77 năm - Hành trình kỳ tích của người Chứt

Kỳ 1: Đi tìm lai lịch hòm phiếu bầu cử đầu tiên

Người Chứt ở Quảng Bình được xếp là dân tộc thiểu số rất ít người, khi vỏn ven chỉ có 5 tộc người: Sách, Mày, Rục, A Rem, Mã Liềng với hơn 1.600 hộ và hơn 6.400 khẩu. Địa bàn cư trú của đồng bào năm rải trên 29 bản của 9 xã, thuộc 3 huyện Minh Hóa, Tuyên Hóa và Bố Trạch tại “những nơi thâm sơn cùng cốc”… Dù vậy, trong lịch sử Quốc hội nước ta và cho đến tận bây giờ người Chứt đã có đóng góp những lá phiếu dân chủ đầu tiên bầu lên những đại biểu Quốc hội “tài đức vẹn toàn” cho dân tộc thủa bình minh trang sử mới của đất nước. Cùng với sự phát triển của đất nước, Người Chứt luôn được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm, đồng hành với sự phát triển của đất nước, đồng bào đã có những bước phát triển “kỳ tích” sánh vai cùng các dân tộc anh em trong cộng đồng dân tộc xây dựng và bảo vệ non sông gấm vóc Việt Nam.

Vào những ngày tháng 3 “con ong đi lấy mật” núi rừng Trường Sơn đẹp như thiếu nữ đang thì xuân sắc. Con đường vào bản người Chứt vì thế cũng bớt chông chênh. Quá trình tìm hiểu tư liệu về dân tộc Chứt, chúng tôi phát hiện chi tiết thú vị và ý nghĩa đó là tại Bảo tàng Quốc hội đang lưu giữ một hòm phiếu bầu của kỳ Tổng tuyển cử bầu Quốc hội khóa đầu tiên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - năm 1946 tại điểm bỏ phiếu xã Thanh Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình. Trùng hợp nữa khi ở xã này đang có 1 bản dân tộc Chứt sinh sống.

Tự hào cùng lịch sử

Theo dòng lịch sử, Cách mạng tháng Tám (1945) thành công, lật đổ chế độ quân chủ, chế độ thuộc địa nửa phong kiến, thành lập Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Ngày 3.9.1945, Chính phủ lâm thời đã họp phiên đầu tiên do Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ tọa, đã thảo luận và tán thành 6 vấn đề cấp bách do Chủ tịch nêu ra, trong đó có vấn đề “tổ chức càng sớm, càng hay cuộc Tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu, soạn thảo Hiến pháp dân chủ”.

Ảnh 2 Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình tổ chức gặp mặt kỷ niệm 70 năm ngày Tổng tuyển cử đầu tiên. Ảnh chụp lại tư liệu nhân vật
Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình tổ chức gặp mặt kỷ niệm 70 năm ngày Tổng tuyển cử đầu tiên. (Ảnh chụp lại tư liệu nhân vật)

Theo lời Bác dạy, “Tổng tuyển cử là một dịp cho toàn thể quốc dân tự do lựa chọn những người có tài, có đức, để gánh vác công việc nước nhà”. Các ban bầu cử được thành lập tới tận làng xã do Ủy ban Hành chính các cấp trực tiếp đảm nhiệm, tại tỉnh Quảng Bình. Trong không khí vô cùng phấn khởi, với tinh thần dân tộc dâng cao chưa từng có sau thắng lợi của Cách mạng tháng Tám, cử tri và bà con người Chứt cũng nô nức chuẩn bị cho lần đầu tiên được thực hiện quyền công dân một nước độc lập, tự do; ngày hội toàn dân bầu cử lần đầu tiên được chính quyền cách mạnh tổ chức.

Theo tỷ lệ dân số, tỉnh Quảng Bình được bầu 5 đại biểu, mà ứng cử lên đến 26 người, gồm đủ các thành phần, đủ lứa tuổi, đủ chính kiến và tôn giáo, chứng tỏ thực tâm đoàn kết của Việt Minh trong sự nghiệp cứu nước và dựng nước. Càng gần đến ngày Tổng tuyển cử, không khí trong tỉnh càng náo nức, sôi nổi, tưng bừng, làm tăng thêm không khí chính trị sôi động của tỉnh hướng đến ngày 6.1.1946.

Theo ông Đinh Bội (86 tuổi), nguyên Chủ tịch UBND huyện Minh Hóa, ngày Tổng tuyển cử năm 1946, ông đã đủ lớn để biết không khí hân hoan của nhân dân các bản làng dân tộc nơi đây, dịp đó khắp nơi tiếng trống rộn ràng như lễ hội vang núi rừng. Ông Bội xúc động, bồi hồi kể lại, lúc đó bố của ông Bội là ông Đinh Lâm được đưa vào làm “ông xeo” - chân chạy thông tin khắp làng trên tổng dưới, tuyên truyền về bầu cử Quốc hội.

Ảnh Bài kì 1 Hòm phiếu bầu cử Quốc hội khóa I nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại điểm Bầu cử Xã Thanh Hóa đang được trưng bày tại Quốc hội. Ảnh Quang Vũ
Hòm phiếu bầu cử Quốc hội Khóa I nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại điểm bầu cử xã Thanh Hóa trưng bày tại Phòng Truyền thống Quốc hội. Ảnh: Q. Vũ

Nội dung tuyên truyền mà ông Lâm phải thuộc lòng để đi vận động là “tăng gia sản xuất, tăng gia sản xuất ngay, tăng gia sản xuất nữa” để chống đói và đẩy mạnh kháng chiến. Tiêu diệt giặc dốt, “biết chữ để cầm lá phiếu thực hiện quyền công dân”; dán niêm yết công khai danh sách và tiểu sử các ứng cử viên Đại biểu Quốc hội Khóa I. Các làng dựng cổng chào, treo các băng khẩu hiệu “Hoan nghênh cuộc Tổng tuyển cử”; các trụ sở công cộng trang hoàng cờ hoa rực rỡ; các ứng cử viên đại biểu Quốc hội tại tỉnh lần lượt ra mắt cử tri ở các đơn vị bầu cử và có lời hứa thật xứng đáng là những đại biểu một lòng một dạ phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân và phục vụ chủ nghĩa xã hội, vì quyền lợi và nghĩa vụ của cử tri và nhân dân.

"Mấy năm trước tôi có ra Hà Nội thăm nhà Quốc hội mới, được thấy hòm phiếu kỷ vật lịch sử của quê hương (xã Thanh Hóa, huyện Minh Hóa) được trang trọng đặt trong phòng truyền thống Quốc hội, lòng rất xúc động nhớ lại những năm tháng lịch sử tôi từng chứng kiến, tôi đã khóc" - Ông Bội nói.

Sống xứng đáng với ngày mai

Cũng bình dị như chính câu chuyện được viết lên từ chất liệu cuộc sống, trở lại câu chuyện hòm phiếu bầu cử Quốc hội Khóa I nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tháng 1.1946 của nhân dân xã Thanh Hóa đang được trưng bày tại Bảo tàng Quốc hội thì đây là một thùng phiếu đóng bằng gỗ, vuông thành sắc cạnh, có ngăn và nắp khóa; kỹ thuật đóng đơn giản, gọn gàng, giản dị, không chạm trổ nhưng tinh tế.

Đúng 7 giờ sáng ngày 6.1.1946, Tổng tuyển cử bắt đầu. Ở Quảng Bình, mọi khâu phục vụ cho bầu cử đều được chuẩn bị tổ chức chu đáo. Việc bỏ phiếu diễn ra rất nhanh và an toàn, tấp nập nhất là vào khoảng từ 7 giờ - 10 giờ sáng và nhiều nơi kết thúc rất sớm. Không khí bầu cử tại mọi nơi trên địa bàn tỉnh diễn ra hết sức sôi nổi, hơn 95% cử tri đã đi bỏ phiếu, cuộc bầu cử tưng bừng như một ngày hội lớn. Điều đó đã góp phần quan trọng làm nên thành công của cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam.

Qua lớp bụi mờ quá khứ và bao biến thiên cuộc đời, lai lịch hòm phiếu này như thế nào và hành trình trở thành kỷ vật lịch sử, được trưng bày tại nơi danh giá ra làm sao thì gần như không ai nắm rõ, hay nói chính xác là những nhân chứng lịch sử có liên quan gần như đã không còn.

Chúng tôi tìm gặp Chủ tịch UBND huyện Tuyên Hóa Lê Nam Giang. Sau một số cuộc gọi điện tìm hiểu từ cơ sở, ông truyền đạt ngắn gọn: “Các cao niên tại xã chỉ nghe truyền lại rằng ông Hoàng Học là người đóng hòm phiếu đó”…

Từ chút dữ liệu mang tính “truyền khẩu” này, thôi thúc chúng tôi rời thị trấn huyện lỵ Đồng Lê, trực chỉ hướng mặt trời lặn, tìm đến xã Thanh Hóa. Sau gần 40km đường đèo, trụ sở UBND xã hiện ra trước mắt. Vì đã liên hệ, kết nối trước nên chỉ hội ý chớp nhoáng, đoàn cán bộ xã dẫn nhóm phóng viên đến nhà bà Nguyễn Thị Liệu (nay đã 95 tuổi), được xem là một trong những người già nhất xã, tham gia cách mạng sớm và hiện còn rất minh mẫn. Bà vừa được trao danh hiệu 75 năm tuổi Đảng. Tuy nhiên, trong ký ức của bà cũng chỉ có không khí bầu cử ngày ấy, địa điểm bầu cử, ai làm ban bầu cử. Như thế, cán bộ, Nhân dân địa phương cũng không còn ai biết gì hơn…

Hành trình “trả lại tên” cho một kỷ vật lịch sử tưởng như rơi vào bế tắc...

Hội đồng nhân dân

Quyết tâm hoàn thành mục tiêu tăng trưởng
Diễn đàn

Quyết tâm hoàn thành mục tiêu tăng trưởng

Cả nước đã và đang tập trung cao triển khai quyết liệt các yêu cầu, nhiệm vụ sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã. Trước những nhiệm vụ quan trọng này, đề nghị UBND tỉnh, các cấp, ngành tập trung cao, nỗ lực tối đa thực hiện toàn diện, vượt mức các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Nhất là mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt 13,6% theo chỉ đạo của Trung ương.

Khẩn trương, quyết liệt không để gián đoạn hoạt động
Diễn đàn

Khẩn trương, quyết liệt không để gián đoạn hoạt động

Với quyết tâm khẩn trương, quyết liệt không để gián đoạn hoạt động thường xuyên của các đơn vị theo đúng tinh thần của Trung ương, hôm qua, 3.4, HĐND tỉnh Hòa Bình đã tổ chức Kỳ họp thứ 26 (chuyên đề) để kịp thời ban hành các cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, đẩy nhanh thủ tục đầu tư xây dựng nguồn ngân sách nhà nước, thủ tục thu hút đầu tư đối với các dự án ngoài ngân sách nhà nước theo các quy định hiện hành.

Hướng tới nơi tổ chức các sự kiện mang tầm quốc tế
Hội đồng nhân dân

Hướng tới nơi tổ chức các sự kiện mang tầm quốc tế

Dự án Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh thành phố Đà Nẵng là công trình trọng điểm, vốn đầu tư lớn, cần hướng đến nhiều mục tiêu sử dụng, không chỉ các hoạt động văn hóa nghệ thuật, thể thao quần chúng để Nhân dân hưởng thụ, mà cần hướng tới là nơi tổ chức các sự kiện mang tầm quốc tế.

Hành động quyết liệt vì quyền lợi của cử tri
Diễn đàn

Hành động quyết liệt vì quyền lợi của cử tri

Những năm gần đây, HĐND tỉnh Tuyên Quang ngày càng khẳng định rõ nét vai trò là cầu nối tin cậy giữa Nhân dân và chính quyền. Bằng tinh thần quyết liệt, theo bám đến cùng, những ý kiến, nguyện vọng chính đáng của cử tri đã và đang được xem xét, giải quyết một cách có trách nhiệm, linh hoạt. Đây cũng chính là nền tảng để HĐND tỉnh tiếp tục làm tốt vai trò đại diện cho Nhân dân, nơi cử tri tin tưởng trao gửi nguyện vọng, tiếng nói của mình.

Bài cuối: "Chìa khóa" ở nơi dân
Diễn đàn

Bài cuối: "Chìa khóa" ở nơi dân

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: đất nước muốn phát triển, muốn bứt phá phải sắp xếp, tinh gọn. Trong nhiều nhiệm vụ, có hai nhiệm vụ quan trọng là tăng trưởng kinh tế và nâng cao đời sống nhân dân. Đây cũng là những mục tiêu xuyên suốt Đảng ta đặt ra trong quá trình sáp nhập cấp xã. Từ chủ trương đến lấy ý kiến, thực hiện sáp nhập và vận hành, suy cho cùng chìa khóa là ở nơi dân.

Bài 2: Bám sát thực tiễn để tham mưu sát, trúng
Diễn đàn

Bài 2: Bám sát thực tiễn để tham mưu sát, trúng

Lê Hồng Hạnh - Trưởng Phòng Tư pháp thị xã Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh

Phương án sắp xếp, sáp nhập cấp xã như thế nào hiện đang là mối quan tâm rất lớn từ dư luận, người dân, đặc biệt là cán bộ, công chức. Dù phương án như thế nào chăng nữa thì “xác định rõ các điều kiện bảo đảm để chính quyền cấp xã hoạt động hiệu quả trước, trong và sau khi sắp xếp” là mệnh lệnh, yêu cầu bắt buộc các cấp có thẩm quyền cần quan tâm, bám sát thực tiễn để tham mưu sát, trúng, hướng tới mục tiêu phục vụ tốt nhất cho nhu cầu của người dân.

Bài 1: Cần bộ tiêu chí chuẩn rà soát, lựa chọn
Diễn đàn

Bài 1: Cần bộ tiêu chí chuẩn rà soát, lựa chọn

Trong lộ trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy với tinh thần “không bàn lùi, chỉ bàn làm” theo các kết luận của Trung ương, việc sáp nhập để có các xã quy mô lớn hơn về diện tích, dân số sau khi không tổ chức cấp huyện là quyết tâm đúng. Quá trình thực hiện, cần hiểu, nắm rõ thực tiễn để có các giải pháp phù hợp; cần bộ tiêu chí chuẩn rà soát, đánh giá để lựa chọn ra được những cán bộ, công chức vừa hồng, vừa chuyên, sẵn sàng gánh vác nhiệm vụ trong giai đoạn mới.

Công khai kết quả xét nghiệm nước để người dân yên tâm sử dụng
Hội đồng nhân dân

Công khai kết quả xét nghiệm nước để người dân yên tâm sử dụng

Qua giám sát của Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các đơn vị khác có chuyên môn tổ chức kiểm tra việc lấy mẫu, xét nghiệm nước tại Công trình cấp nước tập trung nông thôn xã Lang Minh, huyện Xuân Lộc và công bố, công khai kết quả để người dân yên tâm sử dụng nước. Đồng thời, kiểm tra việc triển khai thực hiện dự án đấu nối sử dụng nguồn nước mặt của Công ty Cổ phần cấp nước Đồng Nai đối với xã Lang Minh, huyện Xuân Lộc nói riêng, trên địa bàn tỉnh nói chung.

Bài cuối: Hóa giải thách thức
Hội đồng nhân dân

Bài cuối: Hóa giải thách thức

Trong nhiều thách thức khi thực hiện mô hình không tổ chức cấp huyện và việc đặt lại tên các đơn vị hành chính (ĐVHC) mới nổi lên vấn đề đáng quan tâm, đó là tiêu chuẩn hóa chức danh cán bộ, công chức cấp xã trong điều kiện mới và việc giữ gìn hồn cốt, bản sắc văn hóa và địa danh thuộc địa phương, đô thị từng là một phần của lịch sử hào hùng của dân tộc. Tin tưởng rằng, khi “Dân chúng đồng lòng, việc gì cũng làm được”.

Quản lý chặt phương án phục hồi môi trường sau khai thác
Hội đồng nhân dân

Quản lý chặt phương án phục hồi môi trường sau khai thác

Tìm giải pháp khắc phục bất cập việc chấp hành pháp luật trong công tác quản lý, khai thác khoáng sản trên địa bàn, Đoàn giám sát số 51 HĐND tỉnh Đắk Lắk kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo tăng cường thanh tra, kiểm tra nhằm tránh thất thoát tài nguyên, thất thu thuế. Có biện pháp kiểm tra, bảo đảm môi trường theo cam kết; quản lý chặt phương án phục hồi môi trường sau khai thác theo đúng quy định…

Quy định chuyển tiếp liên quan đến một số vấn đề quan trọng, cấp bách
Diễn đàn

Quy định chuyển tiếp liên quan đến một số vấn đề quan trọng, cấp bách

Bảo đảm hoạt động của chính quyền địa phương (CQĐP) khi chuyển đổi mô hình chính quyền từ 3 cấp sang 2 cấp liên tục, thông suốt, không để chồng chéo, trùng lặp hoặc bỏ sót nhiệm vụ, lĩnh vực, địa bàn, không làm ảnh hưởng đến nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, hoạt động bình thường của xã hội, người dân, doanh nghiệp… Điều 49 dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) quy định những nội dung chuyển tiếp liên quan đến một số vấn đề quan trọng, cấp bách cần ưu tiên giải quyết.

Giải quyết thủ tục hành chính nhanh, đúng thời hạn tại UBND Phường 2, TP.Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng được Nhân dân đánh giá cao về tinh thần làm việc của cán bộ, công chức
Diễn đàn

Bài 3: Vì mục tiêu phát triển, sự hài lòng của người dân

Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, để tổ chức “một chính quyền mạnh mẽ và sáng suốt của Nhân dân”, phải luôn coi trọng bảo đảm tính hợp Hiến, hợp pháp và hợp lòng dân. Người cũng đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của chính quyền địa phương (CQĐP), nhất là cấp xã. “Cấp xã là gần gũi Nhân dân nhất, là nền tảng của hành chính. Cấp xã làm được việc thì mọi công việc đều xong xuôi”. Và “Cán bộ là gốc của mọi công việc”, phải “vì việc mà tìm người chứ không vì người mà đặt việc”.