Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2016 - 2020

Chưa đạt mục tiêu vì thiếu vốn

- Thứ Sáu, 15/01/2021, 06:50 - Chia sẻ
Tại hội nghị tổng kết Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2016 - 2020 vào ngày 14.1. Thứ trưởng Bộ Công thương Đặng Hoàng An cho biết đến hết năm 2019, tỷ lệ hộ dân nông thôn sử dụng điện đạt 99,26%. Mục tiêu cấp điện cho 100% hộ dân nông thôn chưa đạt được do việc thu xếp vốn rất khó khăn.

Bộ Công thương cho biết, giai đoạn 2021 - 2025, Chương trình sẽ tiếp tục triển khai cấp điện cho khoảng 871.263 hộ dân (trong đó, khoảng 153.911 hộ dân chưa có điện, chiếm tỷ lệ 0,74%; khoảng 717.352 hộ dân có điện nhưng cấp điện không ổn định, liên tục). Cấp điện 2.638 trạm bơm quy mô vừa và nhỏ tại 13 tỉnh khu vực đồng bằng sông Cửu Long kết hợp cấp điện cho nhân dân. Đề xuất bổ sung cấp điện lưới quốc gia hoặc các nguồn điện năng lượng tái tạo cho các đảo còn lại: đảo Cồn Cỏ tỉnh Quảng Trị; Thổ Chu, An Sơn và Nam Du tỉnh Kiên Giang; Các thôn đảo: Ninh Tân, Ninh Đảo, Điệp Sơn, Bích Đầm tỉnh Khánh Hòa; cấp điện lưới cho Côn Đảo tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Vẫn còn 0,74% số hộ dân nông thôn chưa có điện

Theo số liệu của Cục Năng lượng điện và tái tạo, số hộ gia đình có điện đã tăng từ 2,5% (1975) lên 99,53% trong năm 2019 (gồm thành thị và nông thôn). Trong đó, hơn 17 triệu hộ dân nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo đã được tiếp cận điện. Tại khu vực nông thôn, số hộ dân sử dụng điện đạt 99,26% (tính đến 12.2019).

Thứ trưởng Bộ Công thương Đặng Hoàng An nhận định, điện khí hóa nông thôn không chỉ góp phần xóa đói giảm nghèo mà còn thay đổi cơ cấu kinh tế. Có thể thấy rõ hiệu quả của chương trình thông qua việc người dân thay đổi cơ cấu cây trồng, quy mô và tập quán canh tác, chăn nuôi, tăng năng suất trồng trọt, chế biến nâng cao thu nhập… Các phương tiện nghe nhìn được sử dụng phổ biến góp phần cải thiện đời sống văn hóa, nâng cao dân trí. Điều này đã tạo ra cơ sở xây dựng nông thôn mới trong thời kỳ công nghiệp hóa và hội nhập kinh tế quốc tế.

Thứ trưởng Đặng Hoàng An cho biết, giai đoạn từ năm 2013, khi Thủ tướng ban hành Quyết định 2081/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2013 - 2020, sau đó là Quyết định 1740/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình giai đoạn 2016 - 2020 có thể được xem là chặng đường cuối cùng cho chương trình điện khí hóa nông thôn Việt Nam. Giai đoạn này đã phê duyệt nhu cầu vốn đầu tư khoảng 30.116 tỷ đồng. Trong đó vốn ngân sách Trung ương khoảng 2.218 tỷ đồng, vốn ODA hỗ trợ không hoàn lại từ EU khoảng 2.525 tỷ đồng. Phần còn lại tiếp tục vận động vốn ODA, vốn vay ưu đãi khoảng 20.856 tỷ đồng. Vốn thu xếp từ ngân sách địa phương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) khoảng 4.518 tỷ đồng. Kết quả, giai đoạn 2016 - 2020 đã cấp điện cho 17/17 xã đạt 100%. Số hộ dân được cấp điện là 204.737 hộ dân, cấp điện cho 5 đảo gồm Lý Sơn, Bạch Long Vỹ, Nhơn Châu, Cù Lao Chàm; đảo Trần và Cái Chiên.

Tuy đạt được những kết quả đáng khích lệ, nhưng do hạn chế về nguồn lực tài chính, huy động vốn ngân sách Trung ương cho chương trình chỉ có 4.743 tỷ đồng, thêm vốn đối ứng của các chủ đầu tư cũng mới chỉ đạt 18,5% tổng nhu cầu= nên mục tiêu đến 2020 hầu hết số hộ dân nông thôn có điện vẫn chưa thực hiện được.

Sẽ nỗ lực cấp điện 100% hộ dân khu vực nông thôn trong 5 năm tới
Nguồn Internet

Không bỏ lỡ nguồn lực đầu tư

Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo Bùi Quốc Hùng cho biết, trong giai đoạn 2021 - 2025 sẽ hoàn thành cấp điện cho hầu hết các hộ dân nông thôn. Tuy vậy, nhu cầu vốn đầu tư hiện còn thiếu khoảng 26.000 tỷ đồng. Ông Hùng cho biết, việc huy động vốn ngân sách còn gặp nhiều khó khăn, không đủ nguồn lực để đầu tư cấp điện cho vùng miền núi, hải đảo. Trong khi đó, nước ta trở thành nước có điều kiện kinh tế phát triển, không còn được tiếp cận các nguồn vốn ODA ưu đãi. Vì vậy, Bộ Công thương kiến nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội cân đối nợ công, ưu tiên để Chính phủ huy động các nguồn vốn vay ODA, vốn ưu đãi nước ngoài bổ sung ngân sách trung ương để thực hiện cấp phát kết hợp cho các chủ đầu tư vay lại triển khai Chương trình.

“Bộ Công thương đã trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định đề xuất dự án Chương trình sử dụng vốn vay ưu đãi của Ngân hàng Thế giới (WB) 360 triệu USD, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) 400 triệu USD. Mong rằng Chính phủ sớm phê duyệt các khoản vay này để triển khai Chương trình trong thời gian tới”, ông Hùng bày tỏ.

 Phó Tổng giám đốc EVN Võ Quang Lâm thông tin, đến năm 2020, EVN đã cung cấp và quản lý bán điện tới 11/12 huyện đảo, 82/85 xã đảo với tổng vốn hơn 7.900 tỷ đồng. Thực tế, việc cung cấp điện cho các vùng miền núi, hải đảo còn gặp nhiều khó khăn như khoảng cách địa lý, tuổi thọ các thiết bị, việc duy trì bảo dưỡng. Bên cạnh đó, điểm mấu chốt là nguồn vốn đầu tư lớn nhưng hiệu quả kinh doanh kém nên khó huy động vốn xã hội hóa. Ông Lâm đề xuất, trong giai đoạn tiếp theo, Chính phủ, các bộ, ngành cần tiếp tục bố trí các nguồn vốn ưu đãi để có thể nâng cấp, cấp điện tại các khu vực nông thôn, miền núi và hải đảo theo mục tiêu đặt ra.

Về phía địa phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La Đặng Ngọc Hậu chia sẻ, nhờ Chương trình, 97,5% hộ dân trên địa bàn tỉnh đã có điện, điều này đóng góp phần lớn vào sự phát triển kinh tế, an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo của tỉnh. Nhưng thực tế Sơn La vẫn là một tỉnh nghèo, vì vậy để có thể nâng số hộ sử dụng điện lên 99,5%, Bộ Công thương cần tham mưu trình Chính phủ cho phép tiếp tục thực hiện Chương trình và bố trí  cho tỉnh 720 tỷ đồng để triển khai".

“Lấy gần 26.000 tỷ đồng chia cho 5 năm thì mỗi năm chỉ cần hơn 5.200 tỷ đồng, trong khi các tổ chức đối tác phát triển rất sẵn lòng giúp chúng ta hoàn thành Chương trình này”, Thứ trưởng Đặng Hoàng An nói. Ông cho rằng, nếu lỡ nhịp nguồn lực thì sẽ bỏ lỡ cơ hội phát triển kinh tế văn hóa, tinh thần cho đồng bào khó khăn nhất của Tổ quốc, bởi tiếp cận điện là yếu tố căn bản để thay đổi cơ cấu kinh tế.

Hạnh Nhung