Chatbot và an ninh quốc gia - tại sao DeepSeek lại gây lo ngại?

Chatbot AI DeepSeek của Trung Quốc đã làm đảo lộn ngành công nghiệp toàn cầu và xóa sổ hàng tỷ đô la khỏi các cổ phiếu công nghệ của Hoa Kỳ khi công bố chương trình phiên bản R1, được cho là được xây dựng trên các chất bán dẫn Nvidia giá rẻ và kém tinh vi hơn. Nhưng các chính phủ từ Rome đến Seoul có biện pháp cứng rắn với ứng dụng của Trung Quốc thân thiện với người dùng này, với lý do họ cần ngăn chặn nguy cơ rò rỉ thông tin nhạy cảm thông qua các dịch vụ AI tạo ra.

Những chính quyền nào đã cấm DeepSeek?

Italy là quốc gia đầu tiên hành động khi mở cuộc điều tra về DeepSeek và tuyên bố sẽ chặn ứng dụng mới nổi của Trung Quốc khỏi mọi nền tảng để ngăn nguy cơ thất thoát cơ sở hữu dữ liệu người dùng. Cơ quan Bảo vệ Dữ liệu của Italy cũng từng chặn tạm thời ứng dụng đình đám của Mỹ ChatGPT vào năm 2023.

9669e988-f800-4c69-a9aa-e350f91ebd99.jpg
Nguồn: AP

Đài Loan là chính quyền tiếp theo cấm người dùng trong khu vực công và các cơ sở hạ tầng quan trọng sử dụng DeepSeek, cho rằng đây là sản phẩm này có thể gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia.

Vài ngày sau đó, Australia cũng hành động tương tự.

Mới nhất, các bộ của Hàn Quốc - bao gồm Bộ Quốc phòng và Bộ Thống nhất, chịu trách nhiệm giám sát mối quan hệ với Triều Tiên, cùng lực lượng cảnh sát nước này đã cấm sử dụng ứng dụng này trong các máy tính quân sự và công sở, với lo ngại rủi ro về an ninh.

Sáng 17.2, chính quyền Hàn Quốc cho biết DeepSeek sẽ bị xóa khỏi các cửa hàng ứng dụng trong thời gian nước này tiến hành đánh giá cách xử lý dữ liệu cá nhân của DeepSeek.

Các nhà lập pháp Hoa Kỳ cũng đã có động thái khi đưa ra "Đạo luật Không sử dụng DeepSeek trên các thiết bị của Chính phủ". Lệnh cấm cấp tiểu bang cũng được ban hành ở Texas, Virginia và New York.

Tại sao lại có mối quan ngại này?

Trong các điều khoản và điều kiện của DeepSeek, có một phần về việc cung cấp dữ liệu cá nhân cho bên thứ ba - rất giống với mục được ChatGPT của OpenAI sử dụng.

Nhưng trong khi các công ty Hoa Kỳ thường phản đối yêu cầu cung cấp dữ liệu của chính phủ, "ở Trung Quốc, khi chính phủ yêu cầu quyền truy cập, các công ty có nghĩa vụ pháp lý phải cung cấp dữ liệu người dùng", Youm Heung-youl, giáo sư an ninh dữ liệu tại Đại học Soonchunhyang, cho biết.

"Sự khác biệt giữa việc tôn trọng quyền riêng tư của người dùng và việc cung cấp quyền truy cập của chính phủ thường định hình cách các quốc gia nhận thức về lòng tin vào các công ty".

Về phần mình, Bắc Kinh tuyên bố những hành động của các nước nhằm ngăn chặn DeepSeek không phản ánh mối lo ngại chính đáng về an ninh quốc gia mà đang "chính trị hóa các vấn đề kinh tế, thương mại và công nghệ". Tuyên bố nêu rõ chính phủ Trung Quốc "không bao giờ yêu cầu các doanh nghiệp hoặc cá nhân thu thập hoặc lưu trữ dữ liệu bất hợp pháp", do vậy lo ngại của các quốc gia là vô căn cứ.

DeepSeek có phải một thành tựu bất ngờ không?

"DeepSeek được ra mắt vào tháng 5.2023 và một công nghệ như thế này không thể xuất hiện chỉ sau một đêm", Giáo sư Park Seung-chan, Giáo sư nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học Yongin, nói với AFP.

Các chuyên gia cho rằng, Trung Quốc hẳn đã đổ rất nhiều nguồn lực cho lĩnh vực nghiên cứu và phát triển (R&D) của các công ty trong những năm gần đây.

Theo số liệu từ Phòng Thương mại Hàn Quốc, Trung Quốc đứng thứ hai thế giới về đầu tư vào R&D, sau Hoa Kỳ, nhưng lại cho thấy mức tăng trưởng đáng kể nhất, với khối lượng đầu tư tăng vọt hơn 11 lần trong thập kỷ qua.

"Tôi coi đây (việc phát hành thế hệ R1 của DeepSeek) là một động thái được tính toán và chuẩn bị trước thời Trump, và chúng ta nên chú ý đến làn sóng DeepSeek thứ hai và thứ ba", ông Park cho biết.

Mối lo ngại thực sự nằm ở đâu?

Khi DeepSeek ra mắt, nó đã làm đảo lộn quan điểm về các mô hình AI tiên tiến bởi chi phí phát triển của chat bot này được cho là rẻ hơn rất nhiều so với Chat GPT. DeepSeek cho biết họ sử dụng chip H800 kém tiên tiến hơn - được phép bán cho Trung Quốc cho đến năm 2023 theo quy định kiểm soát xuất khẩu của Hoa Kỳ - để cung cấp năng lượng cho mô hình học tập lớn của mình.

Trong bối cảnh các ông lớn trong ngành xuất khẩu chất bán dẫn là Hàn Quốc và Đài Loan đang phát triển mạnh mẽ nhờ doanh số bán chip tiên tiến, sự xuất hiện của DeepSeek có nguy cơ khiến ngành này rơi vào tình trạng hỗn loạn.

"Nếu DeepSeek thực sự sử dụng H800, điều đó có nghĩa là ngay cả khi không có chất bán dẫn tiên tiến, Trung Quốc vẫn có thể phát triển được mô hình học máy phát triển này với chất bán dẫn thông thường, miễn là phần mềm tốt", Park Ki-soon nói với AFP.

Ông cho biết: "Các quốc gia như Hoa Kỳ và Trung Quốc đang đầu tư nhân tài và nguồn lực vào phát triển phần mềm", đồng thời nói thêm rằng, DeepSeek đã chỉ ra rằng các chính phủ cần thúc đẩy hơn nữa hoạt động này và "cung cấp hỗ trợ để thúc đẩy sự tăng trưởng của ngành này".

Thế giới 24h

shafaq.com
Quốc tế

"Tháo ngòi nổ" cuộc xung đột tại Ukraine

Cuộc chiến tại Ukraine đang tiến vào giai đoạn mới đầy quan trọng khi các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Nga chính thức bắt đầu vào ngày 18.2. Đây có thể là cơ hội then chốt để xác định tương lai của xung đột, dấy lên hy vọng về giải pháp hòa bình sau 3 năm đẫm máu. Tuy nhiên, điều này cũng gây ra không ít lo ngại, đặc biệt liên quan đến vai trò của Ukraine trong các cuộc đàm phán và sự tham gia của các quốc gia châu Âu.

Bắc Kinh ban hành quy định mới về giao dịch trực tuyến
Thế giới 24h

Bắc Kinh ban hành quy định mới về giao dịch trực tuyến

Nhằm thúc đẩy và hướng dẫn các nền tảng giao dịch trực tuyến thực hiện trách nhiệm quản lý, bảo vệ quyền và lợi ích của các nhà điều hành doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ cũng như người tiêu dùng trên các nền tảng, Cục Quản lý thị trường thành phố Bắc Kinh đã ban hành một loạt hướng dẫn quy định về hoạt động kinh doanh, tính minh bạch và hạn chế đối với một số hàng hóa nhất định.

Hàn Quốc: Đảng cầm quyền bác bỏ đồn đoán Tổng thống Yoon có thể tự nguyện từ chức
Thế giới 24h

Hàn Quốc: Đảng cầm quyền bác bỏ đồn đoán Tổng thống Yoon có thể tự nguyện từ chức

Ngày 17.2, Lãnh đạo lâm thời của Đảng Quyền lực Nhân dân cầm quyền đã bác bỏ những đồn đoán gần đây cho rằng Tổng thống Yoon Suk Yeol có thể tự nguyện từ chức trước khi có phán quyết về phiên tòa luận tội ông, đồng thời gọi động thái đó là không thực tế và không phù hợp.

Chính sách "giảm kép" của Trung Quốc về dạy thêm: Giải quyết tận gốc việc dạy thêm
Thế giới 24h

Chính sách "giảm kép" của Trung Quốc về dạy thêm: Giải quyết tận gốc việc dạy thêm

Đánh giá sau hơn 3 năm thực hiện chính sách “giảm kép” cho thấy, chính sách này ban đầu đã tạo ra những chuyển biến tích cực. Song do nhu cầu học thêm của các gia đình quá lớn, đã xuất hiện tình trạng dạy chui với các cơ sở, tổ chức dạy thêm trá hình. Các chuyên gia cho rằng, chừng nào còn các kỳ thi khốc liệt chừng đó các gia đình sẽ còn nhu cầu luyện thi và có cầu sẽ có cung, dù ở hình thức nào.

Chính sách "giảm kép" của Trung Quốc về dạy thêm: Giảm gánh nặng cho phụ huynh và học sinh
Thế giới 24h

Chính sách "giảm kép" của Trung Quốc về dạy thêm: Giảm gánh nặng cho phụ huynh và học sinh

Nổi tiếng với môi trường học tập cạnh tranh khốc liệt, Trung Quốc cũng là quốc gia chứng kiến cuộc đua dạy thêm, học thêm và tình trạng bùng nổ các trung tâm gia sư tư nhân trở thành một vấn nạn. Vào năm 2021, Chính phủ đã ban hành chính sách mới “shuang jian” (song giảm) hay còn gọi là “giảm kép” với hai mục tiêu: giảm áp lực học tập cho học sinh bằng cách giảm khối lượng bài tập và giảm áp lực tài chính cho phụ huynh bằng cách siết chặt hoạt động dạy thêm.

Chính sách "giảm kép" của Trung Quốc về dạy thêm: Học sinh bị áp lực cả "thừa" lẫn "thiếu"
Thế giới 24h

Chính sách "giảm kép" của Trung Quốc về dạy thêm: Học sinh bị áp lực cả "thừa" lẫn "thiếu"

Chương trình đánh giá học sinh quốc tế (PISA) chỉ ra Trung Quốc tiếp tục là quốc gia dẫn đầu về xếp hạng học sinh. Không chỉ ở Thượng Hải và Bắc Kinh, học sinh ở các vùng nông thôn, vùng khó khăn cũng vượt trội so với các bạn cùng lứa ở một số quốc gia. Tuy nhiên, vị thế này cũng gây nhiều áp lực trong môi trường học tập, khi trẻ em phải dành quá nhiều thời gian cho việc học tập trong khi rất ít thời gian nghỉ ngơi hoặc vận động.

Lãnh đạo Mỹ - Ấn Độ nhất trí giải quyết bất đồng thuế quan, thương mại
Thế giới 24h

Lãnh đạo Mỹ - Ấn Độ nhất trí giải quyết bất đồng thuế quan, thương mại

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nhất trí sẽ sớm bắt đầu các cuộc đàm phán nhằm đạt được một thỏa thuận thương mại và giải quyết bế tắc về thuế quan. Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí củng cố quan hệ quốc phòng và an ninh trong cuộc gặp song phương đầu tiên tại Nhà Trắng ngày 13.2.

Châu Âu yêu cầu phải có một ghế trên bàn đàm phán về Ukraine
Thế giới 24h

Châu Âu yêu cầu phải có một ghế trên bàn đàm phán về Ukraine

Các cường quốc hàng đầu châu Âu, bao gồm Anh, Pháp và Đức, đã tuyên bố họ phải tham gia vào bất kỳ cuộc đàm phán nào trong tương lai về số phận của Ukraine, nhấn mạnh rằng chỉ có một thỏa thuận công bằng với các biện pháp đảm bảo an ninh mới có thể đảm bảo hòa bình lâu dài. Tuyên bố trên được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Nga và Mỹ sẽ nhanh chóng đàm phán kết thúc chiến tranh Ukraine.