Chế tài nghiêm khắc cả với người thực thi công vụ

- Thứ Sáu, 13/08/2021, 15:51 - Chia sẻ
Một trong những nội dung đáng chú ý trong dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng đang được Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến là hành vi vi phạm trật tự xây dựng, kinh doanh bất động sản có thể bị xử phạt đến 1 tỷ đồng...

Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, sau gần 4 năm thực hiện Nghị định số 139/2017/NĐ-CP (Nghị định 139) quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng, việc quản lý đầu tư, trật tự xây dựng tại các địa phương đã dần đi vào nề nếp, vi phạm về trật tự xây dựng được phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời, triệt để góp phần giảm thiểu tình trạng xây dựng không phép, sai phép, sai quy hoạch… Tuy nhiên, Nghị định 139 cũng đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập, thiếu tính khả thi, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung chưa như có biện pháp chế tài dừng thi công xây dựng đối với công trình vi phạm; một số lĩnh vực còn thiếu chế tài xử lý; chế tài xử lý đối với một số hành vi vi phạm hành chính chưa đủ mạnh, chưa đủ sức răn đe, mức xử phạt còn thấp…

Bởi vậy, trong dự thảo Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng lần này đã đưa vào các quy định của Thông tư 03/2018/TT-BXD tăng mức tiền phạt từ 1,5 - 2 lần so với mức phạt quy định tại Nghị định số 139 trong toàn bộ dự thảo. Riêng vi phạm trong lĩnh vực trật tự xây dựng, kinh doanh bất động sản, có hành vi bị xử phạt lên đến 1 tỷ đồng.

Ngoài ra, dự thảo Nghị định cũng tăng mức phạt tiền lên đến 800 triệu đồng đối với một số hành vi kinh doanh bất động sản như chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án nhưng không bảo đảm đầy đủ các yêu cầu hoặc các điều kiện theo quy định; bàn giao nhà, công trình xây dựng cho khách hàng khi chưa hoàn thành đầu tư xây dựng nhà ở, công trình và các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo tiến độ ghi trong dự án đã được phê duyệt, chưa bảo đảm kết nối với hệ thống hạ tầng chung của khu vực; huy động hoặc chiếm dụng vốn trái phép; sử dụng vốn huy động của tổ chức, cá nhân hoặc tiền ứng trước của bên mua, bên thuê, bên thuê mua bất động sản hình thành trong tương lai không đúng mục đích cam kết… trong khi theo Nghị định 139 hiện hành, mức phạt cao nhất với các hành vi này chỉ ở mức 300 triệu đồng.

Có thể thấy, mức xử phạt hành chính đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực xây dựng tại dự thảo nghị định đã tăng lên rất nhiều, vậy nhưng nhiều ý kiến cho rằng vẫn chưa đủ răn đe - nhất là với các chủ đầu tư những dự án lớn bởi nếu so sánh mức phạt cao nhất là 1 tỷ đồng với lợi nhuận mà chủ đầu tư "trục lợi" được từ vi phạm thì chỉ như "muối bỏ biển". Đây là kẽ hở, là bất cập lớn, nếu không sớm khắc phục sẽ dẫn đến việc pháp luật không được thực thi nghiêm túc, nói cách khác là "nhờn luật"- sẵn sàng nộp phạt để vi phạm.

Ý kiến khác cho rằng, ngoài mức phạt cao, để xử lý tận gốc vấn đề này phải nhìn nhận, xem xét nguyên nhân và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Như Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đã từng phát biểu rằng, trong lĩnh vực xây dựng, dân đổ đống cát, đống gạch trước cửa là có người đến ngay nhưng những công trình lớn thì cơ quan quản lý nhà nước ở đâu, những người có thẩm quyền ở đâu? Thẩm quyền có nhưng trách nhiệm như thế nào? Bị xử lý thế nào khi không thực thi nghiêm túc?

Bởi vậy, để có những thay đổi hiệu quả, mang tính đột phá trong lĩnh vực này, ngoài mức phạt phải đủ sức răn đe, điều quan trọng là cần quy trách nhiệm cụ thể, có chế tài xử lý nghiêm đối với người đứng đầu địa phương cũng như các cán bộ có liên quan khi để vi phạm tồn tại. Đặc biệt là tình trạng phạt cho tồn tại, không thể để tiếp diễn tình trạng sẵn sàng vi phạm, sẵn sàng nộp phạt  hay chậm trễ "quên" không xử phạt, chia chác bao che vi phạm kéo dài.

Ninh Khương