Theo ông Đỗ Thanh Thảo – Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) TP Cần Thơ, các khu dân cư (KDC) tự phát nêu trên hình thành trên địa bàn 3 quận: Ninh Kiều, Cái Răng và Bình Thuỷ. Các khu dân tư tự phát này hình thành từ trước 2019.
Đến năm 2019, UBND TP Cần Thơ có chỉ đạo rà soát, chấn chỉnh, lập lại trật tự kỷ cương trong quản lý nhà nước về đất đai và trật tự xây dựng, đồng thời thành lập tổ công tác giải quyết vấn đề này. Đến ngày 27.10.2023, tổ công tác đã có báo cáo chính thức cho UBND TP Cần Thơ.
Cụ thể, tại quận Ninh Kiều có 33 khu phân lô tự phát ở địa bàn 5 phường với diện tích hơn 15 ha; qua rà soát có tổng số 1.713 lô nền.
Trong số này, 23 khu có hạ tầng, công trình (gồm 17 khu có công trình, 6 khu mới chia lô). Quận Ninh Kiều xác định có 15 khu không phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch phân khu. Số đất này được giữ nguyên hiện trạng, không cấp phép xây dựng, không cho chuyển mục đích sử dụng đất.
Còn tại quận Bình Thủy, có 89 khu tự phát, diện tích 73,39 ha, 7.227 thửa. Trong đó, 10 khu phù hợp, diện tích 3,2ha, 382 nền; 27 khu phù hợp một phần, diện tích 24,23ha, 2.874 thửa; 52 khu không phù hợp, diện tích hơn 45 ha, gần 4.000 thửa.
Tại quận Cái Răng có 26 khu tự phát với 465 thửa. Qua rà soát, có 5 khu phù hợp với 112 thửa; 4 khu phù hợp một phần với 82 thửa; 17 khu không phù hợp 272 thửa.
Lãnh đạo Sở TN-MT TP Cần Thơ nhận định, qua rà soát tính pháp lý theo quy định về đất đai, nhà ở… các KDC tự phát chia làm 3 dạng: thứ nhất, phù hợp quy hoạch về đất đai, xây dựng; thứ 2 dạng phù hợp một phần; thứ 3 là dạng không phù hợp.
Về hướng xử lý sắp tới, đối với những KDC tự phát phù hợp, Sở TN-MT sẽ tham mưu UBND TP Cần Thơ thống nhất giao cho UBND các phường hướng dẫn người dân lập thủ tục đất đai, xây dựng và làm nghĩa vụ tài chính về đất đai.
Còn những KDC phù hợp một phần, phần nào phù hợp xử lý như dạng 1, phần nào không phù hợp sẽ giữ nguyên hiện trạng. Với dạng không phù hợp thì yêu cầu giữ nguyên trạng.
Liên quan đến tình trạng KDC tự phát, Giám đốc Sở TN-MT TP Cần Thơ, đề nghị “Đối với quản lý đất đai, nhà ở từng địa phương, tôi khuyến cáo là ngay tại cơ sở phải tăng cường gần gũi, nhắc nhở bà con thực hiện đúng pháp luật về đất đai, xây dựng. Trong quá trình sử dụng đất đai, bà con phải chấp hành thực hiện đúng theo quy định pháp luật".
