Chiến thuật thương lượng

Các nghị sỹ châu Âu phản đối đạo luật truyền thống của Hungary

Nguồn: AP

Phía Hungary tới phiên thảo luận với một số điều khoản đã được sửa đổi trong luật, và phái đoàn EC cũng đưa ra một số đề nghị chỉnh sửa cụ thể những gì mà họ cho là đáng lo ngại.

Theo những thông tin sơ bộ, Đạo luật Truyền thông sẽ được Hungary sửa đổi trong vòng vài tuần tới, có thể là vào trung tuần tháng 3 tới. Có vẻ như trước sức ép của châu Âu, chính quyền Hungary đã có dấu hiệu lùi bước.

Nhưng nhiều câu hỏi vẫn được đặt ra vì trước đó Chính phủ Hungary từng tỏ ra rất cương quyết và cứng rắn khi cho rằng tất cả những điều khoản trong đạo luật đều phù hợp với những nguyên tắc cơ bản của Liên minh châu Âu (EU) và sự lo ngại của EC - cơ quan chấp hành của EU - là vô căn cứ. Để rồi người ta bảo nhau sự nhượng bộ này chỉ là một hành động mang tính chất chiến thuật. Một điều chắc chắn: Hungary sẽ sửa đổi Đạo luật Truyền thông, nhưng chỉ những điểm nhỏ nhặt trong luật, không mang tính bản chất, mới được nới lỏng.

Xét bề ngoài, có vẻ như đây là một chiến thắng của châu Âu và của những ý kiến phê phán Đạo luật Truyền thông của Hungary. Chỉ cần nhẹ nhàng như vậy Budapest đã có thể khiến EC không tiếp tục làm khó mình đến cùng trong vấn đề này. Quốc vụ khanh phụ trách thông tin của Chính phủ Hungary, ông Kovács Zoltán, cho biết tất cả chỉ là hiểu lầm giữa Hungary và EU khi lý giải đạo luật, nhưng nếu EU đưa ra những đề xuất cụ thể và xác đáng thì Hungary sẽ tuân thủ.

Còn nhớ cuộc tranh cãi giữa EC và Chính phủ Hungary trong thời gian qua đã từng rất gay cấn. Hai ngày sau khi Đạo luật Truyền thông được Hungary thông qua vào rạng sáng 21.12 năm ngoái, người phụ trách các vấn đề truyền thông của EU, bà Neelie Kroes, đã viết thư đề nghị chính quyền Hungary đưa thông báo chính thức về những vấn đề liên quan tới luật mới. Phía Hungary đã mất hơn hai tuần để đáp ứng yêu cầu đó của EC. Ngày 21.1 vừa qua, bà Kroes đã gửi tiếp một lá thư khác cho Chính phủ Hungary nêu ra ba điểm mà EU cho là “đáng lo ngại” trong Đạo luật Truyền thông mới của Hungary và đề nghị nội các nước này có câu trả lời xác đáng trong thời hạn hai tuần. Bằng không, châu Âu có thể sẽ có biện pháp trừng phạt.

Cụ thể, theo EC, Đạo luật Truyền thông của Hungary “có vẻ như” có thể áp dụng cả với những dịch vụ truyền thông thực hiện tại nước ngoài, vi phạm nguyên tắc cơ bản của EU về các dịch vụ truyền thông và âm thanh - hình ảnh. Bên cạnh đó, quy định về việc phải cân bằng trong đưa tin có thể hạn chế quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí. Ngoài ra, châu Âu cảm thấy lo ngại khi đạo luật không có những yếu tố quyết định để xác định những hạn chế, do đó những nguyên tắc về bổn phận đăng ký truyền thông có thể “bị áp dụng một cách tràn lan” đối với tất cả những dịch vụ truyền thông trực tuyến, có sử dụng âm thanh và hình ảnh (chẳng hạn như các blog).
Có thể thấy, ba lo ngại của châu Âu đều hướng vào những điểm trừu tượng, không thật thiết thực và không đi vào bản chất của những phê phán gay gắt liên quan tới Đạo luật Truyền thông Hungary. Chính vì vậy, nội các Hungary coi đây chỉ là những vấn đề mang tính kỹ thuật và họ sẽ sửa đổi, nhưng sửa đổi đó không có nghĩa là Budapest chấp nhận cáo buộc trước đó rằng Hungary bóp nghẹt tự do báo chí.

Trước phản ứng tích cực đó của Chính phủ Hungary, EC tỏ ra “rất hài lòng” và cho biết rằng, ngay cả khi những phiên họp thảo luận giữa đôi bên không đem lại kết quả thì EU cũng không tiến hành thủ tục trừng phạt mà cố gắng giải quyết theo hướng bàn bạc song phương để đi đến thống nhất quan điểm, vì điều này “mang lại kết quả nhanh chóng hơn là sự kiện tụng”. Báo chí Hungary nhận định EC đã có những nước cờ cao tay trong chiến thuật thương lượng. Hễ phía Hungary đưa ra lời thanh minh, lý giải và ngỏ ý có thể sửa đổi luật là EC nói như thể đôi bên đã thỏa thuận xong việc sửa đổi. Hễ Budapest nói rằng thay vì những hiểu nhầm và những tuyên bố không cần thiết, hãy ngồi lại bàn bạc xem những gì cần sửa đổi thì EC tỏ ra đã sẵn sàng.

Bằng chiến thuật này, hai bên đã tận dụng được thời gian thương lượng, đồng thời EU cũng cho Chính phủ Hungary khả năng tự đưa ra thông tin về những sửa đổi và bằng cách đó, giữ được uy tín của mình. Có thể thấy trong cuộc tranh cãi này, cả hai đều biết mình đi đến đâu và khi nào cần dừng lại.