Chi tiền cho người dân đi xe đạp
Một loạt nước châu Âu đã có giải pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường cũng như giảm lượng ô tô tham gia giao thông bằng cách trả tiền cho người dân đi xe đạp tới nơi làm việc mỗi ngày.
Trả tiền cho mỗi kilômét đạp xe
Chỉ với 17 triệu dân nhưng Hà Lan có tới 23 triệu chiếc xe đạp. Để khuyến khích thêm người dân đi xe đạp, Chính phủ Hà Lan đã tuyên bố chi tiền cho người đi xe đạp.
Tương tự Hà Lan, Pháp đã bắt đầu thử nghiệm kế hoạch trả tiền cho người đi làm bằng xe đạp và xe đạp điện trong vòng 6 tháng từ tháng 6.2018, với mục đích tăng cường sức khỏe cho người dân, giảm thiểu ô nhiễm không khí và cắt giảm tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch. Khoảng 20 công ty và các đơn vị với 10.000 nhân viên đã đăng ký tham gia hoạt động và được chính phủ trả 25 cent/km đạp xe hoặc đi xe đạp điện đến nơi làm việc. Ngoài ra, Paris cũng cấm ô tô từ khu vực trung tâm trong 24 giờ để dân chúng không phải chịu tiếng ồn, ô nhiễm và căng thẳng.
Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải Pháp Frederic Cuvillier cho biết người đi làm bằng phương tiện giao thông công cộng cũng nhận được trợ cấp, vì vậy, nếu cuộc thử nghiệm lần này đạt kết quả cao, chính phủ sẽ tổ chức cuộc thử nghiệm thứ hai trên quy mô lớn hơn. Ông Frederic hy vọng chương trình khuyến khích này sẽ làm tăng tỷ lệ người đi làm bằng xe đạp từ 2,4% lên 50%.
Trước Pháp và Hà Lan, các thành phố của châu Âu như Barcelona, London, Stockholm và đặc biệt là Milan đã có những trải nghiệm tương tự và thu được thành công. Sau khi Milan phải trải qua 30 ngày liên tiếp chịu sương khói dày đặc trong tháng 12.2015, Chính phủ nước này đã đưa ra lệnh cấm tạm thời đối với xe ô tô ở trung tâm thành phố, và giảm giá vé giao thông công cộng để khuyến khích công chúng hạn chế sử dụng xe cá nhân. Nhưng trong nỗ lực để tìm một giải pháp dài hạn, các quan chức ở Milan đã thừa nhận rằng động lực là cần thiết, và đã quyết định trả tiền cho những người đi làm bằng xe đạp. Pierfrancesco Maran - Ủy viên hội đồng thành phố chia sẻ: “Chúng tôi đã dùng phần quỹ Chính phủ để khuyến khích người dân không sử dụng ô tô bằng cách trả tiền cho họ đạp xe đến chỗ làm”.
Để đạp xe dễ dàng, an toàn, thuận tiện
Tuy nhiên, Eleonora Perotto, người quản lý của Đại học Bách khoa Milan, vốn là người tư vấn cho Milan về những giải pháp thiết thực cho chương trình đạp xe trả tiền, cho biết tiền thôi là chưa đủ. Theo ông, các thành phố cần phải tạo điều kiện để đi xe đạp dễ dàng, an toàn và thuận tiện hơn thì mới có thể thực sự biến xe đạp thành một phần cuộc sống hàng ngày. Chẳng hạn, Đan Mạch đã lắp đặt đèn giao thông với ưu tiên cho xe đạp và xe buýt. Na Uy đã vĩnh viễn cấm xe từ trung tâm thủ đô và cam kết dùng 1 tỷ USD xây dựng đường cao tốc cho xe đạp chuyên dụng.
Cũng như vậy, bên cạnh trả tiền để khuyến khích người dân đi xe đạp, Chính phủ Hà Lan cho biết sẽ đầu tư 390 triệu USD cho cơ sở hạ tầng dành cho xe đạp với mục tiêu thu hút thêm 200.000 người đi xe đạp trong 3 năm tới. Cụ thể, 15 tuyến đường sẽ được phát triển thành đường cao tốc dành cho xe đạp; đồng thời xây dựng thêm 25.000 bãi đỗ xe đạp và 60 nhà để xe.
Hiện nay, Hà Lan đã nổi tiếng với cơ sở hạ tầng đi xe đạp tốt nhất trên thế giới. Đi xe đạp ở Hà Lan là an toàn nhất trên thế giới, nhờ vào mạng lưới đường rộng khắp và lối đi dành riêng cho xe đạp được tách khỏi các tuyến đường khác. Mạng lưới đường xe đạp của Hà Lan trải dài gần 35.000km và chi phí cho cơ sở hạ tầng xe đạp khoảng 400 triệu euro. Tỉnh Noord-Brabant đứng số 1 với số kilômét đường xe đạp, tiếp đó là tỉnh Gelderland. Công đoàn xe đạp Hà Lan còn thiết kế cả ứng dụng lộ trình xe đạp để người đi xe có thể tận dụng tối đa các tuyến đường.
Thêm vào đó, luật pháp Hà Lan cũng có những quy định khá ngặt nghèo đối với người đi xe đạp giống như xe cơ giới. Nếu bạn nghĩ rằng có thể lao vun vút trên xe đạp sau khi uống chất cồn thì đã sai. Đạp xe có uống rượu là một hành vi phạm tội - giới hạn nồng độ cồn trong máu là dưới 0,5 - như đối với lái xe cơ giới.
Ralph Buehler - chuyên gia về lĩnh vực đô thị và quy hoạch tại Virginia Tech (Mỹ) - tin rằng một kế hoạch trả tiền đi kèm các biện pháp thiết thực khác sẽ biến xe đạp trở thành bạn đồng hành thực sự. Ông cho biết theo một nghiên cứu ở Mỹ, 60% số người được hỏi thích thú với giải pháp đi làm bằng xe đạp nhưng với điều kiện môi trường đi lại an toàn như làn đường riêng, chỗ để xe tiện lợi, giao thông công cộng tốt. Trong vài năm qua, đất nước này đã cải tạo cơ sở hạ tầng, có thêm 50% làn đường xe đạp, và tăng gấp đôi số lượng trạm xe đạp.
Thủ đô Copenhagen, Đan Mạch cũng là hình mẫu về thành phố xe đạp thân thiện nhờ có hạ tầng cho loại xe hai bánh đơn giản. Số liệu từ chính quyền thành phố cho thấy chỉ 6% số người ở Copenhagen đạp xe đi làm vì tiết kiệm tiền mua xăng dầu, 56% đi xe đạp vì tiện lợi, nhanh chóng, 19% vì sức khỏe, và 1% vì ý thức môi trường.
