Chuyến thăm “chưa có tiền lệ”

Tháng 6 năm ngoái, hai quốc gia đã thiết lập quan hệ ngoại giao sau khi Panama chấm dứt các mối liên hệ chính thức với Đài Loan, kéo theo Cộng hòa Dominica và El Salvador cũng có bước đi tương tự. Một tháng sau, Đại sứ quán Panama được mở tại Bắc Kinh, tiếp đến là các lãnh sự quán ở Quảng Châu, Hong Kong và Thượng Hải. Đặc biệt, chỉ sau 96 ngày hai bên chính thức “qua lại”, Ngoại trưởng Vương Nghị đã lên đường thăm Panama, thể hiện sự coi trọng rất lớn của Trung Quốc trong mối quan hệ với quốc gia này.

Diễn biến trên đã khiến cho Washington cảm thấy bất an trước sự gia tăng ảnh hưởng ngày càng lớn của Bắc Kinh tại khu vực. Nhà Trắng đã ngay lập tức triệu hồi các nhà ngoại giao hàng đầu của mình tại 3 quốc gia nói trên vào tháng 9 vừa qua để tham khảo lý do. Chính quyền Washington lo sợ Trung Quốc sẽ tận dụng các mối quan hệ hữu hảo mới để thiết lập căn cứ hải quân, thực hiện hoạt động quân sự hay mở rộng quan hệ hợp tác kinh tế với Panama để thống trị cả Mỹ Latin. Thực tế, Trung Mỹ đã trở thành nơi tranh giành ảnh hưởng giữa các cường quốc lần đầu tiên kể từ khi Mỹ khởi động Chiến tranh lạnh chống lại Liên bang Xô viết trong khu vực. Trong đó, Panama lại là quốc gia có vị trí địa lý vô cùng thuận lợi với Kênh đào Panama dài 80km nối liền Đại Tây dương với Thái Bình dương. Kênh đào này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế quan trọng cho Panama mà còn giúp tàu biển của rất nhiều nước tiết kiệm thời gian và chi phí trong giao thương hàng hải. Bên cạnh đó, Panama còn được coi là thị trường trung chuyển quan trọng với Khu Tự do thương mại Colon cũng như là trung tâm tài chính của cả Mỹ Latin lẫn thế giới.

Dự kiến, Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Panama sẽ ký kết khoảng 20 hiệp định hợp tác trên nhiều lĩnh vực trong chuyến thăm được đánh là “chưa từng có tiền lệ” vào ngày 2 - 3.12 tới. Trước đó, hồi tháng 7, Panama và Trung Quốc từng mở đàm phán về thương mại tự do với mục tiêu biến quốc gia Trung Mỹ thành trung tâm hàng hóa Trung Quốc của Mỹ Latin.

Tháng 11 năm ngoái, trong bối cảnh hợp tác song phương ngày càng nồng ấm, bản thân Tổng thống Juan Carlos Varela cũng đã có chuyến thăm cấp nhà nước tới Thủ đô Bắc Kinh. Dịp đó, hai bên cũng đã đạt được 19 thỏa thuận hợp tác, bao gồm việc mở vòng đàm phán về thiết lập thỏa thuận tự do thương mại, hợp tác trong khuôn khổ sáng kiến “Một vành đai, một con đường” và các lĩnh vực như cơ sở giao thông - vận tải, điện, tài chính, du lịch, thương mại, công nghệ và nông nghiệp… Thực tế, trong số 118 quốc gia đã ký thỏa thuận hợp tác trong khuôn khổ sáng kiến trên, Panama là nước Mỹ Latin đầu tiên ký kết với Trung Quốc.