Bước tiến trong cải cách ruộng đất

Tháng trước, Tổng thống Widodo tiết lộ Indonesia sẽ có bước tiến lớn trong việc thực hiện cải cách ruộng đất trong năm 2017. Chính phủ đã phân bổ 12.544ha đất cho 5.712 gia đình thuộc 9 cộng đồng người bản địa. Ông Widodo nhấn mạnh: “Có khoảng 2.000 cộng đồng bản địa nhưng chúng ta mới cấp đất cho 9 cộng đồng. Đây chỉ là bước khởi đầu bởi vì chúng ta có 12,7 triệu ha có thể sử dụng để phân bổ”. Theo Jakarta Post, số hộ không có ruộng hoặc chỉ sở hữu diện tích nhỏ hơn 0,3ha chiếm tới 56,12% trong tổng số 26,14 triệu hộ nông dân ở Indonesia.

Cuối tuần trước, Chánh Văn phòng Tổng thống Indonesia Teten Masduki cho biết, Chính phủ đang xây dựng một gói các chính sách kinh tế mới nhằm loại bỏ đói nghèo, đồng thời thu hẹp bất bình đẳng về kinh tế và xã hội thông qua cải cách ruộng đất. Theo ông, một trong những nội dung quan trọng trong chính sách này là việc đánh thuế lũy tiến đối với các chủ sở hữu ruộng đất mà không sử dụng. Điều đó đồng nghĩa với việc cá nhân/tổ chức càng sở hữu nhiều đất đai không sử dụng hoặc bỏ hoang sẽ càng bị đánh thuế cao hơn.

Theo giới phân tích, nếu được ban hành, chính sách mới sẽ khuyến khích chủ đất sử dụng đất một cách hiệu quả hơn, ngăn chặn tình trạng đầu cơ, vốn đang đẩy giá đất ở nhiều khu vực của Indonesia tăng chóng mặt trong thời gian qua và là một trong những nguyên nhân làm chậm tiến độ của các dự án xây dựng hạ tầng. Mặt khác, nguồn thu cho ngân sách nhà nước cũng sẽ tăng lên.

Bộ trưởng Quy hoạch Ruộng đất và Không gian Sofyan Djalil và Bộ trưởng Tài chính Sri Mulyani Indrawati sẽ sớm thảo luận về các quy định liên quan tới việc đánh thuế lũy tiến đối với những người sở hữu đất không được sử dụng. Nhiều khả năng thuế suất cụ thể sẽ phụ thuộc vào tình hình của mỗi vùng.

Một trong những vấn đề mà hai bộ sẽ phải thảo luận và đạt được đồng thuận chính là những tiêu chí để xác định thế nào là đất không được sử dụng. Bên cạnh đó, họ cần phải thống nhất nên đánh thuế thu nhập (PPh) hay thuế đất đai và xây dựng (PBB) đối với những người sở hữu đất bỏ hoang. Ngoài ra, việc thẩm duyệt kỹ lưỡng chính sách mới để bảo đảm phù hợp với luật hiện hành cũng rất được quan tâm.

Cùng với việc đánh thuế lũy tiến, Indonesia sẽ phân bổ 9 triệu ha đất cho những người sở hữu ít ruộng đất, trong đó có 4,1 triệu ha đất rừng, phần còn lại là các diện tích đất do Bộ Quy hoạch Ruộng đất và Không gian quản lý. Ông Teten cho biết, mục đích của động thái này là nhằm thu hẹp khoảng cách về diện tích đất mà mỗi người đang sở hữu tại thời điểm hiện nay. Ngoài ra, Chính phủ sẽ đưa ra chính sách trồng rừng xã hội nhằm giúp người dân sử dụng đất rừng một cách có trách nhiệm hơn.