Ngăn chặn kịp thời các hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân
Đa số ĐBQH tán thành việc xây dựng, ban hành Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân nhằm cụ thể hóa chủ trương, đường lối, quan điểm chỉ đạo của Đảng về chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số, xây dựng xã hội số đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong hội nhập quốc tế. Đặc biệt là ngăn chặn kịp thời các hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân, thu thập, tấn công, chiếm đoạt, mua bán trái phép dữ liệu cá nhân trong thời gian vừa qua diễn ra hết sức phức tạp.
Tuy nhiên, qua nghiên cứu dự thảo Luật, ĐBQH Nguyễn Thị Sửu (TP. Huế) đề nghị, tại Chương III và Chương IV cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung để thể hiện được tính logic, khoa học và thực tiễn, khi ban hành thì phải được áp dụng ngay vào thực tiễn sinh động, không phát sinh vướng mắc liên quan.
Đồng thời, soi chiếu với các điều, khoản, điểm trong Chương III, Chương IV và Chương V và toàn dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thị Sửu nhận thấy, "thiếu hẳn nội dung cốt lõi của cốt lõi", đó là dữ liệu cá nhân.
“Có dữ liệu cá nhân thì mới có bảo vệ dữ liệu cá nhân trên các phương diện xử lý, sử dụng, khai thác và trên các lĩnh vực liên quan như kinh doanh hay những thông tin trên mạng xã hội… Khái niệm về dữ liệu cá nhân được quy định tại khoản 1, Điều 2 đã rất rõ, đó là dữ liệu cá nhân là thông tin dưới dạng ký hiệu chữ viết, chữ số, hình ảnh, âm thanh hoặc dạng tương tự gắn liền với một con người cụ thể hoặc giúp xác định một con người cụ thể, bao gồm dữ liệu cá nhân cơ bản và dữ liệu cá nhân nhạy cảm”.
Phân tích nội dung trên, đại biểu Nguyễn Thị Sửu đề nghị, cần bổ sung một chương riêng quy định về dữ liệu cá nhân trước các Chương III, IV và V.
Cân nhắc việc cấm mua, bán dữ liệu cá nhân
Về nguyên tắc bảo vệ dữ liệu cá nhân, một số quy định về nguyên tắc bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Điều 3, dự thảo Luật có sự mâu thuẫn, trùng lắp như khoản 1 quy định “dữ liệu cá nhân được xử lý công khai, minh bạch”, nhưng khoản 5 lại quy định “dữ liệu cá nhân được áp dụng các biện pháp bảo vệ, bảo mật trong quá trình xử lý”; hay quy định tại khoản 1 về “chủ thể dữ liệu được biết về hoạt động liên quan tới xử lý dữ liệu cá nhân của mình” trùng với quy định tại khoản 1 Điều 8 về quyền của chủ thể dữ liệu.
Nêu rõ điều này, ĐBQH Dương Khắc Mai (Đắk Nông) đề nghị, cần rà soát lại các quy định tại Điều này, bảo đảm đây là những nguyên tắc chung có tính xuyên suốt trong toàn bộ dự thảo Luật.
Góp ý về các hành vi bị cấm (Điều 7), đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị, cần làm rõ, việc cấm mua bán dữ liệu thì có cấm hành vi tặng, cho hay không?
Dữ liệu mà tổ chức, doanh nghiệp thu thập được của chủ thể dữ liệu cá nhân là dữ liệu đã được xử lý. Trong khi đó, theo quy định tại khoản 8, Điều 2, dự thảo Luật, thì “Xử lý dữ liệu cá nhân là một hoặc nhiều hoạt động tác động tới dữ liệu cá nhân, như: thu thập, ghi, phân tích, xác nhận, lưu trữ, chỉnh sửa, công khai, tiết lộ, kết hợp, truy cập, truy xuất, thu hồi, mã hóa, giải mã, sao chép, chia sẻ, truyền đưa, cung cấp, chuyển giao, xóa, hủy dữ liệu cá nhân hoặc các hành động khác có liên quan”, do đó lúc này dữ liệu do doanh nghiệp, tổ chức thu thập là tập hợp của dữ liệu của nhiều chủ thể dữ liệu cá nhân và chi phí của doanh nghiệp, tổ chức cho hoạt động xử lý dữ liệu cá nhân. Do đó, việc cấm mua, bán dữ liệu cá nhân cần được cân nhắc, đại biểu Dương Khắc Mai nêu rõ.
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị, cần làm rõ hơn cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn liên quan trực tiếp đến bảo vệ dữ liệu cá nhân. Bổ sung báo cáo đánh giá tác động về ngân sách, chi phí tuân thủ pháp luật, nhất là các chính sách mới, chính sách vượt trội liên quan đến Nghị quyết 57-NQ/TW về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu, rà soát kỹ các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, các vấn đề thực tiễn phát sinh để quy định cho thống nhất, tương thích với các điều ước quốc tế, tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế và có tính khả thi. Trong đó, kinh nghiệm của quốc tế là bảo đảm cân bằng giữa bảo vệ quyền riêng tư và phát triển kinh tế - xã hội, có chế tài nghiêm khắc để răn đe.
Tăng cường quyền lợi cá nhân của người dân, như quyền kiểm soát dữ liệu cá nhân, hạn chế hoặc chuyển dữ liệu cá nhân xuyên biên giới để tránh nguy cơ rò rỉ thông tin dữ liệu…
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp chặt chẽ với Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại tiếp thu ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nội dung thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại và ý kiến ĐBQH tại Hội nghị, khẩn trương hoàn thiện dự thảo Luật, bổ sung hồ sơ bảo đảm chất lượng để gửi cơ quan chủ trì thẩm tra tổ chức thẩm tra chính thức và trình Quốc hội thảo luận cho ý kiến, xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ Chín tới đây, nếu đủ điều kiện.
+ Trước đó, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, các đại biểu Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nêu rõ, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo có tính thời sự cao, có yếu tố dự lường những vấn đề biến động trong lĩnh vực quảng cáo, đặc biệt trong thời gian tới khi chuyển sang xã hội số, ứng dụng mạnh công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo…
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hoàn thiện hồ sơ, báo cáo Chính phủ để có ý kiến chính thức và chuyển hồ sơ chính thức gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội để Ủy ban Văn hóa và Xã hội hoàn thiện hồ sơ thẩm tra trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Chín tới. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng Ủy ban Văn hóa và Xã hội tiếp tục nghiên cứu, rà soát, nhất là những vấn đề liên quan đến công tác quản lý nhà nước về quảng cáo nhằm tránh những vấn đề phát sinh, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý.
