Quan điểm lệch lạc
Từ ngày 1.1.2025, Nghị định số 168/2024/NĐ-CP chính thức có hiệu lực. Nghị định này quy định rõ mức trừ điểm giấy phép lái xe với từng hành vi vi phạm; trình tự, thủ tục, thẩm quyền trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe để quản lý việc chấp hành pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ của người lái xe.
Theo đó, liên quan đến phục hồi điểm giấy phép lái xe, nếu giấy phép lái xe chưa bị trừ hết điểm và không bị trừ điểm trong thời hạn 12 tháng từ ngày bị trừ điểm gần nhất thì được phục hồi đủ 12 điểm. Đối với trường hợp bị trừ hết điểm, lái xe không được phép lái xe. Sau ít nhất 6 tháng kể từ ngày bị trừ hết điểm, tài xế mới được thi sát hạch để được phục hồi số điểm này. Chế tài này hứa hẹn sẽ tạo được sự răn đe lớn với lái xe, mỗi lần bị trừ điểm như tiếng chuông cảnh báo tài xế cần có ý thức chấp hành pháp luật tốt hơn.
Quy định này đang khiến không ít người dân lo lắng. Điều đáng nói, để tránh trường hợp bị trừ hết điểm giấy phép lái xe và phải thi sát hạch lại, nhiều người dân cho rằng không nên xuất trình giấy phép lái xe nếu bị phát hiện vi phạm.
Theo thống kê của Phòng Cảnh sát giao thông, Công an thành phố Hà Nội, từ ngày 1.1 đến 4.2 Cảnh sát giao thông toàn thành phố đã xử lý 19.892 trường hợp vi phạm, tước 756 giấy phép lái xe, trừ điểm bằng lái 2.239 trường hợp. Trong đó, 4.997 trường hợp vi phạm nồng độ cồn, 1.441 trường hợp vi phạm tốc độ, 2.786 trường hợp dừng đỗ sai quy định; đáng chú ý, 1.309 trường hợp không có giấy phép lái xe.
Khi thông tin này được công bố, nhiều người đặt vấn đề rằng các trường hợp trên thực sự không có bằng lái xe hay có mà không xuất trình để tránh bị trừ điểm hoặc tước bằng lái có thời hạn. Đáng chú ý, có ý kiến cho rằng trong trường hợp đã sử dụng rượu, bia mà lái xe và bị Cảnh sát giao thông phát hiện, lập biên bản thì không nên nộp bằng lái xe. Về trường hợp này, người vi phạm sẵn sàng chịu phạt lỗi không có bằng lái xe hoặc nộp phạt thay chủ phương tiện vì lỗi giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển, tuy nhiên sẽ không tốn thời gian thi lại bằng lái nếu bị trừ điểm và bị trừ hết điểm buộc phải thi lại.
Dễ dàng xác minh để xử lý
Liên quan đến vấn đề này, Phòng Cảnh sát giao thông, Công an thành phố Hà Nội cho biết, đây là suy nghĩ sai lầm và thiếu hiểu biết về pháp luật của người vi phạm. Bởi lẽ, hiện nay, thông tin về giấy phép lái xe đã được tích hợp vào cơ sở dữ liệu quốc gia nên lực lượng chức năng có thể dễ dàng tra cứu. Trong trường hợp quên mang giấy phép lái xe dạng thẻ cứng, lái xe có thể xuất trình cho Cảnh sát giao thông kiểm tra thông qua ứng dụng VNeID. Việc cố tình khai báo gian dối sẽ nhanh chóng được xác minh và xử lý nghiêm.
Khi người điều khiển phương tiện vi phạm không xuất trình được giấy phép lái xe, ngoài lỗi vi phạm ban đầu, Cảnh sát giao thông sẽ lập biên bản vi phạm hành chính với lỗi điều khiển phương tiện không có giấy phép lái xe. Trong trường hợp người điều khiển phương tiện không có giấy phép lái xe, chủ phương tiện cũng bị xử phạt về hành vi giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển (theo khoản 1, Điều 56, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ).
Với những người có giấy phép lái xe nhưng cố tình không xuất trình khi bị cảnh sát kiểm tra, Cảnh sát giao thông vẫn lập biên bản lỗi không có giấy phép lái xe, đồng thời xác minh. Nếu quá thời hạn quy định (khoảng 7 ngày làm việc), mà người vi phạm không xuất trình được giấy phép lái xe, họ sẽ bị xử phạt.
Trường hợp người vi phạm không mang theo giấy phép lái xe (bản vật lý hoặc bản tích hợp trên tài khoản định danh điện tử), nếu xuất trình trong thời gian quy định, mức xử phạt sẽ là lỗi “không mang theo giấy phép lái xe” và bị trừ điểm hoặc tước quyền sử dụng giấy phép lái xe có thời hạn kể từ thời điểm xuất trình giấy phép lái xe. Ngoài ra, với người điều khiển ô tô và phương tiện tương tự ô tô mà không có giấy phép lái xe sẽ bị phạt từ 18 - 20 triệu đồng.
Phòng Cảnh sát giao thông, Công an thành phố Hà Nội khuyến cáo, việc cố tình không xuất trình giấy phép lái xe không phải là giải pháp hiệu quả. Người vi phạm vẫn sẽ bị xử phạt và phải chịu những hậu quả pháp lý đi kèm.
Nghị định số168/2024, mức xử phạt đối với các hành vi liên quan đến giấy phép lái xe được quy định như sau:
Người điều khiển xe máy và phương tiện tương tự xe máy kinh doanh vận tải không mang theo giấy phép lái xe: 200.000 - 300.000 đồng. Người điều khiển ô tô và phương tiện tương tự xe ô tô kinh doanh vận tải không mang theo giấy phép lái xe: 300.000 - 400.000 đồng.
Người điều khiển xe máy có dung tích xi-lanh đến 125 cm3 hoặc công suất động cơ điện đến 11 kW không có giấy phép lái xe: 2 triệu – 4 triệu đồng. Người điều khiển xe máy có dung tích xi-lanh trên 125 cm3 hoặc công suất động cơ điện trên 11 kW, xe ba bánh không có giấy phép lái xe: 6 triệu – 8 triệu đồng. Người điều khiển ô tô và phương tiện tương tự xe ô tô không có giấy phép lái xe: 18 triệu – 20 triệu đồng.
