Cùng dự có các Ủy viên Trung ương Đảng: Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng; Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan; Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị… và lãnh đạo các tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và các địa phương liên quan. 

Đủ nguồn cát cung ứng cho các dự án

Theo báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải, khu vực ĐBSCL đang triển khai 5 dự án giao thông quan trọng quốc gia. Đến nay, 4/5 dự án đã hoàn tất các thủ tục đầu tư, đang tổ chức triển khai thi công, trong đó Dự án cao tốc Cao Lãnh - An Hữu đã khởi công Dự án thành phần 1 (Đồng Tháp), Dự án thành phần 2 do tỉnh Tiền Giang làm cơ quan chủ quản dự kiến khởi công trong tháng 7.2024; Dự án cao tốc Mỹ An - Cao Lãnh (vốn ODA Hàn Quốc) do Bộ Giao thông Vận tải  làm cơ quan chủ quản đang hoàn thiện thủ tục và dự kiến khởi công đầu năm 2025.

Theo yêu cầu của Quốc hội, Chính phủ, 2 dự án phải cơ bản hoàn thành năm 2025 gồm: Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Cần Thơ - Cà Mau và Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận; Dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng cơ bản hoàn thành toàn tuyến năm 2026, đưa vào khai thác sử dụng năm 2027; Dự án cao tốc Cao Lãnh - An Hữu và Dự án Mỹ An - Cao Lãnh hoàn thành năm 2027. Để đảm bảo hoàn thành các dự án, các chủ đầu tư đã xây dựng kế hoạch chi tiết và quyết liệt chỉ đạo nhà thầu triển khai thực hiện. Tuy nhiên, tiến độ các dự án chưa đáp ứng kế hoạch đề ra, nguyên nhân chủ yếu do thiếu hụt nguồn vật liệu cát đắp.

Vừa qua, Quốc hội, Chính phủ đã cho phép áp dụng cơ chế đặc thù trong việc cấp mỏ vật liệu nhằm rút ngắn thời gian thực hiện cấp mỏ. Đồng thời, với sự quan tâm đôn đốc của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các Tổ công tác của Chính phủ đã trực tiếp làm việc với địa phương để tháo gỡ khó khăn vướng mắc và kịp thời hướng dẫn các thủ tục liên quan đến việc khai thác, cung ứng vật liệu. Đến nay, đã xác định nguồn cung ứng với tổng trữ lượng khoảng 63,1 triệu m3/nhu cầu 55,5 triệu m3 cho 5 dự án, trong đó: đã đủ điều kiện khai thác khoảng 36,83 triệu m3, đang hoàn thiện thủ tục cung ứng cho 26,27 triệu m3.

Về nguồn vật liệu cấp phối đá dăm, tổng nhu cầu của các dự án khoảng 5,5 triệu m3, các nhà thầu đã chủ động khảo sát và dự kiến sử dụng các mỏ đá từ các tỉnh Kiên Giang, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu và nâng công suất 50% từ các mỏ theo cơ chế đặc thù để cung ứng cho các dự án. Đến nay, cả 5 dự án đã xác định đủ nguồn cung ứng cát. Vấn đề còn lại cần thực hiện đồng thời, song song các thủ tục để rút ngắn thời gian cấp mỏ cát, nâng công suất các mỏ đá mới đáp ứng được tiến độ đề ra.

Để đảm bảo tiến độ triển khai, hoàn thành các dự án, Bộ Giao thông Vận tải kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long chỉ đạo các sở, ngành phối hợp chặt chẽ với các chủ đầu tư, các nhà thầu để hoàn thành các thủ tục, đưa các mỏ vào khai thác đúng thời hạn, nâng công suất mỏ; hoàn thành công tác rà soát, đánh giá trữ lượng các mỏ trên địa bàn và triển khai thủ tục để cung ứng đủ khối lượng cho Dự án thành phần 1 ATP thuộc Dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng; khẩn trương điều phối khối lượng cát đã cấp cho các nhà thầu đang khai thác phục vụ thi công Dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng sang Dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, hoàn thành trong tháng 7.2024.

Cùng với đó, Bộ Giao thông Vận tải đề nghị UBND tỉnh An Giang chỉ đạo các sở, ngành hoàn thiện thủ tục để gia hạn thời gian khai thác và nâng công suất (50%) mỏ đá Antraco theo cơ chế đặc thù; UBND các tỉnh trong khu vực có nguồn vật liệu đá phối hợp với các chủ đầu tư (khi có đề nghị) rà soát nâng công suất 50% theo cơ chế đặc thù để ưu tiên cấp cho các dự án. Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm có văn bản hướng dẫn các về trình tự, thủ tục thuê đất mặt nước thực hiện dự án khai thác khoáng sản cát sông và trường hợp các mỏ không nằm trong kế hoạch sử dụng đất 5 năm cấp huyện.

Về công tác giải phóng mặt bằng, các địa phương chỉ đạo các sở, ngành bàn giao toàn bộ mặt bằng cho các dự án trong tháng 7.2024; Bộ Công Thương, EVN và các cơ quan chủ quản đẩy nhanh thủ tục di dời đường điện cao thế, trung, hạ thế chưa di dời. Các cơ quan chủ quản chỉ đạo các chủ đầu tư, nhà thầu căn cứ kế hoạch hoàn thành dự án, xây dựng lại tiến độ thi công chi tiết, phù hợp với khả năng cung ứng vật liệu; huy động nhân vật lực, máy móc thiết bị, bổ sung các mũi thi công, tổ chức thi công bù lại tiến độ chậm; kiểm soát chặt chẽ chất lượng, tiến độ các hạng mục, cũng như công tác đảm bảo an toàn lao động, vệ sinh môi trường theo quy định.

Thực hiện các dự án với tinh thần "Không có việc gì khó"

Phát biểu chỉ đạo tại cuộc làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, biểu dương nỗ lực, quyết tâm của các địa phương đã tích cực cùng các bộ, ngành giải quyết khó khăn liên quan tới nguyên vật liệu cho dự án. 

Theo Thủ tướng, hệ thống giao thông cùng với các biện pháp đồng bộ khác sẽ tạo động lực mạnh mẽ phát triển ĐBSCL, đẩy nhanh đô thị hóa, công nghiệp hóa nông nghiệp, tạo việc làm sinh kế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Thủ tướng chỉ đạo, các tỉnh, thành phố có dự án đi qua khẩn trương thực hiện các thủ tục hành chính, dứt điểm hoàn thành giải phóng mặt bằng; phối hợp với các đơn vị liên quan khẩn trương di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật để có mặt bằng sạch cho các đơn vị thi công, hoàn thành trong tháng 7.2024. Các tỉnh, thành phố trong khu vực giao mỏ, điều chỉnh công suất và điều phối vật liệu san lấp phục vụ dự án, đặc biệt là việc sử dụng cát biển và tro xỉ vào san lấp mặt bằng.

Thủ tướng chúc mừng và cảm ơn lãnh đạo các địa phương đã có quyết tâm chính trị cao, hành động quyết liệt, nỗ lực vượt qua khó khăn thách thức để có thành quả phát triển hạ tầng theo chiến lược, phương thức giao thông bao trùm, toàn diện, cân đong đo đếm được, có lượng hóa cụ thể. Theo Thủ tướng, các công việc đến giờ này tương đối suôn sẻ, với 8 kết quả nổi bật về quy hoạch, xác định hướng tuyến, bố trí nguồn vốn, giải phóng mặt bằng, bảo đảm nguyên vật liệu, thúc đẩy tiến độ các dự án, công tác hỗ trợ tái định cư và chăm lo đời sống cho Nhân dân.

Thủ tướng đề nghị các địa phương qua công tác này cũng học hỏi lẫn nhau cùng trưởng thành hơn, nhiều kinh nghiệm hơn, tự tin hơn để triển khai đồng bộ việc xây dựng, cải tạo, mở rộng, nâng cấp các cảng biển, sân bay, góp phần hoàn thiện hệ thống giao thông tương đối hoàn chỉnh cũng như các giải pháp ứng phó biến đổi khí hậu, sụt lún, sạt lở, hạn mặn… cho ĐBSCL với tinh thần không có việc gì khó.

Thủ tướng kêu gọi các bộ, ngành, địa phương phải đoàn kết thống nhất, tương trợ lẫn nhau, phát huy tối đa tiềm năng, biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể để phục vụ nhân dân, tiếp tục tạo động lực, truyền cảm hứng để hoàn thành khoảng 500 - 600km cao tốc tại ĐBSCL trong nhiệm kỳ này, thiết thực kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, 80 năm Quốc khánh và chào mừng Đại hội lần thứ XIV của Đảng. Kết quả trong nhiệm kỳ này cũng sẽ là nền tảng, cơ sở để tiếp tục xây dựng khoảng 600 km cao tốc tại ĐBSCL trong nhiệm kỳ tiếp theo.

Những kết quả đạt được, theo Thủ tướng là rất đáng trân trọng, tự hào. Điều đó cũng cho thấy, muốn phát triển đất nước thì phải có đội ngũ cán bộ giỏi, có tâm, có đức, có trí tuệ, hoài bão, trách nhiệm và sản phẩm cụ thể. Việc xây dựng các dự án cao tốc tại ĐBSCL nói riêng, các công trình quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải trên cả nước nói chung là công việc rất vinh dự, tự hào, góp phần thực hiện đột phá chiến lược về xây dựng và phát triển hạ tầng theo chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, trong đó có mục tiêu 3.000 km cao tốc tới năm 2025 và 5.000 km cao tốc tới năm 2030.