Chiêu trò lừa đảo tinh vi
Đến hết năm 2023, Việt Nam có hơn 182 triệu tài khoản thanh toán cá nhân và có 87,08% người trưởng thành sở hữu tài khoản thanh toán. Hơn 147 triệu thẻ ngân hàng đang lưu hành và 32,77 triệu ví điện tử đang hoạt động. Tuy nhiên, với thói quen kinh doanh, mua sắm online nên không ít người dân thường xuyên đăng số tài khoản ngân hàng lên mạng xã hội, điều này đang vô tình tiếp tay cho đối tượng lừa đảo. Chiêu trò lừa đảo mới này đang được nhận định là rất nguy hiểm.
Trước thực tế đó, mới đây Công an tỉnh Nghệ An phát đi khuyến cáo người dân cần cẩn trọng khi tài khoản ngân hàng bỗng dưng bị khoá. Theo đó, các đối tượng xấu khi biết được số tài khoản ngân hàng của nạn nhân thì chúng sẽ đăng nhập trên website của ngân hàng và nhập sai nhiều lần, các đối tượng sẽ khiến tài khoản của nạn nhân bị khóa. Khi đó, chúng sẽ giả danh người của ngân hàng gọi điện đến, dụ người dùng vào đường dẫn nhằm tải ứng dụng giả mạo.
Khi bị khóa tài khoản, người dùng ít kinh nghiệm sẽ dễ hoảng loạn và tin theo lời kẻ gian. Họ có thể cung cấp cho nhóm lừa đảo một số thông tin cá nhân, thông tin đăng nhập, hoặc bị dẫn dụ cài phần mềm độc hại. Những mã độc này sau khi thâm nhập vào máy có thể yêu cầu cấp quyền truy cập sâu vào thiết bị, từ đó kẻ gian chiếm quyền điều khiển thiết bị và thực hiện nhiều hành động, như đánh cắp dữ liệu, theo dõi thiết bị và người dùng từ xa, chiếm thông tin nhạy cảm như mật khẩu, mã OTP, thậm chí có thể chuyển tiền bằng khuôn mặt sinh trắc học trên điện thoại của nạn nhân.
Để phòng tránh rủi ro lộ lọt thông tin cá nhân, bị đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cơ quan công an khuyến cáo người dân không nên làm theo bất kỳ hướng dẫn nào từ những cuộc gọi không rõ nguồn gốc. Nếu tài khoản bị khóa, cần bình tĩnh và liên hệ trực tiếp với ngân hàng thông qua tổng đài chính thức hoặc đến quầy giao dịch để được hỗ trợ.
Đặc biệt, người dùng tuyệt đối không cung cấp mã OTP, số căn cước công dân hay bất kỳ thông tin cá nhân nào qua điện thoại hoặc qua các liên kết được gửi bởi những người tự xưng là nhân viên ngân hàng. Hiện nay, hầu hết các ngân hàng đều yêu cầu khách hàng phải trực tiếp ra quầy giao dịch và xuất trình căn cước công dân để mở khóa tài khoản, không hỗ trợ mở khóa qua cuộc gọi. Điều này giúp tăng cường bảo mật và tránh bị lợi dụng bởi các đối tượng xấu.
Chủ động phòng tránh lộ, lọt dữ liệu cá nhân
Bộ Công an đánh giá, tình trạng mua bán dữ liệu cá nhân ở Việt Nam hiện nay rất nghiêm trọng. Thời gian qua, Bộ Công an đã phải cảnh báo, xử lý hàng chục triệu vụ việc có liên quan đến xâm phạm cơ sở dữ liệu cá nhân.
Việc lọt, lộ dữ liệu cá nhân dẫn đến những hậu quả khó lường như: các nguy cơ bị lừa đảo trực tuyến; bị tống tiền; chiếm đoạt tài sản; xúc phạm, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm; xâm hại tình dục… Điều này có thể gây ra những tổn thất tài chính nghiêm trọng, ảnh hưởng đến uy tín, danh dự, tinh thần của người có thông tin cá nhân bị lọt, lộ.
Để ngăn chặn tình trạng thu thập, mua bán trái phép dữ liệu cá nhân trong thời gian tới, các cơ quan chức năng cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến rộng rãi cho người dân về ý thức bảo vệ thông tin cá nhân và sử dụng các công cụ để bảo vệ thông tin cá nhân…; tăng cường hướng dẫn các biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân, bảo đảm an toàn thông tin mạng đối với các doanh nghiệp, nhà cung cấp dịch vụ có sử dụng hệ thống thông tin chứa dữ liệu cá nhân.
Song song đó, ngành chức năng cũng cần thường xuyên kiểm tra việc bảo vệ thông tin cá nhân của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp; tiến hành kiểm tra, thanh tra và xử lý quyết liệt, mang tính răn đe đối với các trường hợp vi phạm, nhất là đối với những đơn vị thu thập, xử lý số lượng lớn thông tin cá nhân như: mạng xã hội, doanh nghiệp viễn thông, bưu chính…
Bên cạnh đó, việc nhanh chóng hoàn thiện và thông qua Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân cũng được kỳ vọng sẽ trở thành nền tảng pháp lý quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của các chủ thể dữ liệu cá nhân; đánh dấu bước tiến lớn trong việc hoàn thiện cơ chế thực thi quyền dữ liệu và áp dụng các chế tài nghiêm khắc.
Đặc biệt, việc cần làm ngay lúc này là người dân cần nâng cao ý thức bảo vệ thông tin cá nhân và tài khoản ngân hàng. Đừng để những cuộc gọi giả mạo làm bạn hoảng loạn, và luôn nhớ rằng ngân hàng không bao giờ yêu cầu cung cấp mã OTP qua điện thoại. Việc cẩn trọng và bình tĩnh xử lý khi gặp tình huống bất thường không chỉ giúp bảo vệ tài sản cá nhân mà còn góp phần ngăn chặn các hành vi lừa đảo tiếp diễn trong xã hội.
