Biểu tượng rực rỡ của khát vọng độc lập, tự do

Theo PGS.TS. BÙI HOÀI SƠN, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, ngày 2.9.1945 không chỉ là một sự kiện lịch sử quan trọng mà còn là biểu tượng của khát vọng độc lập, tự do, tinh thần bất khuất của dân tộc, mở ra kỷ nguyên mới, xác lập vị thế quốc gia của Việt Nam trên trường quốc tế, đồng thời góp phần vào phong trào giải phóng dân tộc toàn cầu.

Ý chí quật cường, không chịu khuất phục

- Theo ông, ngày 2.9.1945 có ý nghĩa như thế nào trong lịch sử đấu tranh giành độc lập của dân tộc Việt Nam?

- Ngày 2.9.1945 không chỉ là một cột mốc lịch sử đơn thuần mà còn là biểu tượng rực rỡ của khát vọng tự do và ý chí quật cường của dân tộc Việt Nam. Bản Tuyên ngôn Độc lập Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tại Quảng trường Ba Đình lịch sử ngày hôm đó đã chính thức khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, tuyên bố trước toàn thế giới rằng Việt Nam đã hoàn toàn thoát khỏi ách thống trị của thực dân, phong kiến. Đây là thời khắc mà mọi người dân Việt Nam đều cảm thấy tự hào, cảm nhận được giá trị vô cùng thiêng liêng của hai từ "độc lập”, "tự do".

Tuyên ngôn Độc lập mở ra kỷ nguyên mới, xác lập vị thế quốc gia của Việt Nam trên trường quốc tế - Nguồn: https://noibo.kiengiang.dcs.vn/
Tuyên ngôn Độc lập mở ra kỷ nguyên mới, xác lập vị thế quốc gia của Việt Nam trên trường quốc tế. Nguồn: noibo.kiengiang.dcs.vn

Bản Tuyên ngôn Độc lập còn là thông điệp mạnh mẽ gửi đến toàn thế giới về quyền tự do, quyền được sống hòa bình của mọi dân tộc. Từ một quốc gia nhỏ bé, bị chèn ép bởi các thế lực ngoại bang, Việt Nam đã vươn lên khẳng định chủ quyền, thể hiện ý chí quật cường của một dân tộc không bao giờ chịu khuất phục.

Vì thế, không chỉ là một ngày lễ kỷ niệm, sự kiện này còn khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc và ý chí phấn đấu không ngừng nghỉ để xây dựng một Việt Nam ngày càng tươi sáng, thịnh vượng. Đó là ngọn lửa mà mỗi thế hệ người Việt Nam luôn cần phải thắp sáng, giữ gìn và truyền lại cho muôn đời sau.

- Tuyên ngôn Độc lập ngày 2.9.1945 đã mở ra những thay đổi gì cho Việt Nam và vị thế của đất nước trên trường quốc tế, thưa ông?

- Những thay đổi sâu rộng mà bản Tuyên ngôn Độc lập đã mang lại có thể được cảm nhận qua nhiều phương diện khác nhau. Ngoài những ý nghĩa như tôi vừa nói, với bản Tuyên ngôn Độc lập, đất nước Việt Nam không chỉ chính thức thoát khỏi ách đô hộ mà còn khẳng định sự hiện diện và chủ quyền trên bản đồ thế giới, tạo điều kiện cho việc thiết lập các mối quan hệ ngoại giao và hợp tác quốc tế, mở ra cơ hội để Việt Nam gia nhập cộng đồng quốc tế và tham gia các tổ chức quốc tế.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ảnh: Ng. Đức
PGS.TS. Bùi Hoài Sơn. Ảnh: Ng. Đức

Tuyên ngôn Độc lập của Việt Nam năm 1945 cũng đã trở thành nguồn cảm hứng cho các phong trào giải phóng dân tộc khác trên thế giới, đặc biệt là ở các quốc gia đang đấu tranh giành độc lập khỏi ách thực dân. Thành công của Việt Nam trong việc giành độc lập đã khích lệ và cổ vũ các dân tộc khác trong cuộc đấu tranh chống lại sự thống trị ngoại bang.

Bản Tuyên ngôn cũng thể hiện những giá trị nhân văn cao cả khi khẳng định các quyền cơ bản của con người, như quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc. Những giá trị này đã góp phần định hình nền tảng pháp lý và chính trị của nước Việt Nam mới.

Làm sống động các giá trị lịch sử

- Tuyên ngôn Độc lập công bố sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là biểu tượng cao cả của tinh thần đoàn kết và hợp lực của toàn dân tộc trong cuộc đấu tranh giành độc lập. Ông nghĩ sao về nhận định này?

- Đúng là như vậy! Thời kỳ đó, đất nước Việt Nam đang đối mặt với nhiều thử thách lớn lao: chiến tranh, nạn đói và các thế lực ngoại xâm. Để đạt được mục tiêu độc lập, toàn dân tộc đã đoàn kết, đồng lòng, tạo nên sức mạnh thống nhất chống lại mọi kẻ thù, vượt qua mọi khó khăn.

Có thể khẳng định, Cách mạng tháng Tám thành công dẫn đến sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là kết quả đồng tâm hiệp lực của toàn dân, từ các chiến sĩ đến dân thường, từ miền xuôi đến miền ngược. Chính sự đoàn kết này đã làm nên sức mạnh vĩ đại. Đây là bài học vô giá được giữ gìn và phát huy trong suốt các giai đoạn lịch sử tiếp theo của đất nước. Tinh thần đại đoàn kết không chỉ làm nên thành công của cuộc đấu tranh giành độc lập trong quá khứ mà còn là nguồn cảm hứng, là nền tảng vững chắc để các thế hệ sau tiếp tục xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước Việt Nam hùng cường. 

- Theo ông, làm thế nào để kế thừa và tiếp tục phát huy những giá trị, tinh thần của Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2.9 như ông vừa nói?

- Phải thực hiện những bước đi cụ thể và thiết thực nhằm duy trì và làm sống động những giá trị tinh thần từ ngày lịch sử đó.

Đầu tiên, việc hiểu biết sâu sắc về ý nghĩa lịch sử, văn hóa và các giá trị cốt lõi của sự kiện này là rất quan trọng. Thế hệ trẻ cần được giáo dục về những hy sinh và đóng góp của các thế hệ đi trước thông qua chương trình học trong nhà trường, hoạt động ngoại khóa và các phương tiện truyền thông. Khi thế hệ trẻ hiểu rõ về những hy sinh và nỗ lực của cha ông, họ sẽ hình thành ý thức trách nhiệm đối với sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển của đất nước; cảm thấy mình có một phần trong hành trình giữ gìn, phát huy truyền thống, giá trị văn hóa, lịch sử của dân tộc.

Thứ hai, tinh thần yêu nước không chỉ thể hiện qua lòng tự hào mà còn qua hành động cụ thể, thể hiện trách nhiệm và sự cống hiến cho xã hội bằng cách sáng tạo và đổi mới. Thế hệ trẻ nên được khuyến khích tham gia vào các lĩnh vực khoa học - công nghệ, văn hóa và kinh doanh để đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước. Sáng tạo không chỉ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống mà còn giữ cho quốc gia luôn trong tiến trình phát triển.

Thứ ba, thế hệ trẻ có thể tham gia vào các hoạt động gìn giữ và phát triển di sản văn hóa, từ việc tham gia vào các dự án bảo tồn di tích đến các hoạt động văn hóa truyền thống. Điều này không chỉ giúp gìn giữ bản sắc dân tộc mà còn tạo ra sự kết nối sâu sắc với quá khứ hào hùng của dân tộc, khơi dậy tình yêu, niềm tự hào và sự tự tin cho giới trẻ trong quá trình giao lưu, hội nhập quốc tế.

Thứ tư, đoàn kết là giá trị quan trọng được đúc kết trong lịch sử cách mạng Việt Nam nói chung, Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2.9 nói riêng. Thế hệ trẻ nên học cách làm việc cùng nhau, vượt qua các khác biệt để đạt được mục tiêu chung. Tinh thần đoàn kết này không chỉ giúp giải quyết các vấn đề xã hội mà còn tạo ra một môi trường làm việc và sinh hoạt tích cực.

Thứ năm, thế hệ trẻ ngày nay sử dụng các phương tiện truyền thông và mạng xã hội một cách hiệu quả. Họ có thể sử dụng các nền tảng này để lan tỏa tinh thần yêu nước, chia sẻ các câu chuyện truyền cảm hứng và thúc đẩy các phong trào tích cực trong cộng đồng. Qua đó, những giá trị và tinh thần của ngày Quốc khánh 2.9 không chỉ được gìn giữ mà còn được tiếp nối và lan tỏa mạnh mẽ, góp phần tạo niềm tin vững chắc vào tương lai.

- Xin cảm ơn ông!

Văn hóa

Tự vệ chiến đấu Hoàng Diệu ôm bom ba càng, sẵn sàng tiêu diệt xe tăng địch trên đường phố Hà Nội năm 1946
Văn hóa - Thể thao

Trước cuộc trường chinh vĩ đại

Ngày 19.12.1946, quân và dân Hà Nội đồng loạt nổ súng, mở đầu cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc với tinh thần “Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”. Tinh thần ấy đã tiếp thêm động lực cho nhân dân Thủ đô anh dũng, chiến đấu 60 ngày đêm trước cuộc trường chinh vĩ đại của dân tộc.