Chu Văn An sinh năm 1292, tên tự Linh Triệt, tên hiệu Tiều Ẩn, là người con của vùng đất Thanh Đàm, nay thuộc xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Ông là nhà giáo dục lớn của Việt Nam. Chu Văn An nổi tiếng là người có kiến thức uyên thâm và nhân cách cương trực, thanh cao.
Thủa nhỏ, ông ham thích đọc sách và tự học. Khi trưởng thành, Chu Văn An mở trường tư thục dạy học tại quê nhà. Bằng việc mở trường tư dạy học, ông là người có ảnh hưởng lớn trong phát triển giáo dục cộng đồng. Dưới triều vua Trần Minh Tông (1314 - 1329), nhà vua đã căn cứ vào đạo đức và học nghiệp, cử Chu Văn An giữ chức Tư nghiệp Quốc Tử Giám. Trong thời gian đảm nhận trách nhiệm đứng đầu trường Quốc Tử Giám, Chu Văn An cũng trực tiếp giảng dạy cho hai vị vua tương lai - Hoàng Thái tử Trần Vượng (sau là vua Trần Hiến Tông), Thái tử Trần Hạo (vua Trần Dụ Tông). Tư đồ Trần Nguyên Đán - người cùng thời đánh giá ông là bậc Thượng tường Sơn Đẩu về giáo dục.
Chu Văn An là vị Tư nghiệp Quốc Tử Giám đầu tiên được nhắc đến trong lịch sử. Dưới thời vua Trần Dụ Tông, Chu Văn An đã dâng “Thất trảm sớ” đề nghị nhà vua chém bảy tên nịnh thần. Sớ dâng lên, không được trả lời, ông treo trả mũ áo, từ quan trở về điền viên. Yêu phong cảnh núi Chí Linh, ông đến ở ẩn tại đấy và tiếp tục dạy học.
Năm 1370, thầy giáo Chu Văn An qua đời và được triều đình đưa vào phối thờ ở Văn Miếu. Đây là sự tôn vinh bậc nhất mà một triều đại quân chủ dành cho một Học giả - Thầy giáo.
Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Tô Văn Động cho biết, trưng bày chuyên đề “Chu Văn An - Thượng tường Sơn Đẩu” với ý nghĩa thầy giáo Chu Văn An như núi Thái Sơn, sao Bắc Đẩu của trường Quốc Tử Giám, được thể hiện bằng những tài liệu, hiện vật, hình ảnh, hình vẽ tiêu biểu với hai phần nội dung: “Túc thanh cao”, giới thiệu về con người, nhân cách, sự nghiệp giáo dục của danh nhân Chu Văn An. "Gương thầy sáng mãi" gồm các hình ảnh về Quốc Tử Giám; hoạt động tôn vinh danh nhân Chu Văn An; học tập và phát huy tinh thần của thầy giáo Chu Văn An hiện nay.
Theo nhà sử học Lê Văn Lan, có nhiều con người xuất sắc trong con người Chu Văn An. Chủ đề trưng bày chọn 4 chữ "Thượng tường Sơn Đẩu" đã mang đầy đủ ý nghĩa đó, với việc xem ông như bậc Thái Sơn, Bắc Đẩu của nhà trường giáo dục Việt Nam đương thời.
"Với nội dung này, về mặt kỹ thuật trình bày là rất khó bởi tư liệu gốc không còn nhiều. Nếu trưng bày chỉ là những trang sách vở, tư liệu thì sẽ kém hấp dẫn. Cho nên, cách thức thể hiện bằng bảng ánh sáng, hình minh họa kèm bảng chữ chú giải là một thành công, đưa đến những gợi ý cho các đơn vị khách trong việc tổ chức trưng bày, thỏa mãn nhu cầu hiểu biết về cuộc đời vị thầy tiêu biểu của nước nhà", ông Lê Văn Lan chia sẻ.
![Trưng bày "Chu Văn An - Thượng tường Sơn Đẩu" với cách thức thể hiện độc đáo, hấp dẫn khách tham quan](https://cdn.daibieunhandan.vn/images/de2ce54bdb7a59a5f7ed9fad7e3b3f20a055594ad45800ae18e69ec3034dc3d0764d1e53d0996faef0ba9e87246f9862/1651730319655.JPG "Trưng bày "Chu Văn An - Thượng tường Sơn Đẩu" với cách thức thể hiện độc đáo, hấp dẫn khách tham quan")
Sự đa dạng trong hình thức thể hiện cùng với cách trưng bày hiện đại, những tài liệu, hiện vật, hình ảnh, hình vẽ được diễn giải trong không gian mở, đăng đối tại nhà Tiền đường, Nhà Thái học - Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám tự như một cuộn tranh dẫn dắt người xem ngược thời gian trở về với quá khứ cách đây hơn sáu thế kỷ qua ba không gian: Thanh Trì - Quê hương; Thăng Long - Quốc Tử Giám; Chí Linh - Nơi ở ẩn để hiểu rõ hơn cuộc đời, sự nghiệp giáo dục của thầy giáo Chu Văn An - “Ông tổ của các nhà nho nước Việt”, hiểu hơn về khí phách một “Kẻ sĩ Thăng Long”.
Trưng bày còn giới thiệu đến công chúng về Quốc Tử Giám - nơi Chu Văn An từng dạy học; và những địa điểm thờ, những con đường, trường học mang tên thầy giáo Chu Văn An để thấy được sự suy tôn, ngưỡng mộ của hậu thế đối với thầy giáo Chu Văn An - một người thầy hết lòng với nghề dạy học, tinh thần phụng hiến xã hội, vì dân vì nước, đã để lại những ảnh hưởng sâu đậm với giáo dục và văn hóa Việt Nam.
Trưng bày “Chu Văn An - Thượng tường Sơn Đẩu” diễn ra đến hết ngày 31.12.
