Tham luận tại Hội nghị tổng kết công tác HĐND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Đắk Nông Y Quang trao đổi về một số kết quả nổi bật trong hoạt động năm 2023 và một số kinh nghiệm, giải pháp nâng cao chất lượng hiệu quả chất vấn tại kỳ họp.
Tổ chức hợp lý, khoa học, thực chất, hiệu quả các kỳ họp HĐND
Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Đắk Nông cho biết, năm 2023 là năm giữa nhiệm kỳ, có ý nghĩa quan trọng trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Nông lần thứ XII, Nghị quyết HĐND tỉnh về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025. Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, thách thức nhưng được sự quan tâm lãnh đạo của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương, sự giám sát chặt chẽ của HĐND tỉnh, tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Đắk Nông năm 2023 cơ bản giữ được ổn định, đạt kết quả tích cực theo Nghị quyết Trung ương, Tỉnh ủy, HĐND tỉnh đề ra.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế GRDP ước đạt 5,74%, đứng thứ 2 khu vực Tây Nguyên. Thu nhập bình quân đầu người ước đạt 68,02 triệu đồng/68 triệu đồng. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội ước đạt 18.668,05 tỷ đồng. Tổng thu ngân sách nhà nước ước thực hiện 3.150 tỷ đồng, đạt 100,4% dự toán Trung ương giao.
Các chính sách an sinh, phúc lợi xã hội tiếp tục được quan tâm, cải thiện, thu nhập và đời sống Nhân dân tiếp tục được nâng lên, tình hình chính trị, xã hội ổn định, quốc phòng được đảm bảo, an ninh trật tự xã hội được giữ vững.
Đối với hoạt động của HĐND tỉnh Đắk Nông, năm 2023, HĐND tỉnh đã bám sát thực tiễn, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chương trình, kế hoạch đề ra; phương thức tổ chức hoạt động không ngừng được đổi mới, linh hoạt; phối hợp chặt chẽ với UBND và các cơ quan hữu quan trong thực thi nhiệm vụ. Chủ động trong chỉ đạo công tác tổ chức các kỳ họp HĐND cũng như các phiên họp của Thường trực HĐND; kịp thời xem xét, quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương.
Cụ thể, ngoài 2 kỳ họp thường lệ, HĐND tỉnh Đắk Nông đã tổ chức thành công 2 kỳ họp chuyên đề, ban hành 83 nghị quyết tuân thủ quy trình, thủ tục quy định, tạo cơ sở hành lang pháp lý, cơ chế, chính sách quan trọng để UBND tỉnh, các cấp, các ngành triển khai, thực thi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh trên địa bàn; một số nghị quyết được ban hành mang tính chiến lược đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, kịp thời triển khai, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công trên địa bàn tỉnh… Các kỳ họp HĐND được tổ chức hợp lý, khoa học, vừa kịp thời, vừa “thực chất và hiệu quả”, giải quyết được đúng và trúng các nội dung, nhiệm vụ đột xuất, phát sinh.
Bên cạnh đó, Thường trực HĐND tỉnh Đắk Nông còn chủ động tổ chức 18 phiên họp (6 phiên họp đột xuất) kịp thời xem xét, cho ý kiến đối với 98 nội dung phát sinh hoặc công việc đột xuất thuộc thẩm quyền trong điều kiện phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội còn gặp nhiều khó khăn cần phải tháo gỡ hoặc cần triển khai thực hiện các chủ trương mới của Trung ương, của tỉnh; triển khai hiệu quả 6 cuộc giám sát chuyên đề và nhiều cuộc khảo sát trên tất cả các lĩnh vực liên quan đời sống của người dân, việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri, giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân, các nghị quyết HĐND tỉnh và việc thi hành Hiến pháp, pháp luật ở địa phương; tổ chức hiệu quả các đợt tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp, thực hiện tốt công tác tiếp công dân theo quy định, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của cử tri, tạo mối quan hệ gắn bó mật thiết với cử tri.
Đặc biệt, HĐND tỉnh đã tổ chức thành công việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do HĐND bầu, nhiệm kỳ 2021 - 2026 bảo đảm nghiêm túc, dân chủ, thận trọng, khách quan, đúng quy trình, thủ tục quy định...
Có thể khẳng định rằng, năm 2023 HĐND tỉnh Đắk Nông đã thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ theo luật định, các kết quả hoạt động của HĐND tỉnh đã góp phần tích cực thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Đắk Nông năm 2023, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Đắk Nông nói.
Chia sẻ một số kinh nghiệm, giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả chất vấn tại kỳ họp, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Đắk Nông nêu rõ, chất vấn là hình thức giám sát đặc biệt được pháp luật quy định cụ thể tại Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND và Nghị quyết số 594 của UBTVQH. Thông qua chất vấn những vấn đề nổi cộm, bức xúc ở địa phương được giải quyết, đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của cử tri, tạo sự đồng thuận và lòng tin của Nhân dân.
Thời gian qua, HĐND tỉnh Đắk Nông luôn quan tâm, chú trọng đổi mới về hình thức, cách thức tổ chức chất vấn đã thu hút được sự quan tâm, theo dõi của cử tri và Nhân dân trong tỉnh, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác quản lý nhà nước, tăng cường hiệu lực, hiệu quả giám sát của HĐND tỉnh. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, tổ chức được 4 phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp.
Điểm nổi bật trong hoạt động chất vấn ở nhiệm kỳ này là “chất vấn nóng”. HĐND tỉnh không gửi nội dung câu hỏi trước cho các cơ quan, đơn vị và người trả lời chất vấn để chuẩn bị như các nhiệm kỳ trước đây, mà đại biểu đặt câu hỏi trực tiếp tại phiên chất vấn nhằm nâng cao tinh thần trách nhiệm, tính chủ động, của các cơ quan đơn vị. Qua đó, giúp các cấp có thẩm quyền đánh giá kết quả thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao, năng lực cán bộ lãnh đạo quản lý ở địa phương.
Các phiên chất vấn tại kỳ họp được Thường trực HĐND tỉnh chỉ đạo chuẩn bị kỹ lưỡng, tổ chức trang trọng, đúng quy định pháp luật, diễn ra trong không khí sôi nổi, dân chủ, thẳng thắn, trách nhiệm, thu hút sự quan tâm, theo dõi của cử tri và Nhân dân trong tỉnh. Các đại biểu HĐND tỉnh thực hiện khá tốt hoạt động chất vấn, số lượng đại biểu tham gia chất vấn, tranh luận ngày càng nhiều, thể hiện vai trò, trách nhiệm trước cử tri. Giám đốc các sở, ngành và lãnh đạo UBND tỉnh với tinh thần cầu thị, trả lời đầy đủ, giải trình làm rõ nhiều vấn đề, thẳng thắn nhận trách nhiệm và quyết tâm đưa ra các giải pháp tháo gỡ, khắc phục đảm bảo công tác quản lý nhà nước, việc triển khai và thi hành pháp luật có sự nhất quán, hiệu lực, hiệu quả, tạo niềm tin trong Nhân dân.
Bên cạnh kết quả đạt được, hoạt động chất vấn tại kỳ họp ở Đắk Nông vẫn còn những hạn chế, khó khăn, ảnh hưởng đến hiệu quả, chất lượng. Đó là, có đại biểu trong suốt cả nhiệm kỳ chưa một lần phát biểu chất vấn tại nghị trường. Một số ý kiến chất vấn chưa đi sâu, đi thẳng vào vấn đề và chưa đưa ra luận cứ thuyết phục, thiếu thông tin. Một số nội dung chất vấn và tranh luận còn nể nang, ngại va chạm. Một số trường hợp trả lời chất vấn, giải trình còn vòng vo, né tránh, chưa tập trung vào giải pháp trọng tâm; giải trình thường đổ lỗi cho yếu tố khách quan, hoặc chung chung viện dẫn văn bản, đổ lỗi do thể chế, quy định… chưa thấy rõ trách nhiệm cá nhân trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao.
Kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của cử tri, tham gia chất vấn, giám sát đến cùng
Từ thực tiễn nêu trên, để nâng cao chất lượng hoạt động chất vấn tại các kỳ họp của HĐND trong thời gian tới, Thường trực HĐND tỉnh Đắk Nông đề xuất, tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 594 của UBTVQH gắn với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của HĐND. Phối hợp với Trung tâm bồi dưỡng đại biểu dân cử tổ chức bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực, kỹ năng hoạt động cho đại biểu, đặc biệt là kỹ năng chất vấn, tranh luận, truy vấn. Mỗi đại biểu cần nâng cao bản lĩnh, vai trò, trách nhiệm, tích cực nghiên cứu các quy định pháp luật, nâng cao trình độ, chuyên môn, nghiệp vụ, kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của cử tri và các vấn đề về kinh tế xã hội, ở địa phương để tham gia chất vấn, giám sát đến cùng.
Cùng với đó, cần nâng cao việc lựa chọn nội dung, nhóm vấn đề chất vấn, tập trung các vấn đề lớn, “có tính thời sự”, “nổi cộm, bức xúc” mà cử tri, Nhân dân và dư luận xã hội quan tâm, phản ánh hoặc thông qua công tác giám sát, khảo sát, kiến nghị của cử tri... Người điều hành phiên chất vấn cần linh hoạt, phát huy tính dân chủ, cởi mở, thẳng thắn, trách nhiệm, trí tuệ của đại biểu; điều hành theo hướng gợi mở vấn đề, một đại biểu chất vấn, nhiều đại biểu cùng tham gia “truy vấn”, khuyến khích tái chất vấn, đối thoại, tranh luận đến cùng và kết thúc đúng lúc để những nội dung chất vấn được làm rõ ngay tại phiên họp trong thời gian ngắn nhất.
UBND tỉnh, thủ trưởng các sở, ngành chuyên môn phát huy vai trò, trách nhiệm chuẩn bị nội dung kỹ lưỡng để trả lời chất vấn, giải trình, tập trung đi thẳng vào vấn đề đại biểu quan tâm, đáp ứng sự kỳ vọng của cử tri. Đặc biệt, phải xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm, giải pháp và thời gian giải quyết. Tăng cường công tác chỉ đạo, theo dõi, đôn đốc, giám sát việc thực hiện các kết luận, cam kết lời hứa sau phiên chất vấn.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
