Chủ tịch Tập đoàn Đèo Cả: Làm chủ công nghệ lõi là mục tiêu hàng đầu

“Chúng tôi chỉ tham gia phần việc mình có kinh nghiệm và năng lực”

- Hiện nay, một số doanh nghiệp trong nước đã đề xuất tham gia đầu tư vào các dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam và metro; là doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực giao thông, Tập đoàn Đèo Cả có đề xuất gì chưa, thưa ông?

- Tôi cho rằng, việc một số tập đoàn lớn đề xuất tham gia đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam là tín hiệu đáng mừng, cho thấy tinh thần cống hiến của doanh nghiệp tư nhân đang được khơi dậy mạnh mẽ, đặc biệt sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.

Việc triển khai một “siêu dự án” mang tầm chiến lược quốc gia như đường sắt tốc độ cao đòi hỏi sự thận trọng và cơ sở khoa học ở mức cao nhất, trong đó yếu tố an toàn cho người dân phải được đặt lên hàng đầu. Đầu tư vào lĩnh vực này không thể nóng vội mà cần có thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng, chuẩn bị toàn diện và kết nối chặt chẽ với các doanh nghiệp liên quan. Bởi lẽ, các yếu tố như tài chính, công nghệ thi công, khai thác vận hành - từ đường ray, đầu máy, toa xe, hệ thống thông tin tín hiệu cho đến mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD) - đều còn rất mới mẻ với Việt Nam.

Vì vậy, Tập đoàn Đèo Cả hiện đang tập trung làm tốt các dự án trong lĩnh vực đường bộ, đồng thời phát huy hiệu quả mô hình PPP++, tổ chức đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ mới trong lĩnh vực đường sắt đô thị - đặc biệt là công nghệ khoan ngầm TBM, và các phương pháp thi công cầu cạn vượt địa hình như cẩu kép, thiết bị siêu trường siêu trọng và xe đúc dầm chuyên dụng. Nếu có cơ hội tham gia vào các dự án đường sắt tốc độ cao, chúng tôi sẽ chỉ đề xuất sau khi đã chuẩn bị đầy đủ về con người, tài chính và công nghệ phù hợp với mô hình triển khai, dù là theo phương thức PPP hay với vai trò nhà thầu. Tập đoàn Đèo Cả xác định chỉ tham gia những phần việc mà chúng tôi đã có kinh nghiệm và năng lực thực hiện hiệu quả.

- Theo ông, Tập đoàn Đèo Cả có những thế mạnh nào và đã chuẩn bị những gì để tham gia đầu tư hoặc thi công các dự án đường sắt nội đô hay đường sắt tốc độ cao?

- Để tham gia các dự án đường sắt thế hệ mới, cần giải đáp bài toán về nguồn nhân lực, công nghệ và tài chính.

Về nhân lực, xét thấy các chương trình đào tạo trong nước về lĩnh vực đường sắt chưa bắt kịp nhu cầu thực tế của ngành…, Đèo Cả xác định vừa phải nhập khẩu chương trình từ quốc tế, vừa chủ động xây dựng lực lượng tại chỗ. Chúng tôi đã cùng Trường Đại học Giao thông vận tải TP. Hồ Chí Minh nghiên cứu việc mời các chuyên gia hàng đầu từ châu Âu và châu Á đến làm việc, tổ chức đào tạo và chuyển giao công nghệ để học tập tri thức và kinh nghiệm của các quốc gia đi trước.

Tuy nhiên, lực lượng chủ công vẫn là đội ngũ kỹ sư và công nhân đã có kinh nghiệm “thực chiến”, được tôi luyện tại các dự án đường bộ trọng điểm quốc gia mà Đèo Cả thực hiện. Chúng tôi đã và đang đào tạo hơn 500 kỹ sư chuyên ngành đường sắt; dự kiến năm nay khóa đào tạo đầu tiên sẽ tốt nghiệp và sẵn sàng tham gia các dự án trọng điểm đường sắt.

Kiên định xây dựng năng lực lõi

- Về công nghệ và tài chính thì sao, thưa ông?

- Về công nghệ, song song với đào tạo trong nước, chúng tôi cử đội ngũ kỹ sư và kỹ thuật viên đi tu nghiệp chuyên sâu ở Trung Quốc trên công trường các dự án đường sắt, nhà ga. Mục tiêu của chúng tôi là tiến tới làm chủ các công nghệ thi công các dự án hạ tầng đường sắt, bao gồm công nghệ TBM thi công các công trình ngầm, metro. Khi làm việc với các đối tác, chúng tôi luôn đặt ra yêu cầu hợp tác lâu dài, không chỉ sử dụng công nghệ mà còn tiếp nhận giáo trình, giáo cụ, từng bước làm chủ công nghệ lõi.

Về tài chính, với dự án có quy mô lớn như đường sắt cao tốc Bắc - Nam, cần hợp lực nguồn vốn để đầu tư. Từ vốn chủ sở hữu đến các nguồn vốn hợp pháp khác như cổ phiếu, trái phiếu, tín dụng… phải có thời gian nghiên cứu về cơ chế chính sách, sự quan tâm của các doanh nghiệp khác, từ đó mới xác định mình có thể tham gia phần việc nào. Đối với các dự án đường sắt nội đô tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, chúng tôi đã có sự chuẩn bị, đồng thời đã kết nối với các doanh nghiệp trong và ngoài nước để triển khai một số dự án thí điểm.

Tập đoàn Đèo Cả đang thực hiện thành công cùng lúc nhiều dự án PPP đường bộ với quy mô hàng chục nghìn tỷ đồng. Việc áp dụng mô hình PPP++, hợp lực các doanh nghiệp trong nước cùng tham gia đầu tư, thi công giúp chúng tôi bảo đảm phần vốn chủ sở hữu đã đóng góp, đồng thời thực tế cho thấy trách nhiệm của các doanh nghiệp được nâng cao khi phải cùng bảo hành các công trình suốt vòng đời dự án.

- Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về quan điểm đào tạo nhân lực thông qua hợp tác quốc tế của Đèo Cả?

- Chúng tôi đã hợp tác với nhiều doanh nghiệp nước ngoài, sử dụng chuyên gia quốc tế khi thực hiện dự án hầm đường bộ Đèo Cả hay cầu dây văng Đại Ngãi và nhận thấy chi phí rất cao, bị lệ thuộc khó sáng tạo… Do đó, chúng tôi chọn thêm hướng đi khác: “làm để học, hợp tác để làm chủ”.

Kiên định xây dựng năng lực lõi từ bên trong, Đèo Cả chủ động tiếp cận các doanh nghiệp quốc tế để trực tiếp tham gia thi công để “học việc” thay vì chỉ “mua công nghệ” hay phụ thuộc hoàn toàn vào đối tác nước ngoài. Tập đoàn cũng chấp nhận đầu tư chi phí dù không nhỏ để đổi lấy cơ hội đào tạo nhân sự, tiếp cận công nghệ hiện đại. Bởi tôi hiểu đó là cái giá cần thiết để hun đúc tinh thần tự lực - tự cường - tự tôn dân tộc, xây dựng lực lượng kỹ sư, công nhân Việt Nam có năng lực thực chiến, sẵn sàng tham các công trình hạ tầng phức tạp theo tiêu chuẩn quốc tế.

Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi không phải là “đi theo”, mà là từng bước làm chủ, tiến tới độc lập công nghệ, yêu cầu về con người cũng phải đáp ứng, góp phần hình thành ngành công nghiệp thi công công trình ngầm mang dấu ấn Việt Nam. Khi đã làm chủ công nghệ thì làm công trình cho Nhà nước, tư nhân hay cho nước ngoài miễn mang lại lợi ích phù hợp cho doanh nghiệp, tạo việc làm cho cán bộ công nhân viên, góp phần tăng trưởng kinh tế cho đất nước và đặc biệt phát triển được ngành nghề lõi mà mình đã xây dựng thì Tập đoàn Đèo Cả luôn sẵn sàng hợp tác.

- Xin cảm ơn ông!