Triển khai sáng tạo, kịp thời
Mặc dù trong điều kiện dịch bệnh, hạn chế hội họp tập trung đông người nhưng HĐND vẫn duy trì hoạt động với các hình thức đổi mới, sáng tạo phù hợp với thực trạng tình hình. Ngay giữa quý I, nhiều địa phương đã khẩn trương chuẩn bị nội dung, chương trình, kịp thời tổ chức kỳ họp phù hợp với thực tế để có những quyết sách cụ thể nhằm ổn định, phát triển kinh tế - xã hội và phòng trừ dịch bệnh. Qua quý II, thực hiện triệt để chủ trương giãn cách xã hội, HĐND các địa phương khắc phục khó khăn, nghiên cứu, tìm tòi để duy trì mọi hoạt động. Kỳ họp là hoạt động chủ yếu của HĐND. Do đó, nhiều nơi HĐND vẫn tổ chức kỳ họp theo hình thức trực tuyến để quyết định những nghị quyết, tạo cơ sở pháp lý giúp UBND và các cơ quan liên quan tổ chức thực hiện, nhằm kịp thời phát triển kinh tế, ổn định đời sống nhân dân trong mùa dịch Covid-19.
Trong điều kiện dịch bệnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ còn có thêm nhiều chủ trương, giải pháp phòng chống, khắc phục dịch bệnh; đồng thời duy trì phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân. Chính phủ đã chỉ đạo để ngành ngân hàng giảm lãi suất, giản thời gian trả nợ vốn vay; ngành tài chính gia hạn thời gian trả nợ thuế, tiền thuê đất, tiến hành miễn giảm thuế… Đặc biệt, dù biết thu ngân sách trong năm sẽ gặp nhiều khó khăn, nhưng Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ quyết tâm đưa ra gói hỗ trợ 62 nghìn tỷ đồng, chủ yếu từ ngân sách trung ương hỗ trợ cho khoảng 20 triệu đối tượng với sáu nhóm khác nhau. Đây là vấn đề lớn không những ngân sách nhà nước mà liên quan đến quá nhiều người dân và các cơ quan, tổ chức, nhất là ở chính quyền cơ sở.
Như đã hiểu rõ điều đó, Thường trực HĐND các địa phương đã nghiên cứu và có những chủ trương, biện pháp chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan của HĐND tăng cường hoạt động, sâu sát cơ sở. Trước hết, các ban của HĐND vào cuộc quyết liệt để tổ chức giám sát, khảo sát nắm chắc tình hình trợ cấp, đánh giá đúng thực trạng để các cơ quan liên quan chấn chỉnh, chuẩn bị báo cáo với các cơ quan có thẩm quyền.
 Kỳ họp thứ 15, HĐND tỉnh Quảng Nam được tổ chức theo hình thức trực tuyến để quyết định nhiều nội dung quan trọng, cấp bách |
| Ảnh: Đặng Hữu |
Tăng cường vai trò đầu tàu trong giám sát
Biết rằng trong điều kiện dịch bệnh, các ban của HĐND tổ chức giám sát giữa hai kỳ họp HĐND rất khó khăn và có phần tế nhị. Nhưng HĐND vẫn tổ chức được kỳ họp trực tuyến; hội nghị đại biểu chuyên trách Quốc hội chuyển qua hình thức khác vẫn mang lại kết quả tốt đẹp, điều đó đã kích hoạt, thúc đẩy các ban của HĐND. Bên cạnh đó, vừa qua các ban của HĐND một số nơi cũng đã chuyển đổi hoạt động giám sát phù hợp; với số lượng tập trung người không đông hoặc tham gia ý kiến trực tiếp vào các báo cáo đã đưa lại kết quả bước đầu. Hơn nữa, giám sát giữa hai kỳ họp HĐND không nhất thiết tập trung theo đoàn, nhất là trong lúc dịch bệnh; mà từng thành viên của ban nêu cao trách nhiệm có thể tự theo dõi, xem xét, đánh giá một số nội dung, một số báo cáo trong chương trình, kế hoạch giám sát của ban HĐND.
Để thuận lợi cho các thành viên ban của HĐND thực hiện chức năng giám sát, lãnh đạo ban căn cứ vào nghị quyết của HĐND, chương trình giám sát của ban và yêu cầu của Thường trực HĐND. Trong lúc này, nên quan tâm thêm, tập trung giám sát chuyên đề tại các cơ quan, doanh nghiệp liên quan đến gói hỗ trợ khắc phục dịch bệnh cho người lao động thiếu việc làm hoặc mất việc làm. Thông qua đó chuẩn bị nội dung, yêu cầu cụ thể để các thành viên của ban theo dõi, xem xét, đánh giá các cơ quan đơn vị chịu sự giám sát. Quan trọng hơn, lãnh đạo ban của HĐND tập hợp được ý kiến tham gia của các thành viên, hình thành dự thảo báo cáo, tổ chức thảo luận theo hình thức trực tuyến hoặc tham gia trực tiếp vào báo cáo. Sau đó dành thời gian, trí tuệ tiếp thu hoàn chỉnh báo cáo kết quả giám sát đầy đủ, chất lượng gửi đến Thường trực HĐND và các cơ quan liên quan. Hình thức giám sát này không những hoàn thành trách nhiệm, quyền hạn của ban HĐND trong điều kiện hiện tại mà còn có tác dụng lan tỏa, thúc đẩy hoạt động giám sát của tổ đại biểu và đại biểu HĐND.
Phát huy vai trò của tổ đại biểu và đại biểu HĐND
Một nhiệm kỳ sắp kết thúc, xem ra hoạt động giám sát của tổ đại biểu, đại biểu HĐND còn hạn chế. Trong lúc Trung ương quyết tâm đưa ra gói hỗ trợ phòng, chống dịch, khắc phục khó khăn cho người dân, nhất là những người yếu thế trong xã hội. Đại biểu HĐND, người đại diện cử tri và nhân dân cần vào cuộc để theo dõi, xem xét việc tổ chức thực hiện gói hỗ trợ tại cơ sở, báo đảm chính sách nhân văn đến được kịp thời với người dân. Gói hỗ trợ lớn, đối tượng rộng tập trung vào: Người có công với cách mạng, đối tượng đang hưởng bảo trợ xã hội, hộ nghèo, hộ cận nghèo; đặc biệt không bỏ sót người lao động tự do, hộ kinh doanh cá thể… Chủ trương cũng đã yêu cầu cơ sở lập danh sách cụ thể, chặt chẽ, đơn giản trình tự, thủ tục phù hợp và công khai, minh bạch…
Thông thường, khi thực hiện một chủ trương trợ cấp xã hội ở cơ sở hay xảy ra sai sót và có thể bị lợi dụng. Hơn nữa, đây là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước trong mùa dịch liên quan đến quá nhiều đối tượng, Thường trực HĐND cần chỉ đạo chu đáo, phân công cán bộ trong Thường trực trực tiếp hướng dẫn cụ thể công tác giám sát, khảo sát. Tổ đại biểu HĐND nâng cao trách nhiệm, quyền hạn hướng dẫn các đại biểu HĐND; nhất là các đại biểu công tác, cư trú ở cơ sở hiểu rất rõ thực tế tình hình, tích cực tham gia hoạt động giám sát, khảo sát. Đồng thời, Tổ đại biểu HĐND tuyên truyền, vận động nhân dân chung sức với Nhà nước khắc phục khó khăn và kịp thời tập hợp chính xác những thông tin phong phú từ cơ sở, nhanh chóng chấn chỉnh lệch lạc, sai sót. Qua đó, khẩn trương tổng hợp kết quả giám sát báo cáo đến các ban liên quan và Thường trực HĐND trong thời gian ngắn nhất.
Phòng, chống dịch bệnh Covid-19 vô cùng cấp thiết, khắc phục hậu quả do dịch bệnh gây ra cũng không kém phần quan trọng. Quốc hội, Chính phủ kịp thời đưa ra gói hỗ trợ lớn, với phạm vi đối tượng rất rộng đối với người dân. Lúc này HĐND các cấp và các đại biểu dân cử cần phát huy vai trò, trách nhiệm, quyền hạn thực hiện chức năng giám sát, để gói hỗ trợ đến đúng đối tượng, đúng chính sách, tạo thêm lòng tin của nhân dân đối với hoạt động của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
