Châu Âu có nên “hy sinh nhà để cứu gara ôtô”?

Đức càng ngày càng củng cố quan điểm rằng, nêu sự điều chỉnh cần thiết để khôi phục tăng trưởng, sức cạnh tranh và ổn định nợ tại các nước Eurozone đang gặp khó khăn được thực hiện thông qua các biện pháp khắc khổ và phá giá bên trong, chứ không phải tái cơ cấu nợ và rút khỏi Eurozone, phí tổn có thể lên đến hàng nghìn tỷ euro. Quá trình điều chỉnh này sẽ mất nhiều năm và trước khi sự tín nhiệm chính sách được khôi phục hoàn toàn, việc rút vốn sẽ vẫn tiếp tục, đòi hỏi những khoản tài trợ chính thức lớn.

Cho đến gần đây, các khoản tài trợ chính thức thường được lấy từ Quỹ Bình ổn tài chính châu Âu (EFSF) và Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF). Nhưng giờ đây, khoản tiền này được lấy nhiều hơn từ Ngân hàng chung châu Âu (ECB), đầu tiên thông qua việc mua trái phiếu và sau đó là hỗ trợ thanh khoản cho các ngân hàng, tăng cường sự cân bằng trong nội bộ hệ thống thanh toán của Eurozone. Với những hạn chế chính trị ở Đức và các nước khác, EBC hiện đang có kế hoạch cung cấp một đợt tài trợ quy mô lớn cho Tây Ban Nha và Italy thông qua việc mua thêm trái phiếu.

Như vậy, Đức và các thành viên trụ cột của Eurozone đang ngày càng phải bỏ ra nhiều khoản tài trợ cho các thành viên đang gặp khó khăn thông qua ECB. Nếu tính thanh khoản của Italy và Tây Ban Nha thấp nhưng họ có khả năng trả nợ và việc tài trợ quy mô lớn cho các nước này đủ thời gian để tiến hành các biện pháp khắc khổ và cải cách kinh tế, chiến lược hiện nay sẽ hiệu quả và Eurozone có thể tiếp tục tồn tại.

Trong tiến trình này, một liên minh tài chính ngân hàng có thể được hình thành dưới một hình thức nào đó, cùng với tiến bộ trong nỗ lực hợp nhất chính trị. Tuy nhiên, chìa khóa của quá trình này là liệu việc tài trợ quy mô lớn và những điều chỉnh dần dần có thể khôi phục tăng trường lâu dài đúng lúc hay không? Điều này đòi hỏi Chính phủ và người dân châu Âu phải hết sức kiên nhẫn.

Trong kịch bản này, Eurozone phải vượt qua sự chia rẽ kinh tế và suy thoái mạnh hơn; sự phân chia không thể đảo ngược của hệ thống ngân hàng và các thị trường tài chính; gánh nặng nợ không thể bền vững trong khu vực nhà nước và tư nhân; tăng trưởng khó khăn tại những nước theo đuổi chính sách phá giá bên trong và giảm phát để khôi phục sức cạnh tranh; sự mệt mỏi với các biện pháp thắt lưng buộc bụng tại những nước gặp khó khăn; sự mệt mỏi của các nước thành viên cốt lõi khi liên tục phải chi tiền trong khi gặp khó khăn trong việc tạo lập một liên minh chính trị, kinh tế, ngân hàng và tài chính đầy đủ.

Nếu không vượt qua được tất cả những điều đó, sự tan vỡ của Eurozone là khó tránh khỏi. Khi đó, con đường mà ECB và Đức lựa chọn – cung cấp tài chính quy mô lớn cho những thành viên Eurozone đang gặp khó khăn - sẽ phá hủy bảng cân đối kế toán của ngân hàng trung ương các nước thành viên chủ chốt. Tồi tệ hơn, tổn thất lớn từ việc thực hiện những rủi ro tín dụng có thể gây nguy hiểm cho sự ổn định nợ của các nước thành viên chủ chốt, khiến sự sống còn của bản thân Liên minh châu Âu (EU) cũng bị đe dọa. Trong trường hợp đó, sự chia tay có trật tự ngay từ bây giờ sẽ ít gây tổn hại hơn nhiều.

Tất nhiên, sự chia tay trong thời điểm hiện nay cũng rất tốn kém, đòi hỏi phải tổ chức một hội nghị nợ quốc tế để tái cấu trúc nợ của các nước gặp khó khăn. Nhưng việc chia tay sớm có thể cho phép sự tồn tại của một thị trường chung và EU. Những cố gắng có phần vô ích để trì hoãn kết cục này thêm 1-2 năm, sau khi tiêu phí hàng nghìn tỷ euro, sẽ phá hủy thị trường chung do những chính sách bảo hộ trên quy mô lớn.

Tuy nhiên, hoat động chính trị tại Eurozone không cho phép cân nhắc khả năng chia tay sớm. Đức và ECB đang dựa vào quy mô thanh khoản lớn để câu giờ, cho phép những điều chỉnh cần thiết để khôi phục tăng trưởng và ổn định nợ. Thời gian sẽ trả lời cho câu hỏi: hy sinh nhà để cứu gara ôtô liệu có phải là lựa chọn đúng hay không?