Cần có Luật Đăng ký tài sản?

- Thứ Tư, 13/01/2021, 07:02 - Chia sẻ
Trong thu hồi tài sản tham nhũng và góp phần phòng ngừa, chống tham nhũng thì chúng ta phải ban hành Luật Đăng ký tài sản. Đây là kiến nghị của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí tại Phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng qua, 12.1.

Mục đích của việc xử lý án tham nhũng, ngoài việc giáo dục, răn đe các đối tượng vi phạm, điều quan trọng là thu hồi ở mức tối đa số tài sản đã bị các đối tượng tham nhũng về cho Nhà nước. Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, trong nhiệm kỳ 2016 - 2021, Tòa án Nhân dân các cấp đã đưa ra xét xử 7.463 vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp với 14.540 bị cáo và áp dụng hình phạt tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội; nghiêm khắc đối với người chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản của Nhà nước; đã áp dụng các biện pháp thu giữ, tạm giữ, kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản để thu hồi hàng chục nghìn tỷ đồng theo đúng quy định của pháp luật… Kết quả xét xử các vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế được Đảng, Nhà nước và nhân dân đánh giá cao, dư luận đồng tình, ủng hộ.

Liên quan đến xử lý án tham nhũng, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí cho biết, trong giai đoạn này, các cơ quan chức năng đã kịp thời phát hiện, điều tra, truy tố và xét xử nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp; bảo đảm việc xử lý, giải quyết vừa có tính pháp lý, vừa có tính chính trị sâu sắc. Một điểm đáng lưu ý, trong giai đoạn này tổng số tài sản thu hồi trong các vụ án tham nhũng đạt gần 80.000 tỷ đồng, được lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhân dân đồng tình, đánh giá cao.

Thẩm tra Báo cáo của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao về công tác của ngành kiểm sát nhân dân trong giai đoạn 2016 - 2021, Ủy ban Tư pháp cũng nhận định, tỷ lệ thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao tăng qua các năm. Riêng năm 2020 tỷ lệ này tăng 10% so với năm 2017.

Thực tế cho thấy, thu hồi tài sản là điều chưa bao giờ dễ dàng. Tại Phiên họp toàn thể lần thứ 13 của Ủy ban Tư pháp khi đề cập đến vấn đề thu hồi tài sản tham nhũng, Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến cho rằng, đích đến của chúng ta là vừa ngăn ngừa, vừa thu hồi tài sản nên chúng ta phải truy tìm không những tài sản trong nước mà kể cả tài sản ở nước ngoài đã tẩu tán. Tuy nhiên, ông Tiến thừa nhận, “thu hồi tài sản là cam go chứ không dễ dàng”. Trong khi đó, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp Mai Thị Phương Hoa nhận định thu hồi tài sản tham nhũng đã có nhiều tiến bộ qua từng năm, song đây “vẫn là vấn đề nan giải”.

Việc thu hồi tài sản tham nhũng thời gian gần đây tăng lên cho thấy sự nỗ lực, quyết tâm của các cơ quan chức năng trong quá trình xử lý các vụ án tham nhũng. Có rất nhiều lý do làm tăng tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng đó là ngay từ đầu các cơ quan điều tra, viện kiểm sát khi bắt tay vào xử lý các vụ án tham nhũng đã quan tâm đến vấn đề thu hồi tài sản chứ không coi đó là công việc của cơ quan thi hành án như trước đây. Cùng với đó là có sự phối hợp rất chặt chẽ của các cơ quan trong quá trình xử lý, thu hồi tài sản tham nhũng.

Để ngăn ngừa tham nhũng, pháp luật hiện hành đã có quy định về kê khai tài sản. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, khi thực hiện hành vi tham nhũng, các đối tượng không dại gì mà tự mình đứng tên tài sản. Về vấn đề này, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí cũng chỉ ra một thực tế, có người mới 20 tuổi, 30 tuổi đứng tên tài sản vài trăm tỷ tới nghìn tỷ. “Chúng ta biết hết nhưng chúng ta không đụng vào được, quyền sở hữu của công dân nên không đụng vào được”. Để nâng cao hiệu quả phòng ngừa tham nhũng, thu hồi tài sản tham nhũng, người đứng đầu ngành kiểm sát đề nghị, cần có Luật Đăng ký tài sản. Bởi lẽ, khi có luật này, người nào đó đăng ký tài sản lớn, không chứng minh được nguồn gốc là bị “hỏi thăm” ngay, và đây cũng là cơ sở pháp lý để xử lý.

Hiện chúng ta đã có Luật Phòng, chống tham nhũng, đã có nhiều quy định về phòng ngừa tham nhũng cũng như biện pháp xử lý. Tuy nhiên, đã đến lúc chúng ta cũng cần nghiên cứu xây dựng Luật Đăng ký tài sản, bởi đây sẽ là cơ sở pháp lý để minh bạch hóa tài sản, thu nhập cũng như nguồn tiền mà cá nhân sở hữu. Đó cũng là cách để tài sản không bị chủ sở hữu đứng tên trá hình. Nói như Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí: có luật này sẽ không còn chỗ ẩn nấp, che giấu tài sản tham nhũng.

Hà An