Cần điều chỉnh độ khó đề thi tiếng Anh tốt nghiệp THPT để đảm bảo công bằng cho mọi thí sinh
Đề thi tốt nghiệp THPT 2025 môn tiếng Anh đã thể hiện rõ chủ trương chuẩn hóa năng lực ngoại ngữ, nhưng lại tạo ra áp lực đáng kể về thời gian và mức độ học thuật, đặc biệt với học sinh không có điều kiện luyện tập chuyên sâu hoặc tiếp cận các bài luyện dạng IELTS.
Nhiều thí sinh nhận định đề thi môn tiếng Anh tốt nghiệp THPT 2025 năm nay vô cùng thử thách, giống như đang làm đề IELTS bởi độ khó và dài.
Ngôn ngữ đề thi gần với định dạng đề IELTS
Nhận xét về đề thi, cô Nguyễn Thị Mai Hương, Giáo viên Tiếng Anh THPT, Phó Hiệu trưởng Trường THCS&THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, đề thi THPT môn Tiếng Anh năm 2025 thể hiện rõ chủ trương chuẩn hóa năng lực ngoại ngữ, tiệm cận với khung tham chiếu quốc tế, mang lại định hướng tích cực cho việc dạy – học tiếng Anh trong Nhà trường.
Tuy vậy, đề cũng tạo ra áp lực đáng kể về thời gian và mức độ học thuật, đặc biệt với học sinh không đủ điều kiện để luyện tập chuyên sâu hoặc tiếp cận các bài luyện dạng IELTS.
Về cấu trúc và điểm mới của đề thi, đề thi năm nay vẫn giữ số lượng 40 câu trắc nghiệm, thời gian làm bài 50 phút. Đề bám sát cấu trúc đề minh hoạ tầm 90%. Các nội dung kiểm tra bao gồm: ngữ pháp, từ vựng, đọc hiểu và Viết (Viết lại câu – Nối câu).
Tuy vậy, điểm mới nổi bật là tính học thuật tăng rõ rệt. Cụ thể, các đoạn đọc hiểu dài, chủ đề đa dạng mang tính thời sự – khoa học (Nông nghiệp thông minh, Greenwashing, Rủi ro du lịch…), ngôn ngữ gần với định dạng đề IELTS.
Bên cạnh đó, còn có một số câu hỏi từ vựng kiểm tra Idioms (thành ngữ), thay vì Collocations như trong đề minh hoạ. Nhiều câu hỏi yêu cầu suy luận, đánh giá hoặc hiểu nghĩa từ trong ngữ cảnh, yêu cầu thí sinh tư duy ngôn ngữ và vốn học thuật cao hơn mặt bằng phổ thông.
Đề tiếng Anh khó nhất lịch sử Kỳ thi tốt nghiệp THPT
Theo cô Mai Hương, đề thi năm nay có mức độ phân hoá cao hơn rõ rệt so với các năm gần đây, thậm chí có thể xem là một trong những đề khó nhất trong lịch sử kỳ thi THPT môn tiếng Anh. Các câu hỏi được thiết kế để phân loại mạnh mẽ, đặc biệt ở phần từ vựng học thuật và kỹ năng đọc hiểu suy luận.
"Mặc dù đề thi có khả năng phân loại tốt, nhưng độ chênh lệch giữa phần đầu (Dễ – Trung bình) và phần cuối (Khó – Rất khó) khá rõ rệt, có thể gây tâm lý bất ổn cho học sinh khi làm bài", Cô Hương nhận định.
Trong đó, các phần khó nổi bật bao gồm Bài đọc hiểu 10 câu cuối vì chứa nhiều từ vựng B2-C1 – C2. Dạng bài này yêu cầu năng lực đọc hiểu sâu và khả năng phân tích thông tin ngầm. Bài Đọc điền (Gap-fill) 5 câu đòi hỏi thí sinh không thể làm theo mẹo, bắt buộc phải hiểu rõ ngữ cảnh và cấu trúc câu.
Không chỉ vậy, các câu viết lại câu và nối câu sử dụng cấu trúc nâng cao dễ gây mất điểm nếu không học kỹ phần ngữ pháp nâng cao. Phần từ vựng và collocations (kết hợp từ) là những cụm từ không phổ thông trong chương trình THPT cơ bản.
Cũng theo cô Mai Hương, đề thi còn có một số câu hỏi mang tính học thuật cao, chủ đề thời sự toàn cầu, từ vựng nâng cấp, đòi hỏi nền tảng ngôn ngữ tương đương học sinh chuyên hoặc từng luyện thi IELTS. Điều này dễ gây "choáng" cho học sinh phổ thông không có điều kiện luyện đề chuyên sâu.
"Đề thi năm 2025 cũng tạo nên áp lực thời gian cực lớn, 40 câu/50 phút là sát giờ. Trong thời gian đó, thí sinh phải xử lý 4 đoạn đọc hiểu, với câu hỏi suy luận chiếm tỷ lệ cao, nên không đủ thời gian để đọc kỹ toàn bộ văn bản, từ đó gây “đuối sức”", Giáo viên này khẳng định.
Phổ điểm tại kỳ thi năm nay dao động từ 4.0 – 5.5 điểm
Theo cô Nguyễn Thị Mai Hương, phổ điểm tại kỳ thi năm nay chủ yếu dao động từ 4.0 – 5.5 điểm. Đây là mức điểm mà học sinh có học lực trung bình, nếu nắm chắc ngữ pháp và từ vựng cơ bản, vẫn có thể đạt được.
Với học sinh Khá-Giỏi, có chiến lược phân bổ thời gian, làm tốt phần đọc hiểu và từ vựng có thể đạt 6.0-7.0 điểm.
Đáng chú ý, số lượng học sinh đạt điểm 8 trở lên sẽ ít hơn đáng kể so với năm 2023–2024. Điểm 9 – 10 dự kiến giảm mạnh, chỉ những học sinh thực sự xuất sắc, có nền tảng tiếng Anh vững và từng tiếp cận đề học thuật mới có thể đạt.
"Mặc dù nhiều học sinh có thể làm tốt đề luyện của trường, của Sở GD-ĐT (đạt 8–9 điểm) nhưng khi làm đề chính thức này, các em chỉ đạt 5–7 điểm là điều hoàn toàn bình thường", Cô Mai Hương nhấn mạnh.
Nếu Bộ GD-ĐT vẫn giữ nguyên dạng đề này, cô giáo Nguyễn Thị Mai Hương đề xuất, các học sinh khoá 2008, 2009 nếu định hướng thi khối D hoặc sử dụng tiếng Anh xét tuyển thì nên học nghiêm túc từ đầu năm, đầu tư sớm cho kỹ năng đọc hiểu học thuật, từ vựng, và luyện đề theo chuẩn IELTS.
Có thể khẳng định, dù đề thi tốt nghiệp THPT môn tiếng Anh đã thể hiện rõ chủ trương chuẩn hóa năng lực ngoại ngữ, nhưng lại tạo ra áp lực đáng kể về thời gian và mức độ học thuật, đặc biệt với học sinh không có điều kiện luyện tập chuyên sâu hoặc tiếp cận các bài luyện dạng IELTS.
"Cần có sự điều chỉnh hợp lý nếu muốn đảm bảo tính công bằng với mặt bằng chung của học sinh trên cả nước, nhất là với các khu vực ở vùng khó, chưa có điều kiện học Ngoại ngữ", Phó Hiệu trưởng Trường THCS&THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm nói.
