Công nghiệp ô tô năm 2009: Tiêu thụ giảm, giá vẫn tăng

      Cùng với đó, hàng loạt những chính sách thuế liên quan đến ô tô đã và đang khiến Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) đặc biệt lo ngại về những tác động tiêu cực tới hoạt động sản xuất kinh doanh của các thành viên thuộc VAMA; Các đại lý, các nhà cung cấp phụ tùng. VAMA cho rằng, vấn đề tăng thuế nhập khẩu linh kiện, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng và lệ phí trước bạ đã, đang và sẽ tiếp tục làm quy mô thị trường vốn đã rất nhỏ bé lại càng bị thu hẹp. Những tác động từ suy giảm kinh tế và sự thay đổi liên tục của các chính sách thuế xảy ra gần như đồng thời đang tạo ra một môi trường kinh doanh không ổn định và bất lợi cho tất cả các thành viên VAMA - sản lượng và doanh số bán bị sụt giảm trầm trọng, lượng tồn kho tăng mạnh, nguồn nhân lực buộc phải cắt giảm. Chỉ riêng 3 tháng cuối năm 2008, doanh số bình quân đã giảm 50% so với 8 tháng đầu năm Dự báo, thị trường ô tô năm 2009 sẽ còn khó khăn hơn rất nhiều so với năm 2008 và sẽ gây tác động rất lớn đến hoạt động của các thành viên VAMA, các đại lý và các nhà cung cấp phụ tùng.
      Về dài hạn, nền công nghiệp ô tô non trẻ của Việt Nam sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các nước Asean, đặc biệt là kể từ năm 2018, khi thuế nhập khẩu xe ô tô nguyên chiếc theo lộ trình CEPT sẽ bằng 0%. Nếu không nỗ lực để tăng cường khả năng cạnh tranh của ngành công nghiệp ô tô trong nước bằng việc mở rộng thị trường và nâng cao tỷ lệ nội địa hóa thì ngành sản xuất ô tô khó trở thành ngành mũi nhọn, có nhiều đóng góp tích cực cho nền kinh tế.
      Lượng tiêu thụ giảm, nhưng giá sẽ tăng
      Hiện nay, nhiều loại ô tô đang giảm giá mạnh. Thế nhưng, các doanh nghiệp ôtô dự báo, năm 2009 giá xe sẽ tăng lên, trong khi sức mua suy giảm rõ rệt, điều này sẽ đẩy thị trường ôtô Việt Nam rơi vào cảnh hắt hiu, ảm đạm. Cho tới cuối năm 2008, lượng ôtô tồn đọng của các doanh nghiệp còn khá nhiều và chỉ tiêu tài chính không đạt được như định mức. Chính vì vậy, nhiều doanh nghiệp sản xuất ô tô trong nước đã giảm mạnh giá xe, tăng khuyến mãi để giải quyết hàng tồn kho. Ít nhất trong một vài tháng đầu năm 2009, khách hàng sẽ là những người hưởng lợi nhiều nhất do các hãng xe hơi tiếp tục đưa ra chính sách giảm giá và khuyến mại đặc biệt nhằm giải phóng hàng tồn và bảo vệ mức thị phần. Nhưng bắt đầu từ quý II.2009, dự báo giá xe hơi sẽ tăng đáng kể. Trước tiên là do Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt sửa đổi được áp dụng từ ngày 1.4.2009 sẽ khiến giá xe 7 chỗ thông dụng tăng lên. Bên cạnh đó, trong năm qua, dù cho tỷ lệ lạm phát tăng trên 20%, các hãng xe hơi vẫn không nâng giá, nên mức giá chung sẽ được tăng lên trong năm 2009 để bù đắp lại các chi phí về phụ tùng nhập khẩu và các loại thuế, cùng những chi phí liên quan khác. Như vậy, khi tính các chi phí này cùng với lệ phí trước bạ vốn đã cao hơn trước, sức mua sắm xe hơi sẽ suy giảm rõ rệt vào năm 2009.
      Hàng nghìn lao động có nguy cơ thất nghiệp
      Mới đây, tân Tổng giám đốc Toyota Việt Nam Akito Tachibana đã kiến nghị Chính phủ và QH Việt Nam xem xét các phương án hoãn, giãn, giảm thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn này. Theo ông, việc thực hiện tăng thuế tiêu thụ đặc biệt và giá trị gia tăng vào thời điểm này sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động của doanh nghiệp, qua đó ảnh hưởng lớn đến hàng nghìn nhân công đang làm việc tại VAMA. Sự biến động quá lớn của nền kinh tế Việt Nam từ đầu năm đến cuối năm 2008 là cú sốc lớn cho ngành công nghiệp ô tô trong nước. Vào thời điểm khó khăn này, những tác động về mặt chính sách, trong đó có chính sách thuế, sẽ có ý nghĩa đặc biệt đối với doanh nghiệp. Cùng với đó, Toyota cũng như các thành viên của VAMA sẽ cố gắng giảm thiểu tối đa việc cắt giảm nhân công, nỗ lực cùng Nhà nước chia sẻ khó khăn vượt qua thời kỳ khủng hoảng.