Công nghiệp biểu diễn tạo động lực phát triển du lịch

Kéo dài thời gian lưu trú, tăng chi tiêu của du khách

Tối 31/5 vừa qua, dàn nghệ sĩ Hà Anh Tuấn, Đen, Phan Mạnh Quỳnh, Tlinh, Vũ Cát Tường... hội tụ trong chương trình Forestival 2025. Khoảng 20.000 khán giả đã đổ về Ninh Bình, giao lưu với nghệ sĩ tới gần 1h sáng. Không gian di sản đảo Khê Cốc, Tràng An, Ninh Bình, trở nên sôi động nhờ âm nhạc... Đêm nhạc mở ra hướng đi mới bền vững: kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật đỉnh cao, tình yêu thiên nhiên, trân trọng di sản và trách nhiệm với cộng đồng; khơi dậy tiềm năng du lịch của vùng đất giàu truyền thống của Ninh Bình, đồng thời tôn vinh những giá trị di sản, văn hóa đã được bồi đắp qua bao thế hệ.

Công nghiệp biểu diễn không đơn thuần là hình thức giải trí mà còn là phương tiện truyền tải bản sắc văn hóa, lịch sử và tinh thần của một dân tộc/quốc gia. Những buổi biểu diễn nghệ thuật, từ các lễ hội âm nhạc quốc tế đến các loại hình sân khấu ca kịch truyền thống giúp du khách hiểu sâu hơn về văn hóa địa phương, tạo nên sự khác biệt và độc đáo trong trải nghiệm du lịch. Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO, 2023), du lịch văn hóa chiếm khoảng 40% tổng lượng khách du lịch quốc tế, trong đó các sự kiện biểu diễn nghệ thuật đóng vai trò quan trọng thu hút và giữ chân du khách.

Công nghiệp biểu diễn tạo sức hút mạnh mẽ cho các điểm đến du lịch. Gần đây, Tinh hoa Bắc Bộ hay À Ố Show, Ký ức Hội An, Festival Huế, lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng (DIFF)… đã trở thành những sản phẩm du lịch văn hóa nổi bật, thu hút hàng nghìn du khách trong và ngoài nước. Những sự kiện này không chỉ làm phong phú thêm hành trình của du khách mà còn góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới.

Theo nghiên cứu của Hội đồng Du lịch và Lữ hành Thế giới (WTTC), các điểm đến tổ chức sự kiện văn hóa định kỳ có thời gian lưu trú trung bình của du khách cao hơn 20% so với các điểm đến không có sự kiện. Điều này dẫn đến tăng chi tiêu cho lưu trú, ăn uống, mua sắm và các dịch vụ du lịch khác, từ đó thúc đẩy kinh tế địa phương. Như lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng (DIFF), năm 2023 mang lại doanh thu du lịch khoảng 2.000 tỷ đồng.

Các loại hình nghệ thuật như múa dân gian, âm nhạc truyền thống hay các vở kịch hát truyền thống/lịch sử giúp du khách cảm nhận được hồn cốt của điểm đến, đây còn là biểu tượng văn hóa, góp phần nâng cao vị thế của các quốc gia này trên bản đồ du lịch thế giới.

Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam

Trên thế giới, công nghiệp biểu diễn đã chứng minh vai trò to lớn trong thúc đẩy du lịch. Carnival tại Rio de Janeiro (Brazil) là ví dụ điển hình. Mỗi năm, sự kiện này thu hút hơn 2 triệu du khách, đóng góp hơn 3 tỷ USD vào nền kinh tế quốc gia. Các buổi biểu diễn đường phố, vũ điệu samba và lễ hội hóa trang không chỉ mang lại trải nghiệm độc đáo mà còn tạo nên thương hiệu du lịch mạnh mẽ cho Brazil.

Tương tự, Edinburgh Fringe tại Scotland được xem là lễ hội nghệ thuật biểu diễn lớn nhất thế giới, đã biến Edinburgh thành điểm đến văn hóa hàng đầu. Theo báo cáo của Edinburgh Festival Fringe Society (2023), sự kiện này tạo ra hơn 200.000 việc làm gián tiếp và đóng góp 1,2 tỷ bảng Anh cho nền kinh tế Scotland. Các buổi biểu diễn kịch, hài kịch, âm nhạc và múa đã thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới, đồng thời kích thích các ngành dịch vụ như khách sạn, nhà hàng và giao thông.

Nhà hát Opera Sydney (Australia) không chỉ là biểu tượng kiến trúc mà còn là trung tâm biểu diễn nghệ thuật. Các buổi hòa nhạc, opera và ballet tại đây thu hút hơn 8 triệu lượt khách mỗi năm, góp phần đưa Sydney trở thành một trong những điểm đến hàng đầu thế giới. Những sự kiện này không chỉ mang lại doanh thu mà còn nâng cao thương hiệu du lịch văn hóa đa sắc màu của Sydney.

Từ kinh nghiệm quốc tế, Việt Nam có thể rút ra một số bài học quan trọng để phát triển công nghiệp biểu diễn trong du lịch. Thứ nhất, cần đầu tư vào chất lượng biểu diễn. Các chương trình như À Ố Show hay Tinh hoa Bắc Bộ, Ký ức Hội An… đã thành công nhờ sự đầu tư công phu về kịch bản, sân khấu và trải nghiệm khán giả. Tuy nhiên, để duy trì sức hút, trước tiên các chương trình này cần liên tục đổi mới và nâng cao chất lượng.

Thứ hai, Việt Nam cần xây dựng các thương hiệu sự kiện mang tầm quốc tế như Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng hay Festival Huế tổ chức hàng năm là những ví dụ điển hình cần được quảng bá rộng rãi hơn để trở thành thương hiệu quốc gia. Việc tạo ra các sự kiện định kỳ, có quy mô lớn và mang tính đặc trưng sẽ giúp Việt Nam thu hút du khách thường xuyên.

Thứ ba, hợp tác quốc tế là yếu tố then chốt. Hợp tác với các tổ chức nghệ thuật quốc tế, các công ty lữ hành và các nền tảng truyền thông toàn cầu sẽ giúp Việt Nam tiếp cận các thị trường du lịch mới, đặc biệt là châu Âu, Bắc Mỹ và châu Á.

Thứ tư, bảo tồn và phát triển các loại hình nghệ thuật truyền thống vô cùng quan trọng. Các loại hình sân khấu kịch hát không chỉ là di sản văn hóa mà còn là sản phẩm du lịch độc đáo. Tuy nhiên, cần có chiến lược hiện đại hóa và quảng bá để các loại hình này phù hợp với thị hiếu của du khách quốc tế.

Công nghiệp biểu diễn không chỉ là một lĩnh vực nghệ thuật mà còn là động lực quan trọng để phát triển du lịch. Bằng cách kết hợp bảo tồn văn hóa truyền thống và đổi mới sáng tạo, công nghiệp biểu diễn sẽ góp phần đưa du lịch vươn xa, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn bền vững và giàu bản sắc.