Những tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng

Chúng ta từ đâu tới? Chúng ta là ai? Chúng ta đi về đâu?

- Thứ Hai, 24/03/2014, 08:26 - Chia sẻ
Không chỉ có nhan đề đặc biệt, bức tranh này là một trong những tác phẩm làm tên tuổi Paul Gauguin trở nên lừng lẫy vào cuối thế kỷ XIX. Là một trong 3 họa sỹ vĩ đại nhất của trường phái nghệ thuật Hậu ấn tượng, dù không phải người đưa ra lý thuyết cách tân, nhưng các sáng tạo của ông đã góp một tiếng nói căn cốt vào việc lý giải giá trị nhân bản bằng nghệ thuật.

Làm đủ nghề từ thủy thủ cho đến nghề chứng khoáng tại ngân hàng, khoảng những năm 70 của thế kỷ XIX, ông bắt đầu tự học vẽ. Thời gian này ông bắt đầu gặp gỡ nhóm họa sỹ ấn tượng và đặc biệt có tình bạn sâu sắc với Van Gogh trong một thời gian ngắn ở Arles. Tuy nhiên, tình bạn này đã kết thúc một cách bi thảm sau cơn giận dữ điên cuồng của cả hai. Vincent Van Gogh cắt tai, Paul Gauguin thì rời nước Pháp đến Tahiti năm 1891. Có lẽ chính sự kiện có vẻ như điên rồ này kiến tạo nên một bậc thầy hội họa đầu thế kỷ XX. Sáu năm sau, tức năm 1897, tác phẩm nổi tiếng phá cách này ra đời.


Bức tranh có tên gốc là D’où venons-nous? Que sommes-nous? Où allons-nous?, vẽ năm 1897, chất liệu sơn dầu trên vải, kích thước 140x375cm, hiện lưu giữ tại Bảo tàng Boston, Mỹ
Bỏ qua mọi trật tự thông thường của lối tư duy phương Tây, ảnh hưởng của nghệ thuật thổ dân và triết lý phương Đông khiến cho bức tranh đã được Paul Gauguin kể ra bằng một ngôn ngữ tượng trưng đầy sắc thái. Tham vọng sống, tham vọng vươn lên, chinh phục thế giới của loài người, như chàng thanh niên ngạo nghễ ngự ở trung tâm bức tranh. Anh ta kiễng chân, với tay lên thiên đàng hái trái táo, ngỡ tất cả trong tầm tay. Về mặt hội họa, cách thức cố tình chia đôi bức tranh bằng hình ảnh này của Pau Gauguin thời bấy giờ đã tạo ra một phản đề quyết liệt với nghệ thuật cổ điển phương Tây. Nó như thể nhát dao cắt tác phẩm làm hai phần nhưng đồng thời cũng lại khiến cho bức tranh dài quá khổ này dễ xem hơn trong từng phân khúc. Nó như mở ra cái nhìn soi chiếu các giá trị cuộc đời. Bắt đầu từ bên phải tranh là một sinh linh con trẻ Chúng ta từ đâu đến?, cho đến bên kia cuộc đời, kết thúc bức tranh với hình ảnh cuối cùng bên trái là tuổi già và một thế giới tâm linh Chúng ta đi về đâu? Một vòng đời mà mỗi con người đều phải nếm trải, dẫu đắng cay hay hạnh phúc.

Bức tranh không chỉ đem lại ý nghĩa nhân sinh mà còn in đậm cảm thức hội họa của chính tác giả. Sự thuần khiết rực rỡ như bừng lên trong các sắc màu. Nó được chính Gauguin ví như sự tìm lại khởi nguồn cuộc sống. Các sắc màu nguyên thủy đã giúp ông “thoát ra khỏi những thứ giả tạo và tập tục”, để trở về với thiên nhiên hoang dã. Nó cũng chính là câu trả lời cho lựa chọn bản thể nghệ sỹ trong ông mà ông đã tìm ra khi sống chung với dân đảo Tahiti những năm tháng này.

Chúng ta từ đâu đến? Chúng ta là ai? Chúng ta đi về đâu? có lẽ không chỉ là câu hỏi băn khoăn của một nghệ sỹ, mà còn là câu hỏi thời đại cho thế giới văn minh này, khi cuồng vọng đẩy con người đến lầm mê. Bức tranh cho đến nay vẫn như một lời nhắc nhở còn nguyên giá trị.

Trang Thanh Hiền