Chủ trương sáp nhập cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã: Bổ sung thế mạnh, lợi thế, hỗ trợ nhau cùng phát triển

Sáp nhập để tạo sức mạnh tổng hợp lớn hơn

- Theo chủ trương của Trung ương, số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh ở nước ta sau sắp xếp sẽ giảm từ 63 xuống còn 34 tỉnh thành, đồng thời không tổ chức cấp huyện và cấp xã sẽ tinh gọn, chỉ còn khoảng 5.000 xã. Đây là cuộc cách mạng chưa từng có tiền lệ. Cá nhân ông đánh giá thế nào về công việc đặc biệt quan trọng này?

- Thực tiễn cho thấy, hệ thống chính quyền địa phương ở nước ta đã có nhiều lần sáp nhập, hợp nhất, chia tách, nhưng lần sáp nhập này là cuộc cách mạng chưa có tiền lệ. Vì, chúng ta triển khai cùng lúc việc sáp nhập ở cả ba cấp chính quyền địa phương là cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã. Việc sáp nhập cấp tỉnh, cấp xã, không tổ chức cấp huyện được thực hiện rất khẩn trương trong bối cảnh cả nước đang tiến hành Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng.

Và, việc sáp nhập cấp tỉnh, cấp xã, không tổ chức cấp huyện được đặt trong tổng thể cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Ở Trung ương chúng ta đã hoàn thành việc sắp xếp, sáp nhập, hợp nhất, giảm đầu mối tại các ban, cơ quan Đảng; các cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các bộ, ngành của Chính phủ và các cơ quan tương ứng ở cấp tỉnh. Và theo chủ trương của Trung ương, sau sáp nhập cấp tỉnh sẽ giảm từ 63 xuống còn 34 địa phương, cấp xã từ hơn 10.000 xã hiện nay xuống còn gần 5.000 xã.

Như vậy, sau cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy, hệ thống chính trị nước ta từ Trung ương đến cấp xã giảm được nhiều đầu mối, bảo đảm rất tinh gọn. Đi cùng với đó là việc sàng lọc, tinh gọn lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Đây là tiền đề rất quan trọng, điều kiện vô cùng cần thiết về tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức để đất nước ta mạnh mẽ bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

- Một trong những nguyên tắc, cũng là ưu tiên, trong sắp xếp các tỉnh, như lưu ý của Tổng Bí thư Tô Lâm, không chỉ là sáp nhập cơ học "hai cộng hai bằng bốn”, mà phải là “hai cộng hai lớn hơn bốn”. Ông kỳ vọng gì với quan điểm xuyên suốt này?

- Chủ trương, nguyên tắc của Trung ương, đồng thời cũng là chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm là việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị nói chung và việc sáp nhập cấp tỉnh, cấp xã không phải sự sáp nhập cơ học; không đơn thuần chỉ là giảm số lượng cấp tỉnh, cấp xã, mà phải bảo đảm sau sáp nhập cấp tỉnh, cấp xã hình thành tỉnh mới, xã mới có sức mạnh lớn hơn nhiều so với sức mạnh hiện có của các tỉnh, các xã cộng lại.

Đặc biệt, sau sáp nhập phải tạo ra không gian phát triển mới với các điều kiện về nguồn lực phát triển mới cao hơn, phục vụ Nhân dân tốt hơn, đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân ngày càng được nâng cao hơn... Điều này hoàn toàn đúng với lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đó là hợp tác sẽ tạo nên sức mạnh tổng hợp lớn hơn sức mạnh của các thành viên cộng lại và hoàn toàn phù hợp với thực tiễn.

Thực tế cho thấy, mỗi tỉnh hiện nay có thế mạnh, lợi thế so sánh này, nhưng lại thiếu thế mạnh, lợi thế so sánh khác. Vì thế, sau sáp nhập, các thế mạnh, lợi thế so sánh của các tỉnh sáp nhập sẽ bổ sung, hỗ trợ lẫn nhau, tạo nền tảng, tiền đề và sức mạnh tổng hợp với hợp lực lớn hơn. Đúng như nhấn mạnh của Tổng Bí thư Tô Lâm, đó là hai cộng hai không phải bằng bốn, mà lớn hơn bốn nhiều lần.

Quản lý đất đai, tài sản công một cách công khai, minh bạch, chuyên nghiệp

- Trong quá trình sáp nhập tỉnh, một trong những chỉ đạo nhất quán, đó là cần bảo đảm quản lý đất đai, tài sản công một cách công khai, minh bạch và chuyên nghiệp. Đặc biệt lưu ý các khu vực có tiềm năng phát triển lớn, tránh thất thoát, lãng phí, lợi ích nhóm..., thưa ông?

- Quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm rất đúng đắn, kịp thời nhằm bảo đảm đất đai, tài sản công không bị thất thoát, lãng phí trước, trong và sau khi sáp nhập cấp tỉnh, cấp xã; nhằm uốn nắn, khắc phục những thực trạng tiêu cực đang diễn ra trong thực tế là không ít người lợi dụng việc sáp nhập cấp tỉnh, cấp xã, "tranh tối, tranh sáng" để trục lợi biến đất công, tài sản công thành đất tư, tài sản tư hoặc nhóm lợi ích chia nhau đất đai, tài sản công trước khi sáp nhập.

Quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm cũng để tránh khi sáp nhập, một số địa phương để lãng phí, thất thoát đất đai, tài sản công do tình trạng “cha chung không ai khóc”, hoặc một bộ phận cán bộ, công chức thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý do tác động của quá trình sắp xếp, có xáo trộn về công việc, vị trí.

Vì vậy, trong quá trình sáp nhập cấp tỉnh, cấp xã, cần bảo đảm quản lý đất đai, tài sản công một cách công khai, minh bạch; đặc biệt lưu ý các khu vực có tiềm năng phát triển lớn, nhằm tránh thất thoát, lãng phí, lợi ích nhóm như Tổng Bí thư đã chỉ đạo.

- Yêu cầu đặt ra sau sáp nhập là tổ chức bộ máy chính quyền địa phương tinh gọn, hiệu quả, hiệu lực, hiện đại, thấm nhuần phương châm "của dân, do dân, vì dân", đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhân dân trong bối cảnh phát triển mới. Ông có thể phân tích rõ hơn về giải pháp đáp ứng yêu cầu đặt ra?

- Sau sáp nhập, để đạt được mục tiêu, yêu cầu tinh gọn nhưng vẫn bảo đảm hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, phục vụ Nhân dân tốt hơn, bộ máy chính quyền địa phương thực sự là của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của Nhân dân trong bối cảnh phát triển mới, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.

Một là, tăng cường tuyên truyền sâu đậm, có căn cứ thuyết phục nhằm tạo sự thống nhất cao trong Đảng, sự đồng thuận cao trong Nhân dân.

Hai là, chuẩn bị thật tốt cả về văn kiện và nhân sự để tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ cấp xã, cấp tỉnh theo đúng chỉ đạo trong Chỉ thị số 45 - CT/TW ngày 14.4.2025 của Bộ Chính trị về Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng.

Ba là, sàng lọc, lựa chọn, bố trí đội ngũ cán bộ cấp tỉnh, cấp xã, nhất là người đứng đầu, thật sự có tâm, có tầm, có phẩm chất chính trị tốt, kiên định lập trường tư tưởng, không dao động trong mọi tình huống; có phẩm chất đạo đức tốt, lối sống trong sáng, không vụ lợi, đặt lợi ích chung của Đảng, của dân tộc, của Nhân dân lên trên hết, trước hết, hết lòng hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân; thật sự có trình độ năng lực đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ ngày càng cao, ngày càng nặng nề của thời kỳ phát triển mới; thật sự có uy tín trong Đảng, trong Nhân dân; thực sự dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới sáng tạo, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung và không cục bộ địa phương, phe cánh, lợi ích nhóm...

Bốn là, tỉnh mới, xã mới sau sáp nhập phải đi vào hoạt động ngay, không để gián đoạn việc phục vụ người dân, doanh nghiệp, bảo đảm mọi hoạt động của Đảng, Nhà nước và xã hội diễn ra bình thường, trôi chảy, có chất lượng, hiệu quả hơn, gần dân, sát dân, phục vụ Nhân dân tốt hơn.

Năm là, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng, các cấp ủy Đảng, của tất cả cán bộ, đảng viên nhằm xây dựng Đảng ta thực sự trong sạch, vững mạnh, thật sự là đạo đức, là văn minh.

Sáu là, nâng cao tính Đảng trong xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, hoạt động của bộ máy chính quyền các cấp thật sự hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

Bảy là, thực sự tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, dân là chủ, dân là gốc của mọi quyết sách phát triển đất nước, địa phương.

Tám là, có chính sách đãi ngộ thỏa đáng để giữ chân người tài, người làm việc tốt và người bị ảnh hưởng do sắp xếp, tinh gọn bộ máy.

- Xin cám ơn ông!