Công chúa vẹn toàn của đất Tràng An

Trí tuệ và danh tiết

Ni sư Hương Tràng (hay Công chúa Huyền Trân) kể cuộc đời người con gái của Đức vua Trần Nhân Tông - Công chúa Trần Huyền Trân. Vở diễn khắc họa bối cảnh lịch sử nước Đại Việt đầu thế kỷ XIV và mối quan hệ đa chiều với các nước lân bang cùng nhiều sự kiện lịch sử đầy chất bi tráng. Tác phẩm cho thấy mối duyên trời định giữa bậc quân vương Chiêm quốc - Chế Mân với công chúa Đại Việt - Trần Huyền Trân.

Nhân vật Huyền Trân Công chúa từng xuất hiện trong nhiều loại hình sân khấu

Tại lễ khởi công Ni sư Hương Tràng sáng 13.7, TS. Bùi Hữu Dược, tác giả kịch bản của vở diễn chia sẻ: Đã có rất nhiều tác phẩm khắc họa hình tượng công chúa Huyền Trân. Đây cũng là nhân vật không xa lạ đối với văn học nghệ thuật và sân khấu. Tuy nhiên, giai đoạn bà về với đất Phật tiếp tục tỏa sáng và tỏa hương trong vai trò của mình hầu như chưa mấy tác phẩm nhắc tới. “Hương Tràng là hương thơm của đất Tràng An, địa danh gắn với hình ảnh Huyền Trân từ lúc xuất gia đến cuối cuộc đời. Đó cũng là lý do tôi đặt tên vở diễn là Ni sư Hương Tràng với mong muốn khắc họa hình ảnh người công chúa vẹn toàn cả trí tuệ và danh tiết của đất Tràng An xưa. Lớn lên trong nhung lụa, sau những biến cố thăng trầm của lịch sử, Huyền Trân trở về từ đất Chiêm Thành rồi xuất giá tu hành và khẳng định mình” - TS. Bùi Hữu Dược nói.

Viết Ni sư Hương Tràng, tác giả kịch bản muốn thông qua vở diễn ca ngợi một phụ nữ Việt Nam ở nhiều vai trò, trong đó có cả việc quên mình vì nghiệp nước. TS. Bùi Hữu Dược mong muốn: “Qua vở diễn và hình tượng nhân vật Huyền Trân, tôi muốn gửi đến lớp trẻ bài học về tình yêu quê hương đất nước, trân trọng tinh thần độc lập tự cường của một dân tộc trước sức mạnh của các thế lực khác quanh mình. Quan trọng hơn cả, vở diễn khơi dậy tình cảm và trách nhiệm của phụ nữ trong xã hội ngày nay”.

Những lát cắt về con người và Phật giáo

Ni sư Hương Tràng là một trong hai vở diễn được dàn dựng năm 2017 của Nhà hát Cải lương Việt Nam theo đơn đặt hàng của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Vở diễn được xây dựng với tiêu chí vừa đạt chất lượng nghệ thuật cao, vừa phần nào thỏa mãn thị hiếu của các tầng lớp khán giả, góp phần tạo cho nghệ thuật cải lương có chỗ đứng trong đời sống xã hội hiện đại, đặc biệt là trong năm 2017 - năm đánh dấu sự kiện kỷ niệm 100 năm hình thành và phát triển của nghệ thuật sân khấu cải lương Việt Nam.

Đạo diễn, NSƯT Triệu Trung Kiên cho biết, để làm mới tác phẩm, khi bắt tay xây dựng vở diễn, êkíp thực hiện không đi sâu lý giải những ẩn khuất của lịch sử giai đoạn này vì đã có quá nhiều giai thoại. Ông và tác giả kịch bản đã thống nhất thể hiện tác phẩm với những lát cắt lịch sử chuẩn xác, hợp tình, hợp lý và thấu đáo theo tư tưởng của đạo đức con người và văn hóa Phật giáo. Bởi, bao trùm vẫn là tư tưởng Phật hoàng Trần Nhân Tông, đã khai sáng dòng thiền riêng của người Việt. Giai đoạn này, Phật hoàng đã có những đóng góp tích cực khi xây dựng mối bang giao giữa Đại Việt và Chiêm Thành, nhằm chống lại tham vọng của các đế quốc hùng mạnh.

“Sự gặp gỡ của hai vị vua Trần Nhân Tông và Chế Mân tạo nên một giai đoạn lịch sử hết sức đẹp đẽ, giữa hai quốc gia, hai nền văn hóa với tất cả những ứng xử đầy tính nhân văn. Tôi tin, nét văn hóa đặc sắc, còn lưu lại đến ngày nay của Chiêm Thành, sẽ góp phần vào gia tài di sản văn hóa, lịch sử nước Việt cần được tôn vinh và được giới thiệu tới đông đảo người xem” - NSƯT Triệu Trung Kiên khẳng định.

Thành viên êkíp sáng tạo, NSƯT Doãn Bằng cũng cho biết, vở diễn tập trung lột tả cốt cách của con người thông qua các nhân vật, từ Trần Nhân Tông, Trần Khắc Chung và đặc biệt là ni sư Hương Tràng. Qua đó cũng tái hiện một phần sự huy hoàng của văn hóa Chiêm Thành từ một câu chuyện lịch sử dung dị, chân thành, nhân văn nhưng thật sự lấp lánh.