Thay đổi nếp nghĩ, cách làm
Gia đình ông Nguyễn Văn Lợi ở thôn Sơn Tùng có 2,4ha đất vườn ở vùng gò đồi xã Quảng Tùng (huyện Quảng Trạch). Sau nhiều năm trồng rừng, nhận thấy cây keo, bạch đàn không còn hiệu quả, đầu năm 2022, gia đình ông đã mạnh dạn phá bỏ để chuyển đổi sang trồng các loại cây ăn quả, như mít Thái, mãng cầu, xoài... cùng một số cây trồng ngắn ngày khác. Đặc biệt, được sự hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh, ông Lợi đã xây dựng khu nhà màng để trồng dưa chuột, dưa lưới theo tiêu chuẩn VietGAP. Tuy mới chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, nhưng năm 2022, bước đầu gia đình đã có thu nhập khá từ việc bán hoa màu trồng trong nhà màng. Nhờ trồng và chăm sóc nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn VietGAP, các loại rau màu của gia đình đều đạt chất lượng cao, được khách hàng ưa chuộng, tiêu thụ nhanh.
Tương tự, nhờ chuyển đổi 5 sào ruộng lúa sang trồng các loại rau mà những năm gần đây gia đình bà Mai Thị Châm (xã Quảng Tùng) có thu nhập ổn định, đời sống được nâng lên rõ rệt; bà Châm cho biết trước đây, mỗi năm gia đình chỉ trồng được 1 vụ lúa, còn lại thì bỏ ruộng hoang, khi chuyển qua trồng các loại rau thì diện tích đất ruộng được tận dụng hết, gia đình có việc làm quanh năm, thu nhập ổn định. “Từ khi chuyển đổi qua trồng rau (diếp cá, rau má, xà lách, cải mầm…), trung bình mỗi ngày thu nhập khoảng 500.000 đồng, cao hơn nhiều so với trồng lúa” - bà Châm chia sẻ.
Hay như với gia đình anh Nguyễn Văn Luận - một trong những hộ nghèo vượt khó, phát triển kinh tế bền vững của xã Tân Ninh (huyện Quảng Ninh), năm 2019, anh Luận thuê đất của xã để đầu tư nuôi trồng thủy sản nhưng do mưa lũ nên toàn bộ trang trại bị cuốn trôi. Không nản chí, gia đình lại quyết tâm đầu tư xây dựng lại trang trại với diện tích khoảng 2ha trồng cây ăn quả, gần 1ha cây rừng và trồng rau, chăn nuôi gia súc, gia cầm… “Đến nay, gia đình đã trả hết các khoản vay, kinh tế ổn định với thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm, tạo việc làm thường xuyên cho 10 - 15 lao động theo thời vụ”, anh Luận phấn khởi.
Còn với anh Hồ Phình ở xã Lâm Hóa (huyện Tuyên Hóa), từng thuộc diện hộ nghèo, thường xuyên thiếu ăn, song, nhờ được hỗ trợ 2 con bò sinh sản và vay 50 triệu đồng của Ngân hàng Chính sách để chăn nuôi nên kinh tế gia đình ngày càng được cải thiện; năm 2022, anh đã viết đơn xin ra khỏi hộ nghèo để nhường nguồn hỗ trợ cho người khác.
Thực tế, để giảm nghèo và nâng cao chất lượng đời sống cho người dân, mỗi địa phương ở Quảng Bình đều có những cách làm khác nhau để phù hợp với thực tiễn. Đơn cử như huyện Quảng Ninh, ngoài thiết lập xây dựng các dự án, mô hình hỗ trợ sinh kế, huyện đã trích ngân sách để phát triển giáo dục nghề nghiệp ở các vùng khó khăn, đào tạo nghề cho người lao động; đồng thời, tổ chức các lớp tập huấn trang bị kiến thức trồng trọt, chăn nuôi cho người nghèo, cận nghèo...
Hay như với thị xã Ba Đồn, thời gian chú trọng lồng ghép các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương với chương trình giảm nghèo, đồng thời huy động mọi nguồn lực, tận dụng mọi lợi thế của địa phương để có giải pháp giảm nghèo bền vững… Còn với Quảng Trạch, việc sử dụng hiệu quả các nguồn vốn từ các chương trình như đề án giảm nghèo bền vững, xây dựng NTM; đề án hỗ trợ phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, hỗ trợ tín dụng, hỗ trợ y tế, giáo dục, hướng nghiệp, đào tạo nghề cho lao động nông thôn... đã được huyện chú trọng. Đồng thời, huyện tổ chức tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật và học tập kinh nghiệm sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp;…
Sử dụng hiệu quả nguồn lực hỗ trợ
Với mục tiêu thu hẹp khoảng cách chênh lệch trong phát triển giữa các vùng, miền, đặc biệt ở khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tỉnh Quảng Bình đã triển khai hiệu quả nhiều chính sách đầu tư lớn của Đảng và Nhà nước như: Quyết định số 1722/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 - 2020; Chương trình 135 về hỗ trợ đầu tư kết cấu hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất cho các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, an toàn khu, các thôn, bản đặc biệt khó khăn, Nghị quyết 30a giảm nghèo nhanh, bền vững…
Cùng với đó, công tác xã hội hóa nguồn lực ngày càng được quan tâm, ý thức, trách nhiệm của người dân về giảm nghèo từng bước được nâng cao. Theo đó, nhiều mô hình kinh tế hiệu quả cao được các hộ mạnh dạn đầu tư và đem lại thu nhập ổn định như mô hình nuôi ong (huyện Minh Hóa); trồng keo (huyện Tuyên Hóa); trang trại chăn nuôi lợn, gà, vịt (huyện Bố Trạch); mô hình lúa - cá, trồng mướp đắng, bí đỏ (huyện Lệ Thủy)… Ngoài ra, tỉnh Quảng Bình cũng chú trọng các giải pháp cho vay vốn tạo việc làm cho người nghèo; tập trung huy động lồng ghép các nguồn lực, trong đó nguồn vốn tín dụng ưu đãi do Ngân hàng chính sách xã hội quản lý, hỗ trợ đắc lực công tác giảm nghèo bền vững…
Theo Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Bình, tính đến cuối năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo giảm 0,95/0,8% so với năm 2022, đạt 118,7%; hộ cận nghèo giảm 0,75/0,5% so với năm 2022, đạt 150%... Điểm nhấn nổi bật nhất trong công tác giảm nghèo ở Quảng Bình thời gian qua là các hộ nghèo, cận nghèo tiếp cận và sử dụng hiệu quả các nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước và cộng đồng; mức sống dân cư được cải thiện góp phần củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước; đặc biệt, đã có sự chuyển biến về nhận thức và hành động của một bộ phận người nghèo; xuất hiện một số điển hình làm đơn tự nguyện xin thoát nghèo…
Có được kết quả này nhờ thay đổi tư duy về giảm nghèo, chuẩn nghèo ở các cấp, các ngành và mỗi địa phương, từ cán bộ cơ sở đến người dân. Cùng với đó, phương thức hỗ trợ chuyển từ cho không sang trợ giúp một phần, có đối ứng. Các địa phương cũng từng bước xây dựng nhiều mô hình liên kết sản xuất nhằm tạo điều kiện cho người nghèo sử dụng hiệu quả chiếc “cần câu”…, đại diện Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh chia sẻ.
