Charles Dickens - người kể chuyện vĩ đại

Nước Anh vừa kỷ niệm 200 năm ngày sinh của nhà văn Charles Dickens - nhà văn đầu tiên được cả thế giới vinh danh, nhà biên niên sử về một thế giới bất bình đẳng rất giống với xã hội chúng ta đang sống. Claire Tomalin, tác giả cuốn tiểu sử về Dickens cho biết: “Bạn chỉ cần nhìn những gì đang diễn ra xung quanh mình, đâu đó vẫn là câu chuyện Dickens viết từ những năm 1840. Hố sâu ngăn cách giữa người giàu và người nghèo, tham nhũng, quan liêu... Ông đã nói về tất cả chúng”. Tại lễ kỷ niệm sinh nhật lần thứ 200 của Dickens ở Portsmouth - nơi sinh của ông, Thái tử Anh Charles ví “Dickens là một trong những nhà văn viết bằng tiếng Anh vĩ đại nhất. Tài năng, sự sáng tạo của ông là thứ vũ khí hùng mạnh, truyền đam mê cho cuộc đấu tranh vì công bằng xã hội”.

Trong di chúc, Dickens viết, ông chỉ mong một lễ tang bình thường như bao người dân Anh, không có bức tượng nào về ông cả, ngay cả sự thừa nhận của công chúng cũng không. Ông muốn được chết và chôn cất như một người bình thường, nhưng các cuốn sách của ông phải được trân trọng, gìn giữ như những tượng đài. Ước nguyện đó đã được thực hiện khi tiểu thuyết và các nhân vật của Dickens vẫn giữ vị trí thiêng liêng trong lòng nhiều độc giả. Người dân và đất nước Anh chưa bao giờ quên ông. Bưu điện Hoàng gia Anh vừa cho ra mắt hai loại tem mới, khắc họa các nhân vật của Dickens. Great Expectations và The Mystery of Edwin Drood được chuyển thể thành phim và đang được phát sóng trên truyền hình. Bộ phim Great Expectations phiên bản mới với sự tham gia của các ngôi sao Fiennes và Helena Bonham Carter dự kiến ra mắt vào cuối năm nay. Tại Anh còn có hẳn một công viên chủ đề mang tên Thế giới của Dickens...

Jo Robinson, trường King’s College London, đang nghiên cứu về Dickens, lý giải về sức hấp dẫn trong các tác phẩm của Dickens: “Chất lượng thực sự trên mỗi trang viết là một trong những lý do khiến chúng ta ngày nay vẫn thấy gần gũi, hấp dẫn với các cuốn sách của Dickens. Ông là một nhà văn cực kỳ sâu sắc. Nhân vật, tình tiết trong truyện của ông sống động, khách quan và tinh tế. Mỗi thế hệ độc giả tiếp nhận nó theo một cách riêng”. Dickens đã lao động không biết mệt mỏi, cho ra đời hơn 20 cuốn sách, sinh thành và nuôi dạy 10 người con, đi nói chuyện khắp thế giới và đấu tranh cho công bằng xã hội đến hơi thở cuối cùng.

Những chuyến đi, nhiệt huyết cộng với ký ức về tuổi thơ khốn khó đã làm nên một Dickens kiệt xuất. Mười hai tuổi, cha đi tù vì nợ nần, Dickens phải đến làm việc trong một nhà máy, dán nhãn chai lọ. Những trải nghiệm quãng thời gian này được nói đến trong nhiều tiểu thuyết của ông như: Oliver Twist (sự độc ác trong các nhà xưởng), David Copperfield (trẻ em bị bóc lột sức lao động), A Christmas Carol (hố sâu ngăn cách giữa người giàu và người nghèo), Bleak House (luật pháp hà khắc)...

Nghiên cứu về Dickens, nhiều người nhận định, ông là một nhà văn thức thời. Ông là một trong những tác giả đầu tiên miêu tả về thành phố công nghiệp hiện đại, nơi hàng triệu công dân như chúng ta đang sống. Nhiều đặc trưng trong thế giới ông tạo ra đang hiện hữu. Thế kỷ XIX được nhắc đến với những đột phá trong công nghệ, Dickens đã nhiệt tình đón nhận chúng. Ông du lịch vòng quanh nước Anh trên đoàn tàu chạy bằng hơi nước vừa được phát minh. Năm 1842, ông là thành viên một trong những đoàn đầu tiên thám hiểm xuyên Đại Tây Dương bằng tàu hơi nước.

Nhiều người gọi ông là nhà văn thương mại nhạy bén khi biết ông cho đăng một số quảng cáo bên cạnh tác phẩm của mình trên một tạp chí. Werner nhận xét: “Rất hiện đại. Có vẻ giống như những gì chúng ta đang thực hiện với ngành công nghiệp truyền thông hiện nay”. Nếu còn sống, nhất định Dickens sẽ viết cho truyền hình, vì ông luôn muốn có được lượng khán giả đông đảo nhất.