Chuyện về người cộng tác viên báo chí đặc biệt

Vươn lên từ nghịch cảnh

Căn phòng khoảng 30m² trên tầng 2 của một tòa nhà ở phố Hàng Buồm (Hà Nội) là nơi làm việc, ấp ủ nhiều dự định của ông Hoàng Văn Lý cho Hội người mù quận Hoàn Kiếm và những tác phẩm báo chí. Nếu chứng kiến cách đi lại, làm việc trong căn phòng này, không ai nghĩ ông là người khiếm thị. Chỉ khi lắng nghe những chia sẻ, mới có thể biết, đôi mắt của ông gần như mất khả năng thị lực.

Nhớ lại quảng thời gian khó khăn trước đây, ông Lý cho biết, khiếm khuyết của đôi mắt thực sự đến khi ông đi học mẫu giáo lúc 5 tuổi. Trong khi các bạn trong lớp đều phải tập viết, việc tưởng chừng đơn giản nhưng với ông Lý thì đó là lúc nhận ra sự khác biệt giữa mình và các bạn. Ông không thể nhìn thấy những chữ cô giáo dạy và viết ở trên bảng.  Đáng nói, bố ông cũng là người khiếm thị, hoàn cảnh gia đình khó khăn khi mẹ và bà là lao động chính, bữa cơm trong nhà chủ yếu là cơm độn với ngô, khoai khiến việc chữa mắt của ông dường như càng trở nên gian nan. Bởi, các bác sĩ nhận định cơ thể ông thiếu dinh dưỡng đặc biệt nghiêm trọng.

Lên 7 tuổi, được trường Nguyễn Đình Chiểu, ngôi trường dành cho những người khiếm thị ở Hà Nội nhận học, ông Lý phải rời xa bố mẹ và tự lập sớm. Sau 9 năm học, ông Lý là 1 trong 4 người của khóa được lựa chọn để tiếp tục học ở bậc Trung học phổ thông. Đây cũng là khoảng thời gian niềm đam mê với viết lách cùng thấu hiểu những khó khăn của người mù, khiếm thị đã ươm mầm ước mơ trở thành nhà báo trong ông.

Khó khăn nối tiếp khó khăn, thời điểm đó để được đi học đại học với một người bình thường đã rất khó thì với một người khiếm thị như ông Lý thì còn khó gấp vạn lần. Chương trình sách giáo khoa chỉ hỗ trợ người khiếm thị đến bậc Trung học phổ thông và để có giáo trình học ở đại học, ông Lý đã phải nhờ sự hỗ trợ của bạn bè, cũng như tìm nhiều cách để chuyển thể chữ viết trong sách giáo trình sang dạng chữ nổi cho người khiếm thị. Cùng với đó, vấn đề học phí, sinh hoạt phí cũng là vấn đề nan giải với ông lý thời điểm đó.

 “Mặc cảm, tủi thân và mệt mỏi trong cuộc sống là không thể tránh khỏi. Song, 4 năm học tập ở khoa Báo chí, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội đã tôi luyện cho tôi ý chí kiên cường, vượt qua mọi nghịch cảnh, quan trọng là mình đã quyết tâm và bắt tay vào làm”, ông Lý chia sẻ.

Lan tỏa điều tích cực đến những người cùng cảnh ngộ

Hoàn cảnh khó khăn là thế, nhưng không cản nổi được sự quyết tâm, lòng đam mê viết lách của một người khiếm thị như ông Lý. Ngay từ khi ra trường ông Lý đã cộng tác với một số tờ tạp chí và sản xuất chương trình phát thanh. Những bài báo, chương trình của ông xoay quanh các vấn đề của người mù, khiếm thị, chia sẻ kỹ năng, kinh nghiệm sống, sức khỏe thị giác, gương người tốt việc tốt. Trong đó, một số chương trình để lại nhiều dấu ấn trong cộng đồng người mù, khiếm thị như: “Niềm tin ánh sáng” trên VOV giao thông; “Thức cùng VOV” trên VOV1; “Nâng niu từng ngày” trên VOV sức khỏe; Chương trình phát thanh về các hoạt động nhân đạo trên đài Phát thanh – Truyền hình Hà Nội…

Những tác phẩm báo chí của ông không chỉ góp phần giúp người khiếm thị trang bị thêm kỹ năng, kiến thức, động lực để hòa nhập và vươn lên trong cuộc sống mà còn giúp những người bình thường hiểu và đồng cảm nhiều hơn với người mù, khiếm thị.

Bên cạnh việc làm cộng tác viên cho các cơ quan báo chí, năm 2007 ông Lý đã đảm nhận vị trí Phó chủ tịch Hội người mù quận Hoàn Kiếm, rồi đảm nhận chức vụ Chủ tịch Hội người mù quận Hoàn Kiếm từ năm 2018 đến nay. Gần 20 năm qua, cùng với sự đóng góp tâm huyết của ông Lý trên cương vị lãnh đạo, Hội người mù quận Hoàn Kiếm đã gặt hái được nhiều thành tích trong các phong trào thi đua, tiêu biểu như: Năm 2011, nhận bằng khen của Chính phủ khi đã có thành tích trong công tác từ năm 2008 – 2010, góp phần vào sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc; Năm 2014, nhận Huân chương lao động hạng Ba của Chủ tịch nước khi đã có thành tích xuất sắc trong công tác từ năm 2009 – 2013, góp phần vào sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc…

Riêng với ông Lý, năm 2022 đã được Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội trao bằng khen khi có thành tích 5 năm thi hành Luật Trợ giúp pháp lý.

Phó chủ tịch điều hành Hội người mù thành phố Hà Nội ông Hoàng Mạnh Cường chia sẻ “Đồng chí Lý là người rất tâm huyết với hoạt động của hội, sự nghiệp của người mù. Điều quan trọng là đồng chí có khả năng tập hợp, đoàn kết các hội viên. Những hội viên ở quận Hoàn Kiếm có mặt bằng nhận thức tốt, thế nên một người lãnh đạo cũng phải đủ tầm mới có được sự tôn trọng của các hội viên. Đồng chí Lý đã và đang làm được điều đó”.

Nhiều năm qua, với trăn trở tìm thêm nhiều giải pháp công nghệ để hỗ trợ bản thân và những người mù, khiếm thị khác, anh Lý đã không ngừng tìm tòi, nghiên cứu những ứng dụng tiện ích trên điện thoại. Khi đã sử dụng và thấy được lợi ích, anh Lý sẽ tổ chức các lớp học để chia sẻ cho các thành viên trong hội người mù và những người bị khiếm khuyết về mắt. Không chỉ vậy, anh còn sản xuất những video hướng dẫn cách cài đặt, sử dụng các ứng dụng này và chia sẻ lên kênh Youtube của mình.

Là thành viên lớn tuổi trong một lớp học của anh Lý, cô Nguyễn Thị Ninh (Hoàn Kiếm, Hà Nội) chia sẻ: “Nhờ có lớp học điện thoại mà tôi có thể chủ động hơn trong cuộc sống. Những ứng dụng trên điện thoại không chỉ giúp tôi đi lại không phải phụ thuộc vào con cháu mà còn có thể tiếp cận với Internet, học hỏi, mở mang rất nhiều kiến thức. Nhờ đó mà những người mù, khiếm thị như chúng tôi tìm được niềm vui, động lực trong cuộc sống”.

 “Thời gian qua, đồng chí Lý cũng có vai trò là một động lực thúc đẩy, tiếp lửa cho các bạn trẻ theo đuổi ước mơ. Trong suốt một thời gian dài, đồng chí đã thể hiện đam mê rất lớn với báo chí, tìm tòi ứng dụng công nghệ giúp cuộc sống và công việc hiệu quả hơn. Đây cũng là điều đáng tự hào, một người có khả năng theo đuổi đam mê một cách nghị lực”, ông Hoàng Mạnh Cường nhấn mạnh.