Căng thẳng thuế quan lại bùng nổ:Mỹ - Trung tố nhau phá vỡ cam kết

Bộ Thương mại Trung Quốc hôm nay, 2/6 ra thông cáo khẳng định việc Mỹ cáo buộc nước này vi phạm các điều khoản hai bên thống nhất tại Geneve, Thụy Sỹ, là “vô căn cứ”. Tuyên bố được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc Trung Quốc đã “hoàn toàn vi phạm” thỏa thuận vào cuối tuần trước mà không cung cấp thông tin chi tiết.

Theo kết quả vòng đàm phán này, trong 90 ngày, thuế nhập khẩu Mỹ áp lên hàng Trung Quốc sẽ giảm từ 145% xuống 30%. Tương tự, hàng Mỹ vào Trung Quốc được giảm thuế từ 125% về 10%. Các rào cản phi thuế quan sẽ được gỡ bỏ.

Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết nước này đã hủy bỏ hoặc đình chỉ các loại thuế nhập khẩu và rào cản phi thuế quan liên quan đến thuế đối ứng của Mỹ, theo đúng nội dung thỏa thuận, đồng thời cáo buộc ngược lại Mỹ.

“Trong khi đó, sau cuộc gặp tại Geneve, Mỹ lại liên tiếp đưa ra nhiều chính sách mang tính phân biệt đối xử với Trung Quốc, gồm hướng dẫn kiểm soát xuất khẩu chip trí tuệ nhân tạo (AI), dừng bán phần mềm tự động hóa thiết kế điện tử (EDA) cho Trung Quốc, và tuyên bố sẽ hủy thị thực của sinh viên nước này”, thông cáo của Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết.

Bộ Thương mại Trung Quốc cho rằng các động thái này “vi phạm nghiêm trọng “những điều lãnh đạo hai nước đã thống nhất trong cuộc điện đàm ngày 17/1 và thỏa thuận tại Geneva, gây tổn hại lớn đến quyền và lợi ích hợp pháp của Trung Quốc, đồng thời kêu gọi Mỹ “sửa chữa các hành động sai lầm ngay lập tức, cùng duy trì những điểm đã cam kết tại Geneva”. Nếu không, Bắc Kinh sẽ “có biện pháp mạnh để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình”.

Về phần mình, Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer cáo buộc Trung Quốc đã không dỡ bỏ các hàng rào phi thuế quan như được thống nhất, trong khi nhiều quan chức khác bày tỏ thất vọng với tốc độ xuất khẩu đất hiếm kể từ khi hai nước ký thỏa thuận ngày 12/5. Mỹ cho rằng Trung Quốc đang chậm trễ trong việc cấp giấy phép xuất khẩu các khoáng sản đất hiếm – một cam kết nằm trong thỏa thuận Geneva. Đây là các kim loại quan trọng đối với ngành công nghiệp bán dẫn, điện tử và quốc phòng của Mỹ.

Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc liên tục gia tăng sau khi ông Trump nhậm chức. Sau thời gian lắng dịu khi hai nước thống nhất giảm mạnh thuế nhập khẩu trong 90 ngày để có thời gian đàm phán thêm, căng thẳng lại đột nhiên leo thang khiến triển vọng hai lãnh đạo Mỹ - Trung điện đàm giải quyết vấn đề trở nên mờ mịt. Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lên tiếng kỳ vọng có thể nói chuyện với ông Tập Cận Bình về các vấn đề thương mại, trong khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cũng đã úp mở về khả năng điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo này ngay trong tuần này.