Bài 2: Chủ động tham gia từ đầu, giảm lãng phí nguồn lực

Tăng cường khảo sát, nắm tình hình

Hoạt động thẩm tra của Ban Pháp chế HĐND huyện Hoàng Su Phì được thực hiện bảo đảm đúng quy trình, từng bước được đổi mới theo hướng chuyên sâu vào từng nội dung, lĩnh vực. Ban Pháp chế HĐND huyện đã tăng cường khảo sát, nắm tình hình và nghiên cứu tài liệu tham khảo phục vụ hoạt động thẩm tra, do đó chất lượng thẩm tra được nâng lên, đã chỉ ra một số nội dung chưa phù hợp trong báo cáo, dự thảo nghị quyết do UBND huyện trình. Báo cáo thẩm tra của Ban Pháp chế HĐND huyện là cơ sở để đại biểu HĐND huyện nghiên cứu, thảo luận và quyết định các nội dung tại kỳ họp, các nội dung thẩm tra của Ban hầu hết được UBND huyện tiếp thu.

Bên cạnh những kết quả đạt được, tiến độ một số báo cáo của UBND gửi về Thường trực HĐND huyện còn chậm so với quy định, hồ sơ gửi kèm đôi khi chưa đầy đủ, thiếu thông tin, một số dự thảo chưa bảo đảm chất lượng… Ngoài ra, việc nghiên cứu, thu thập thông tin liên quan đến nội dung thẩm tra của Ban Pháp chế HĐND huyện có lúc còn thụ động, chưa tổ chức được nhiều hoạt động khảo sát để thu thập thông tin; việc tổ chức lấy ý kiến những người am hiểu về nội dung thẩm tra ít được thực hiện…

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động thẩm tra, theo Ban Pháp chế HĐND huyện, trong công tác chuẩn bị thẩm tra, Thường trực HĐND huyện sớm phân công nhiệm vụ thẩm tra cho Ban ngay sau họp liên tịch thống nhất nội dung, chương trình kỳ họp. Lãnh đạo Ban trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ và nội dung phân công thẩm tra, xây dựng kế hoạch tổ chức thẩm tra và phân công thành viên trong Ban nghiên cứu. Ban cần tổ chức khảo sát để nắm tình hình địa phương, đơn vị về những nội dung liên quan đến thẩm tra.

Ban cần tham gia trực tiếp hoặc đề xuất về đối tượng, phạm vi điều chỉnh và đề cương của dự thảo nghị quyết thuộc nhóm quy định về chính sách, biện pháp bảo đảm thi hành pháp luật, phát triển kinh tế - xã hội có tính chất đặc thù của địa phương. Thực hiện được nội dung này giúp Thường trực, Ban HĐND hoàn toàn chủ động tham gia ngay từ đầu quá trình xây dựng dự thảo nghị quyết, góp phần nâng cao chất lượng các báo cáo thẩm tra và vai trò quyết định của HĐND; đồng thời, giảm lãng phí nguồn lực khi các dự thảo nghị quyết đã thực hiện xong các bước theo quy định, nhưng đến khi Ban thẩm tra dự thảo nghị quyết lại không thông qua, do chưa đủ cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn.

Xem xét tính đầy đủ của hồ sơ dự thảo

Khi thẩm tra, xem xét tính đầy đủ của hồ sơ dự thảo nghị quyết như: tờ trình, dự thảo nghị quyết, bản tổng hợp, giải trình ý kiến góp ý về dự thảo nghị quyết, ý kiến thẩm định của cơ quan tư pháp… Thành phần mời dự họp thẩm tra chính thức, ngoài thành viên Ban, lãnh đạo Ban mời Thường trực HĐND huyện, lãnh đạo cơ quan chủ trì soạn thảo, đại diện lãnh đạo các Ban HĐND huyện, đại diện lãnh đạo Văn phòng HĐND - UBND huyện, ngoài ra có thể mời đại diện lãnh đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan tham dự.

Nội dung báo cáo thẩm tra cần nêu sự phù hợp của nội dung dự thảo nghị quyết với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, tình hình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương; tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của dự thảo nghị quyết với hệ thống pháp luật hiện hành; gợi mở những vấn đề HĐND cần thảo luận, làm rõ những vấn đề còn ý kiến khác nhau để cung cấp thông tin cho đại biểu xem xét, thảo luận và đề xuất được nhiều giải pháp làm cơ sở cho HĐND quyết nghị. Báo cáo thẩm tra nêu rõ ý kiến đánh giá của Ban về những vấn đề được Ban nhất trí, không nhất trí, còn ý kiến khác nhau và những kiến nghị sửa đổi, bổ sung...

Sau thẩm tra, Ban tổng hợp những vấn đề còn ý kiến khác nhau giữa báo cáo, dự thảo nghị quyết với báo cáo thẩm tra, báo cáo Thường trực HĐND huyện xem xét, quyết định. Thường trực HĐND huyện chủ trì tổ chức cuộc họp để thảo luận, thống nhất với UBND huyện về những vấn đề còn ý kiến khác nhau giữa báo cáo thẩm tra của Ban với cơ quan trình dự thảo nghị quyết, báo cáo.