Đã đến lúc thành lập Sàn giao dịch vàng quốc gia?

      PV: Thưa Ông, hiện có một số ngân hàng đề nghị được cấp phép thành lập Sàn giao dịch vàng, cùng với đó, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cũng chuẩn bị các điều kiện cần thiết để thành lập Sàn giao dịch vàng quốc gia. Liệu đây đã là thời điểm thích hợp cho sự ra đời của sàn giao dịch này?
      PCT ĐINH NHO BẢNG: Tôi cho là đã đến lúc thành lập các sàn giao dịch vàng để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Nếu cứ tiếp tục để thị trường giao dịch tự do, nhà đầu tư cũng như thị trường vàng trong nước sẽ gặp nhiều rủi ro. Hiện Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam đang tập trung nghiên cứu kinh nghiệm của các sàn giao dịch vàng quốc tế đang hoạt động hiệu quả, kết hợp với nghiên cứu tình hình giao dịch của thị trường vàng trong nước và các cơ chế pháp luật hiện hành, để có cơ sở cho việc thành lập sàn giao dịch vàng. Trước mắt, sẽ thành lập sàn giao dịch vàng ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. 
      PV: So với các sàn giao dịch nhỏ hiện nay, nếu thành lập thì Sàn giao dịch vàng quốc gia sẽ có sự khác biệt gì?
      PCT ĐINH NHO BẢNG: Điểm khác biệt lớn nhất so với các sàn giao dịch nhỏ lẻ là không phải do một doanh nghiệp, một đơn vị tổ chức mà là do nhiều ngân hàng thương mại, nhiều doanh nghiệp hoạt động kinh doanh vàng tham gia. Hoạt động của sàn giao dịch độc lập, không phụ thuộc hoặc hoạt động vì lợi ích của riêng một doanh nghiệp mà chủ yếu là làm dịch vụ, hoàn toàn không có sự cạnh tranh kinh doanh giữa các hội viên, các doanh nghiệp. Sàn sẽ do Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam đứng ra thành lập và chịu trách nhiệm, do đó, việc khớp giá ở Sàn giao dịch vàng quốc gia, tỷ giá hình thành trên thị trường vàng Việt Nam, giá mua cũng như giá bán sẽ được minh bạch và khách quan nhất. 
      Sàn giao dịch sẽ có dịch vụ mua bán có kỳ hạn và thực hiện các công cụ phái sinh để phòng ngừa các rủi ro khi thị trường vàng thế giới biến động bất thường. Trường hợp cần thiết, sàn giao dịch có thể sẽ cấp tín dụng hoặc đáp ứng các nhu cầu vàng vật chất cho nhà đầu tư. Nhà đầu tư sẽ được tính giá mua, giá bán trên cơ sở khớp giá hàng ngày của nhiều người mua, nhiều người bán, nếu lượng khách giao dịch càng lớn sẽ phản ánh giá mua và giá bán càng khách quan hơn. 
      PV: Đó là lợi ích cho doanh nghiệp, cho nhà đầu tư. Còn về mặt quản lý, kiểm soát thị trường vàng, việc ra đời Sàn giao dịch vàng quốc gia có ý nghĩa như thế nào, thưa Ông?
      PCT ĐINH NHO BẢNG: Lợi ích đối với các cơ quan quản lý nhà nước sẽ là rất lớn. Nếu hình thành được sàn giao dịch vàng quốc gia sẽ hạn chế được lượng giao dịch không chính thức, tránh được những rủi ro không đáng có. Thông qua đó, cơ quan quản lý cũng nắm được lượng cung, cầu của thị trường vàng, cung cầu ngoại tệ liên quan đến vàng cũng như lượng tiền giao dịch trên thị trường vàng một cách chính xác, chủ động hơn, để có những điều tiết kịp thời khi biến động xảy ra. Ngoài ra, qua sàn giao dịch này, Ngân hàng Nhà nước sẽ có cơ sở để ban hành các quy chế cần thiết cho việc quản lý thị trường vàng. Tôi cho rằng, để giúp cho hoạt động của sàn giao dịch vàng linh hoạt hơn, bảo đảm lợi ích cho nhà đầu tư, Ngân hàng Nhà nước nên ban hành quy chế kinh doanh vàng trên tài khoản. Đây có thể coi là điều kiện tiền đề bởi nếu không có quy chế này thì nghiệp vụ phái sinh (hạn chế rủi ro) sẽ không thực hiện được. Mặt khác, quy chế này ra đời sẽ hạn chế được rất nhiều chi phí cho nhà đầu tư, còn nhà nước thì có thể huy động được nguồn vốn từ đây để đầu tư cho phát triển, tiết kiệm được ngoại tệ.  
      PV: Tuy nhiên, hiện chúng ta chưa có cơ chế quản lý sàn giao dịch vàng, trong khi, tham gia trên thị trường vàng không chỉ là nhà đầu tư lớn mà còn có rất nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ. Như vậy rủi ro do bị làm giá sẽ khó tránh khỏi?
      PCT ĐINH NHO BẢNG: Chính vì lường trước điều đó nên Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam phải thể hiện vai trò đặc biệt quan trọng trong việc điều tiết. Một mặt vừa bảo đảm lợi ích cho nhà đầu tư, mặt khác vẫn phát triển sàn theo đúng định hướng của Chính phủ, bảo đảm tính minh bạch và hạn chế các yếu tố đầu cơ. Nhưng cũng cần phải có những chính sách thỏa đáng để tạo điều kiện cho thị trường phát triển ổn định và đúng là một thị trường dịch vụ nhưng vẫn bảo vệ được lợi ích cho nhà đầu tư và cơ quan quản lý. Nếu làm được điều này sẽ góp phần kiểm soát thị trường tiền tệ. 
      PV: Đó mới chỉ là trên Sàn giao dịch vàng quốc gia. Còn với những sàn giao dịch vàng nhỏ lẻ, việc quản lý cũng như kết nối với Sàn giao dịch vàng quốc gia liệu có bắt buộc phải theo một cơ chế nhất định không, thưa Ông?
      PCT ĐINH NHO BẢNG: Quy chế về sàn giao dịch vàng hiện chưa có. Ngân hàng Nhà nước mới chỉ quản lý vàng trong quan hệ xuất nhập khẩu. Cùng với việc đề nghị cho phép thành lập Sàn giao dịch vàng quốc gia, Hiệp hội cũng đã đề nghị Ngân hàng Nhà nước ban hành quy chế về việc kết nối giữa các sàn giao dịch nhỏ với sàn giao dịch quốc gia. Việc đồng ý kết nối hay không và trong trường hợp nào sẽ được quy định cụ thể trong quy chế và theo sự định hướng của nhà nước. Nhưng rõ ràng, cần phải có quy chế quản lý chứ không thể buông lỏng.
      PV: Thông thường, khi muốn hình thành với quy mô lớn hơn cần có các bước chuyển tiếp. Tuy nhiên, hiện mới chỉ có sàn giao dịch vàng của Ngân hàng ACB, còn các ngân hàng khác mới chỉ manh nha xin cấp phép. Liệu việc tiếp cận sàn đối với nhà đầu tư, đặc biệt là nhỏ lẻ, có quá mới mẻ, ảnh hưởng đến lượng giao dịch trên sàn khi mới hình thành không? 
      PCT ĐINH NHO BẢNG: Khó khăn ban đầu sẽ không thể tránh khỏi. Trước yêu cầu cấp bách của thị trường, Hiệp hội kinh doanh vàng đã quyết định sẽ mở các lớp đào tạo cho doanh nghiệp, ngân hàng thương mại có hoạt động kinh doanh vàng, cho cả người dân có nhu cầu tìm hiểu. Các cơ quan chức năng cũng cần hỗ trợ tích cực cho các khóa đào tạo này để nhà đầu tư nắm bắt được cơ chế vận hành của thị trường này. 
      PV: Vậy khi nào Sàn giao dịch vàng quốc gia sẽ chính thức đi vào hoạt động?
      PCT ĐINH NHO BẢNG: Hiệp hội đã đề nghị Ngân hàng Nhà nước sớm nghiên cứu việc cho phép thành lập Sàn giao dịch vàng quốc gia để sàn càng sớm đi vào hoạt động càng tốt. Nhiệm vụ bước đầu của Hiệp hội là chuẩn bị cơ sở vật chất và nghiên cứu các cơ chế chính sách, kiến nghị với nhà nước có các chính sách phù hợp để khi sàn giao dịch chính thức ra đời sẽ hoạt động trơn chu và đúng theo định hướng của nhà nước, tránh những va vấp khi xây dựng sàn giao dịch mới. 
      PV: Xin cám ơn Ông!

VŨ ĐÀO thực hiện