Thực hiện chương trình công tác năm 2025, Đoàn khảo sát của Ủy ban Kinh tế và Tài chính do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đoàn Thị Thanh Mai làm Trưởng đoàn đã làm việc với UBND tỉnh Yên Bái về kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và ban hành văn bản thi hành Luật Đất đai năm 2024.

Thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất so với chỉ tiêu được phân bổ đến 2030 còn thấp

Trên cơ sở chỉ tiêu sử dụng đất được Thủ tướng Chính phủ phân bổ tại Quyết định số 326/QĐ-TTg ngày 9.3.2022, UBND tỉnh Yên Bái đã phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 của 9 huyện, thành phố, thị xã trong tháng 11.2023. Qua tổng hợp kết quả thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất trên địa bàn đến ngày 31.12.2024 so với chỉ tiêu được phân bổ đến năm 2025 và năm 2030, kết quả thực hiện với đất nông nghiệp đến năm 2024 thấp hơn so với chỉ tiêu được phân bổ đến năm 2025 là 3,70 nghìn ha, đạt 28%; thấp hơn so với chỉ tiêu được phân bổ đến năm 2030 là 10,17 nghìn ha, đạt 12%.

Đất phi nông nghiệp kết quả thực hiện đến năm 2024 thấp hơn so với chỉ tiêu được phân bổ đến năm 2025 là 7,47 nghìn ha, đạt 7,98%; thấp hơn so với chỉ tiêu được phân bổ đến năm 2030 là 16,94 nghìn ha, đạt 12,4%. Đất chưa sử dụng kết quả thực hiện đến năm 2024 cao hơn so với chỉ tiêu được phân bổ đến năm 2025 và năm 2030 là 6,77 nghìn ha, đạt 0,58%.

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái Trần Ngọc Luận, việc thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất so với chỉ tiêu được phân bổ đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Yên Bái đạt thấp do trong quá trình thực hiện các công trình, dự án đầu tư cần có thời gian hoàn thành các thủ tục về đầu tư, thiết kế, xây dựng, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, sau đó mới thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất và giao, cho thuê đất để triển khai xây dựng, đưa dự án vào hoạt động.

Với các dự án có quy mô lớn khi được phê duyệt quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện được triển khai thực hiện trong nhiều năm đến nay mới đang thực hiện xong các bước thu hồi, bồi thường giải phóng mặt bằng và hoàn thiện hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất, giao, cho thuê đất nên khi thực hiện thống kê đất đai hàng năm chưa được thống kê vào kết quả đã thực hiện. Trong khi đó, theo quy định, thống kê đất đai sẽ thực hiện đánh giá trên hồ sơ đất đai về hiện trạng sử dụng đất, vì vậy các dự án có quyết định chuyển mục đích, giao đất, cho thuê đất mới được thống kê vào kết quả đã thực hiện.

Bên cạnh đó, giai đoạn từ năm 2020-2024 trên địa bàn tỉnh được Nhà nước đầu tư đồng loạt nhiều dự án, công trình trọng điểm đặc biệt trong lĩnh vực giao thông, điện lực. Các dự án thuộc các lĩnh vực này có đặc thù là thực hiện trên nhiều địa bàn cấp xã, cấp huyện có quy mô, diện tích thu hồi đất lớn, tác động đến nhiều đối tượng dẫn tới dự án phải chia thành nhiều giai đoạn và thực hiện trong nhiều năm.

Cụ thể, hiện có 41 công trình về giao thông đang triển khai với tổng diện tích đất cần thu hồi là 1.764,72 ha; 16 công trình năng lượng để xây dựng các nhà máy thủy điện, hệ thống cột và đường dây truyền tải, trạm biến áp trên địa bàn với diện tích đất cần thu hồi là 625,92 ha.

Mặt khác, do ảnh hưởng, tác động của dịch bệnh Covid-19 phải thực hiện giãn cách xã hội nên việc triển khai thực hiện các công trình, dự án trên địa bàn không bảo đảm đúng tiến độ đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, phải điều chỉnh, giãn tiến độ.

Đề xuất điều chỉnh quy hoạch giai đoạn 2026 - 2030 phù hợp nhu cầu sử dụng

Trên cơ sở khảo sát thực tế, Đoàn khảo sát nhận thấy, Luật Đất đai năm 2024 có quy định mới về nội dung các công trình, dự án có sử dụng đất rừng sản xuất trước khi được cơ quan có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích, giao đất, cho thuê đất phải trình HĐND tỉnh thông qua nghị quyết cho phép chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác (trừ trường hợp sử dụng đất thực hiện dự án thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Dầu khí; HĐND cấp tỉnh chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư).

Điều này đã dẫn tới một số công trình, dự án phải thực hiện thêm thủ tục nêu trên trước khi hoàn thiện các thủ tục về đất đai. Do đó, đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất so với chỉ tiêu được phân bổ đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh đạt thấp.

Từ những khó khăn, vướng mắc nêu trên, UBND tỉnh Yên Bái kiến nghị Đoàn khảo sát tổng hợp, báo cáo Quốc hội có ý kiến giao Thủ tướng Chính phủ rà soát, tham mưu nghiên cứu sửa đổi Nghị định số 32/2019/NĐ-CP ngày 10.4.2019 của Chính phủ theo hướng Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành định mức, các tỉnh trên cơ sở định mức này sẽ ban hành đơn giá để thống nhất tổ chức thực hiện trên toàn quốc.

Đồng thời, tổng hợp, báo cáo Quốc hội giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoàn thiện phương án phân bổ điều chỉnh chỉ tiêu sử dụng đất đến năm 2030 cho các địa phương theo quy định của Luật Đất đai năm 2024 làm cơ sở tổ chức thực hiện lập điều chỉnh quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đáp ứng mục tiêu phát triển KT-XH của các địa phương.

Phát biểu kết luận, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Đoàn Thị Thanh Mai - Trưởng Đoàn khảo sát, đánh giá cao sự chỉ đạo quyết liệt, tích cực của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Yên Bái trong thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và ban hành văn bản thi hành Luật Đất đai năm 2024.

Trên cơ sở nội dung cuộc làm việc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh nghiên cứu ý kiến của các thành viên Đoàn khảo sát; tiếp tục rà soát các chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất năm 2021 - 2025 và có giải pháp để hoàn thành các mục tiêu của giai đoạn này, chuẩn bị cho giai đoạn 2026 - 2030.

Cùng với đó, nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng, cân đối các chỉ tiêu sử dụng đất của địa phương và đề xuất điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2026 - 2030 phù hợp nhu cầu sử dụng; có kiến nghị cụ thể với Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong quá trình đề xuất điều chỉnh quy hoạch.