XH được phát triển và ngày càng hoàn thiện, bộ mặt đô thị được đổi thay từng ngày. Đây là thành tựu nổi bật nhất của Đà Nẵng trong 10 năm qua”. Tổng thư ký Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Đà Nẵng Hồ Duy Diệm cũng bày tỏ: “10 năm trực thuộc Trung ương, thời gian không dài đối với một thành phố trẻ nhưng Đà Nẵng đã làm được cơ bản những điều ấp ủ từ vài chục năm trước...”.
      Mười năm, với nhiều chính sách ưu đãi hợp lý, đầu tư nước ngoài vào Đà Nẵng đã không ngừng gia tăng qua các năm. Năm 2000 đầu tư nước ngoài vào Đà Nẵng chỉ mới là con số 1,5 triệu USD thì đến giữa tháng 11.2006, Đà Nẵng có 90 dự án đầu tư đang còn hiệu lực với tổng số vốn đầu tư 732,32 triệu USD.
Mười năm qua, thành tựu được khẳng định bằng nhiều con số thống kê, so sánh đã chứng tỏ sự phát triển không ngừng của một đô thị trẻ và năng động. Tuy nhiên, chặng đường tiếp theo của Đà Nẵng đang khiến những người có tâm huyết, trách nhiệm phải trăn trở...
      Ngổn ngang những trăn trở
      Cùng với những thành tựu, công cuộc kiến thiết Đà Nẵng cũng đã để lại cho những nhà quy hoạch, ban, ngành không ít suy tư. Có một thời, những người tâm huyết với Đà Nẵng đã đấu tranh cho từng gốc cây khi chúng sắp bị đốn ngã bởi nó đã gắn liền với đời người, gắn với những con đường mang bao thăng trầm của thành phố. Giờ đây, cây xanh ở TP Đà Nẵng như một thứ hàng xa xỉ, chỉ có 0,5m2/người trong khi tiêu chuẩn của một đô thị phát triển là 10m2/người. Người Đà Nẵng ước có nhiều cây hơn để tự hào như Hà Nội có hoa sữa, Hải Phòng có phượng đỏ, Huế có những con đường vàng lối hoa điệp… 
      Nhiều con đường, nhiều tuyến phố được xây dựng trở thành niềm tự hào của người dân Đà Nẵng, nhưng cũng có những kiến trúc, không gian làm Đà Nẵng trở nên “kỳ dị” như khu nhà hàng đường Sơn Trà - Điện Ngọc, khu nhà hàng đan xen ở phía Tượng đài 2/9, đường Bạch Đằng Đông, Liên Chiểu- Thuận Phước. Đà Nẵng đang xuất hiện sự xáo trộn của đô thị hóa. Thành phố chưa có công trình kiến trúc nào để tự hào. Dường như Đà Nẵng chưa coi trọng đúng mức tổng thể phát triển của đô thị... “Một số khu công trình và công trình trọng điểm thiếu tính sáng tạo nghệ thuật, thẩm mỹ kiến trúc còn nặng nề, vụn vặt; Không gian kiến trúc chắp vá, lộn xộn… chưa tương xứng không gian của một đô thị loại I”- Chủ tịch Hội Quy hoạch & Phát triển Đầu tư TP Đà Nẵng Hoàng Quang Huy băn khoăn.
      Với sự phát triển đô thị theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Đà Nẵng đã tạo cho mình một sức bật mới, thành tích đạt được là to lớn, đáng tự hào. Tuy nhiên, Đà Nẵng chỉ mới tạo cho mình cái riêng mà chưa có cái đặc biệt, nét thay đổi đầy dấu ấn nhưng chưa có sự chấm phá. Chưa phải là quá muộn để thành phố nhìn nhận lại mình, đánh giá những gì đã qua nhằm xây dựng Đà Nẵng xứng đáng với vị thế và vai trò kinh tế, văn hóa và lịch sử của nó. Phát triển phải bền vững, làm cơ sở cho tương lai và quan trọng hơn, Đà Nẵng phải “có cái đẹp cho hôm nay và để lại di sản cho mai sau”.

Thanh Tùng - Nguyễn Tân