Giảm thuế giá trị gia tăng: Nên giữ phạm vi như Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội

Bảo đảm đúng mục tiêu kích cầu tiêu dùng

Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT), Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, thời gian qua, đặc biệt là năm 2022 với nhiều giải pháp hỗ trợ về thuế, phí và lệ phí được triển khai thực hiện đã góp phần vào những kết quả tích cực trong phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội cũng như hoạt động của doanh nghiệp, người dân, qua đó đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước (NSNN). Tuy nhiên, việc thực hiện các giải pháp hỗ trợ nêu trên cũng có ảnh hưởng nhất định tới việc triển khai công tác về NSNN.

Trong khi đó, dự báo tình hình thế giới và trong nước tiếp tục diễn biến phức tạp hơn; khó khăn thách thức đối với nền kinh tế và hoạt động của doanh nghiệp ngày càng tăng. Nhiều doanh nghiệp đã sa thải hoặc giãn việc một số lượng lớn công nhân do doanh nghiệp bị cắt giảm hoặc không có đơn hàng… Do đó, đòi hỏi có thêm giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế để có thể tiếp tục duy trì đà phục hồi.

Để kịp thời ứng phó với diễn biến tình hình kinh tế - xã hội, đồng thời cân nhắc, tính toán phù hợp với điều kiện thực tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, cần thiết phải tiếp tục thực hiện giảm thuế GTGT như đã áp dụng năm 2022 nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân.

Tại dự thảo Nghị quyết, năm 2023 Chính phủ đề xuất giảm 2% mức thuế suất thuế GTGT đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 10% (còn 8%); giảm 20% mức tỷ lệ % để tính thuế GTGT đối với cơ sở kinh doanh (bao gồm cả hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh) khi thực hiện xuất hóa đơn đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế GTGT 10%. Thực hiện theo phương án này nhằm bảo đảm đúng mục tiêu kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay.

Kịp thời hỗ trợ cho khu vực sản xuất, kinh doanh và người dân

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Vân Chi cho biết, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách tán thành sự cần thiết ban hành dự thảo Nghị quyết để hỗ trợ cho khu vực sản xuất, kinh doanh và người dân đã gặp rất nhiều khó khăn sau dịch Covid-19 trong bối cảnh tốc độ tăng trưởng đã bắt đầu thể hiện chiều hướng suy giảm từ Quý IV.2022 và nhất là trong các tháng đầu năm 2023.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, việc tổng kết, đánh giá quá trình thực hiện chính sách giảm thuế GTGT trong năm 2022 để làm căn cứ cho việc tiếp tục đề xuất ban hành chính sách giảm thuế GTGT chưa thật sự đầy đủ và phù hợp. Thêm vào đó, việc giảm thuế GTGT sẽ tạo thêm tác động bất lợi cho ngân sách năm 2023, trong điều kiện số thu năm nay được dự kiến là sẽ có nhiều khó khăn. Do đó, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ báo cáo rõ hơn về phương án bù đắp khoản giảm thu này để bảo đảm cân đối ngân sách nhà nước năm 2023…

So với Nghị quyết số 43/2022/QH15, dự thảo của Chính phủ đã mở rộng phạm vi giảm thuế GTGT 2% để áp dụng cả đối với các sản phẩm hàng hoá, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và các lĩnh vực khác song hồ sơ trình không giải trình rõ lý do đề xuất mở rộng phạm vi áp dụng đối với một số ngành, lĩnh vực lớn. Do đó, đa số ý kiến Thường trực Ủy ban không đồng tình với việc mở rộng phạm vi áp dụng và đề nghị chỉ nên tiếp tục giảm thuế GTGT với phạm vi như đã thực hiện trong năm 2022 theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội.

Đồng tình với chủ trương giảm thuế GTGT và ý kiến của đa số thành viên Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, tại Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội đã đánh giá tính toán kỹ lưỡng, tư duy giảm để kích cầu nhằm tăng thu là đúng đắn. Tuy nhiên, tình hình hiện nay khác với thời điểm ngay sau đại dịch, tình hình thu của năm 2023 là rất khó khăn, doanh nghiệp khó khăn, người dân khó khăn nên liệu khi ban hành chính sách có thực sự kích cầu hay không? Việc lấy phần tăng thêm doanh thu, tăng thêm tổng mức bán lẻ để tăng bù lại thì chưa rõ. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị trên cơ sở thực tiễn đã có thì áp dụng phạm vi đối tượng như Nghị quyết 43/2022/QH15.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 để trình Quốc hội xem xét, quyết định việc giảm thuế giá trị gia tăng. Đồng thời, đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp thu ý kiến, hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị quyết để trình Quốc hội vào Kỳ họp thứ Năm tới; giao Tổng Thư ký Quốc hội phối hợp với các cơ quan của Quốc hội thực hiện các công tác cần thiết để bổ sung nội dung này vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023.