Có nên xóa bỏ thời hạn giao đất nông nghiệp hay không?

Luật Đất đai hiện hành đưa ra cơ chế sử dụng đất nông nghiệp có thời hạn 20 năm đối với đất trồng cây hàng năm, nuôi trồng thủy sản, làm muối và 50 năm đối với đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất. Trên thực tế, người dân đã tìm cách lách luật để tích tụ ruộng đất thông qua những hợp đồng cho thuê lại vượt hạn mức đất được giao. Do đó, nhằm tạo điều kiện cho nông dân yên tâm đầu tư phát triển, Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) lần này đã quy định thời hạn giao đất trong hạn mức sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân là 50 năm thống nhất cho các loại đất nông nghiệp. Rõ ràng, khi người dân sở hữu đất đai với thời gian dài hơn sẽ là yếu tố quan trọng để giảm tình trạng “ly nông” đang diễn ra khá phổ biến. Với xu hướng công nghiệp hóa, vài thập niên tới chỉ còn khoảng hơn 30% người dân sống ở nông thôn và gắn với nghề nông. Việc kéo dài thời hạn sử dụng đất như vậy là một chủ trương có ý nghĩa rất quan trọng trong phát triển nền nông nghiệp quốc gia không những giúp nông dân tích tụ ruộng đất mà còn giúp hình thành những vùng chuyên canh lớn, đẩy nhanh việc thực hiện mục tiêu phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Cũng theo Dự án Luật, trong trường hợp “hết thời hạn nếu sử dụng đất có hiệu quả, không vi phạm pháp luật sẽ được tiếp tục sử dụng”. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, quy định này chỉ mang tính hình thức, lý thuyết bởi lẽ việc xác định như thế nào là sử dụng đất không hiệu quả và buộc phải chuyển cho người khác cũng đang là vấn đề còn bỏ ngỏ. Quy định này dễ dẫn tới tình trạng tham nhũng, dân lệ thuộc vào chính quyền địa phương khi hết 50 năm, do vậy nên bỏ thời hạn giao đất nông nghiệp.

Nguồn: ketoan.org

“Mở rộng thời hạn có dài đến đâu thì người muốn đầu tư lâu dài, đầu tư lớn cũng không dám” là ý kiến của Gs Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Giao đất càng dài thì sự ổn định trong đầu tư phát triển nền nông nghiệp của đất nước càng cao, khuyến khích được phát triển từ đất đai và có nhiều phát minh, sáng chế trong sản xuất. Tuy nhiên, cũng cần bảo đảm nguyên tắc người dân phải sử dụng đất đúng mục đích, tuân thủ quy hoạch và các quyết định thu hồi đất khi Nhà nước cần đất để sử dụng vào mục đích công cộng, để không làm mất đi quyền định đoạt của Nhà nước. Hơn nữa, có một thực trạng tại nông thôn là có những người đã đi nơi khác tích tụ được quá nhiều đất trong khi không ít người đang sinh sống tại địa phương lại không có mảnh đất nào trong tay. Do vậy, việc xóa bỏ thời hạn giao đất nông nghiệp cũng là vấn đề lớn cần được các chuyên gia cân nhắc và nghiên cứu cụ thể. Bởi nếu quy định không khéo thì không phải nông dân mà doanh nghiệp hay những cá nhân có vốn, tài sản mới là đối tượng có khả năng tích tụ nhiều đất đai, khi đó dễ tái diễn tình trạng “phát canh, thu tô”.