Cân bằng dinh dưỡng cho phụ nữ và trẻ em

Hơn 1.300 món ăn phong phú

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn, dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của mẹ và trẻ nhỏ; tác động đến sự hình thành, phát triển thai nhi, sức khỏe, tầm vóc, thể lực, trí lực của trẻ em khi trưởng thành... Do đó, xây dựng một môi trường dinh dưỡng hợp lý, chăm sóc giáo dục đầy đủ sẽ tạo điều kiện tốt cho trẻ phát triển, góp phần quan trọng tạo ra nền tảng chất lượng nguồn nhân lực. Với mục tiêu góp phần nâng cao tầm vóc, thể lực và trí tuệ của người Việt Nam, Bộ Y tế đã thực hiện nhiều chương trình như nuôi con bằng sữa mẹ; phòng, chống suy dinh dưỡng cho trẻ dưới 5 tuổi; Đề án dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời; Chương trình sữa học đường…

Nhằm đóng góp vào nỗ lực chung trên, từ tháng 5.2018, Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em với sự tư vấn, hướng dẫn, đánh giá và thẩm định chuyên môn về dinh dưỡng của Viện Dinh dưỡng quốc gia, đã phát triển phần mềm “Xây dựng thực đơn cân bằng dinh dưỡng dành cho phụ nữ mang thai, bà mẹ cho con bú và trẻ em từ 7 - 60 tháng tuổi”. Ngày 30.11, Bộ Y tế đã ký Quyết định số 4976/QĐ-BYT về việc ban hành phần mềm này.

Theo đại diện Viện Dinh dưỡng quốc gia, dinh dưỡng hợp lý và khoa học không chỉ bảo đảm sức khỏe cho mẹ, mà còn là khởi đầu lý tưởng cho sự phát triển toàn diện của bé. Tuy nhiên, chế độ dinh dưỡng cân bằng và hợp lý trong suốt hơn 9 tháng thai kỳ cũng như sau khi sinh khiến không ít người băn khoăn, không chỉ đối với người lần đầu làm mẹ. Chính vì vậy, sự ra đời phần mềm này, sẽ cung cấp cho người dùng một ngân hàng thực đơn cân bằng dinh dưỡng, dựa trên các tiêu chuẩn dinh dưỡng được Viện Dinh dưỡng quốc gia phê duyệt. Ngân hàng thực đơn hiện tại bao gồm hơn 1.300 món ăn và sẽ tiếp tục được phát triển phong phú lên đến hơn 2.500 món vào những năm tiếp theo.

Phần mềm cho phép người dùng tự xây dựng thực đơn mới cân bằng dinh dưỡng từ các món ăn trong ngân hàng thực đơn, giúp người dùng linh hoạt trong việc thay đổi nguyên liệu, món ăn và xây dựng thực đơn mới phù hợp với điều kiện cá nhân, sở thích, thu nhập… Phần mềm còn hỗ trợ người dùng công cụ theo dõi tình trạng sức khỏe của bà mẹ và trẻ em, cung cấp công cụ theo dõi tình trạng sức khỏe, kiểm tra chế độ dinh dưỡng và những nội dung tư vấn sức khỏe, dinh dưỡng cùng những thông tin bổ ích khác.

Khảo sát và cải tiến phần mềm

Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia GS.TS. Lê Danh Tuyên cho biết, tất cả thực đơn của phần mềm được phát triển theo quy trình bài bản trong gần 3 năm, bắt đầu từ nghiên cứu thói quen ẩm thực, xác định tiêu chuẩn và dữ liệu dinh dưỡng, phát triển thực đơn, tính toán dinh dưỡng, hướng dẫn chế biến, thực nghiệm và hoàn thiện cũng như có nhiều tính năng phù hợp với tình trạng sức khỏe của bà mẹ và trẻ em. Đặc biệt, phần mềm còn nhận được sự tư vấn, nhận xét và đánh giá của Hội đồng khoa học - Viện Dinh dưỡng Quốc gia, các chuyên gia về dinh dưỡng; chuyên gia về sản, nhi thuộc các bệnh viện và cơ sở y tế. 

Để phát triển thực đơn phù hợp, các chuyên gia ẩm thực của 3 miền Bắc, Trung, Nam sẽ tiếp tục tư vấn về các món ăn và cách chế biến của thực đơn; các bà mẹ mang thai và nuôi con nhỏ được mời tham gia khảo sát, thực nghiệm và cho ý kiến đóng góp. Đại diện của các đơn vị có liên quan cũng tham gia vào quá trình nghiên cứu, phát triển và thực nghiệm để hoàn thiện phần mềm.

Khẳng định phần mềm này là công cụ hỗ trợ thực hành dinh dưỡng đúng đắn, đóng góp vào việc cải thiện tình trạng dinh dưỡng và sức khỏe cho bà mẹ và trẻ em tại Việt Nam, không ít ý kiến cho rằng, cùng với sự tư vấn, hướng dẫn và hỗ trợ chuyên môn về dinh dưỡng của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em, việc tập huấn triển khai phần mềm đến nhân viên y tế, người trực tiếp chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em tại các cơ sở y tế; phụ nữ mang thai, bà mẹ cho con bú và những người chăm sóc cho bà mẹ và trẻ em dưới 5 tuổi trên quy mô toàn quốc là nhiệm vụ vô cùng quan trọng.

Phó Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ - Trẻ em, Bộ Y tế TS. Trần Đăng Khoa cho biết, tính đến đầu tháng 4.2021, Vụ đã tập huấn cho gần 630 cán bộ y tế thuộc mạng lưới chăm sóc dinh dưỡng sản nhi tuyến Trung ương và tuyến tỉnh của 63 tỉnh/thành phố trên toàn quốc thành thạo về phần mềm qua hình thức trực tuyến và trực tiếp. Đây sẽ là những hạt nhân giúp triển khai phần mềm rộng rãi đến các cơ sở y tế địa phương; tiếp tục được giới thiệu tại các cơ sở y tế khám, chữa bệnh có khoa sản/chuyên sản tới phụ nữ mang thai, bà mẹ cho con bú và những người chăm sóc trẻ nhỏ dưới 5 tuổi; đồng thời, lan tỏa đến cộng đồng, góp phần thực hiện mục tiêu chăm sóc dinh dưỡng sức khỏe cho bà mẹ và trẻ em tại Việt Nam.