Bầu cử Tổng thống Mỹ và tương lai quan hệ Mỹ - Trung

Bầu cử Tổng thống Mỹ và tương lai quan hệ Mỹ - Trung

Khi Hoa Kỳ tiến gần đến cuộc bầu cử Tổng thống năm 2024, động thái giữa hai ứng cử viên hàng đầu là bà Kamala Harris và ông Donald Trump, đang có những tác động đáng kể đến quan hệ Trung Quốc - Hoa Kỳ. Về vấn đề này, các chuyên gia cho rằng, đánh giá quan điểm của các cố vấn chủ chốt của hai ứng cử viên có thể giúp phát hiện sự khác biệt trong cách tiếp cận của họ đối với Trung Quốc.

Sau Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa và Dân chủ được tổ chức lần lượt vào giữa tháng 7 và cuối tháng 8, cả hai ứng cử viên đều tham gia vào cuộc cạnh tranh khốc liệt cho chức Tổng thống. Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris ngày càng chứng tỏ là một ứng cử viên đáng gờm sau cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên trên truyền hình khi dẫn trước ông Donald Trump 3 - 5 điểm trong hầu hết các cuộc thăm dò tính đến ngày 15.9. Tuy nhiên, uy tín của bà trong thiết lập chính sách đối ngoại, đặc biệt là liên quan đến Trung Quốc, vẫn đang được các chuyên gia theo dõi chặt chẽ.

Bầu cử Tổng thống Mỹ sẽ tác động lớn đến quan hệ Mỹ - Trung Nguồn: Depositphotos
Bầu cử Tổng thống Mỹ sẽ tác động lớn đến quan hệ Mỹ - Trung Nguồn: Depositphotos

Trên thực tế, việc đảng Dân chủ đột ngột lựa chọn bà Harris làm ứng cử viên thay thế cho ông Biden khiến bà không có nhiều thời gian để xây dựng chiến lược chính sách đối ngoại toàn diện. Mặc dù tại Đại hội toàn quốc hồi tháng 8, đảng Dân chủ đã công bố cương lĩnh, nhưng văn kiện này hầu như không có ông Biden là ứng cử viên. Bà Harris được coi là thiếu kinh nghiệm trong các vấn đề quốc tế, chủ yếu tập trung vào các vấn đề trong nước trong suốt sự nghiệp công của mình.

Kamala Harris: giữa cứng rắn và thực dụng

Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên kể từ khi khởi động chiến dịch tranh cử, được thực hiện với CNN vào ngày 29.8, bà Harris cho biết, bà có khả năng sẽ tiếp tục quỹ đạo chính sách đối ngoại của Biden. Tuy nhiên, việc bà chọn Philip Gordon làm Cố vấn An ninh quốc gia cho thấy một sự chuyển hướng tiềm tàng trong chính sách đối với Trung Quốc, vì cách tiếp cận thực dụng của ông Gordon có thể khác với lập trường đối đầu mà chính quyền Biden đang theo đuổi.

Quan điểm của ông Gordon về chính sách đối ngoại chịu ảnh hưởng sâu sắc từ sự phản đối của ông đối với chiến lược thay đổi chế độ mà chính quyền Bush đã chủ trương ở Iraq, điều mà ông tin rằng đã làm ảnh hưởng danh tiếng toàn cầu của Hoa Kỳ. Là một "người theo chủ nghĩa quốc tế thực dụng", ông Gordon ủng hộ việc sử dụng quyền lực của Hoa Kỳ một cách sáng suốt, lập luận rằng hiệu quả của chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ không nằm ở các thể chế mà nằm ở chất lượng lãnh đạo của nước này. Quan điểm theo chủ nghĩa châu Âu của ông cho thấy, ông coi an ninh châu Âu là trọng tâm đối với quyền lực toàn cầu của Hoa Kỳ, tuy nhiên ông thừa nhận rằng Trung Quốc, chứ không phải châu Âu, hiện là trọng tâm chính của các chính sách đối ngoại, quân sự và kinh tế của Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, để hiểu đầy đủ hơn về chính sách Trung Quốc của bà Harris, cần phải tìm hiểu quan điểm của một cố vấn khác là Phó cố vấn An ninh quốc gia Rebecca Lissner, người đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình chiến lược của chính quyền Biden đối với Trung Quốc. Công trình của bà Lissner về Chiến lược an ninh quốc gia của Biden cho thấy, nước Mỹ thừa nhận rằng: kỷ nguyên hậu Chiến tranh lạnh đã kết thúc và Hoa Kỳ đang tham gia vào một cuộc cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc - đối thủ ngang hàng duy nhất của họ. Chiến lược này tái khẳng định cam kết của Hoa Kỳ đối với kho vũ khí hạt nhân tấn công phủ đầu và một tư thế quân sự mạnh mẽ, cho thấy bà Harris có thể tiếp tục cách tiếp cận cứng rắn này nếu được bầu.

Donald Trump: đối ngoại qua góc nhìn kinh tế

Trong khi đó, nếu ông Donald Trump giành lại chức Tổng thống, có khả năng sẽ củng cố gấp nhiều lần lập trường "hung hăng" của mình đối với Trung Quốc, đặc biệt tập trung vào cạnh tranh kinh tế và công nghệ. Tại Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa hồi tháng 7, các nhân vật chủ chốt của đảng cho thấy họ ủng hộ một nền chính sách do ông Trump thống trị với việc lựa chọn JD Vance làm người đồng tranh cử chức vụ Phó Tổng thống. Điều này nhấn mạnh cam kết của đảng con voi trong chính sách đối đầu với Trung Quốc. Việc ông Trump có thể bổ nhiệm những nhân vật như Elbridge Colby và Robert Lighthizer, được biết đến với quan điểm diều hâu về Trung Quốc, cho thấy chính quyền của ông sẽ ưu tiên sự thống trị kinh tế của Hoa Kỳ và tiến bộ công nghệ, đặc biệt là trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo và không gian.

Cách tiếp cận của ông Donald Trump đối với Đài Loan (Trung Quốc) cho thấy chiến lược Trung Quốc rộng lớn hơn của ông. Ông nhìn nhận Đài Loan dưới con mắt kinh tế nhiều hơn là chính trị và chiến lược. Ông coi Đài Loan chủ yếu là thị trường cho vũ khí xuất khẩu của Hoa Kỳ và là nguồn phát triển công nghệ bán dẫn. Điều này làm nổi bật “góc nhìn kinh tế” đối với chính sách đối ngoại. Ông Trump có khả năng sẽ tiếp tục bán vũ khí cho Đài Bắc nhưng sẽ không tăng cường cam kết quốc phòng của Hoa Kỳ. Ngoài ra, chính quyền của ông có thể giảm bớt sự hiện diện chiến lược của Hoa Kỳ ở Tây Thái Bình Dương và làm suy yếu các liên minh do Hoa Kỳ lãnh đạo ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, chẳng hạn như Bộ tứ Quad hay những cam kết với ASEAN. Thay vào đó, Mỹ sẽ tập trung vào các biện pháp đơn phương để ngăn chặn tăng trưởng kinh tế và công nghiệp của Trung Quốc thông qua thuế quan trừng phạt và lệnh trừng phạt.

Sự chuẩn bị của Bắc Kinh

Về phần mình, Bắc Kinh nhận thức rõ về những rủi ro lớn trong cuộc bầu cử sắp tới của Hoa Kỳ. Bất kể ai giành chiến thắng, Trung Quốc đều có thể sẽ phải đối mặt với lập trường cứng rắn từ chính quyền Hoa Kỳ tiếp theo.

Trong trường hợp bà Harris trở thành nữ Tổng thống đầu tiên của nước Mỹ, Washington có thể sẽ chứng kiến ​​Bắc Kinh tìm cách duy trì các thỏa thuận mà Trung Quốc và Mỹ đã đạt được dưới thời của Tổng thống Biden, đặc biệt là thông qua các cơ chế như Hội nghị thượng đỉnh APEC do Peru đăng cai và Hội nghị thượng đỉnh G-20 do Brazil đăng cai vào cuối tháng 11. Chiến lược này được thiết kế để xây dựng dựa trên các nỗ lực ngoại giao gần đây của đảng Dân chủ, minh chứng là chuyến thăm Bắc Kinh của Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan vào cuối tháng 8 và ý định của Mỹ tìm kiếm sự hợp tác của Trung Quốc trong các vấn đề xung đột địa chính trị lớn cũng như những thách thức kinh tế xã hội trong nước của Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, Bắc Kinh cũng đang chuẩn bị cho khả năng ông Donald Trump tái đắc cử. Dennis Wilder, cựu chuyên gia về Trung Quốc của CIA và là cố vấn cấp cao của Nhà Trắng về châu Á dưới thời George W Bush cho biết, Bắc Kinh đã "tích cực tìm kiếm cơ hội" để kết nối với nhóm vận động tranh cử của ông Trump. Đặc biệt, Bắc Kinh muốn đưa ông Thôi Thiên Khải - cựu Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ dưới thời Donald Trump, làm cầu nối, nhưng chưa thành công.

Các chuyên gia cho rằng, Bắc Kinh có khả năng sẽ tiếp tục tiếp cận đội ngũ của Donald Trump trong khi tận dụng và củng cố mối quan hệ của mình với Nga và các nước Nam bán cầu. Bắc Kinh có thể khuyến khích quyền tự chủ chiến lược của các đồng minh của Mỹ, đặc biệt là Liên minh châu Âu, bằng cách đưa ra ưu đãi kinh tế và đẩy nhanh các giải pháp thương mại. Ngoài ra, Trung Quốc có thể tham gia vào các cuộc đàm phán kinh tế với Hoa Kỳ, hy sinh một số lợi ích kinh tế để đổi lấy các lợi ích chiến lược ở Tây Thái Bình Dương.

Kết quả của cuộc bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ năm 2024 sẽ có ý nghĩa sâu sắc đối với quỹ đạo quan hệ Trung Quốc - Hoa Kỳ. Cho dù dưới thời chính quyền của bà Kamala Harris hay ông Donald Trump, Bắc Kinh đều sẽ phải chuẩn bị đối mặt với một giai đoạn đầy thách thức sắp tới, được đánh dấu bằng cạnh tranh chiến lược và cạnh tranh kinh tế. Khi hai nước xử lý bối cảnh phức tạp này, cán cân quyền lực toàn cầu sẽ bị ảnh hưởng đáng kể bởi các chính sách và quyết định của vị chủ nhân Nhà Trắng tiếp theo.

Thế giới 24h

Kinh tế toàn cầu đứng trước nhiều nguy cơ
Thế giới 24h

Kinh tế toàn cầu đứng trước nhiều nguy cơ

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump mới đây tuyên bố, ngay trong ngày đầu tiên sau khi nhậm chức vào tháng 1 tới, ông sẽ áp thuế 25% đối với tất cả các sản phẩm từ Mexico và Canada, thêm 10% thuế đối với hàng hóa từ Trung Quốc. Các chuyên gia nhận định rằng, kế hoạch áp thuế này không chỉ làm dấy lên lo ngại về tác động tiêu cực đối với ngành công nghiệp Mỹ, mà còn nguy cơ bùng phát cuộc chiến thương mại toàn cầu.

Australia thông qua luật công khai thuế và cải cách Ngân hàng Trung ương mang tính đột phá
Thế giới 24h

Australia thông qua luật công khai thuế và cải cách Ngân hàng Trung ương mang tính đột phá

Thượng viện Australia vừa thông qua một trong những luật minh bạch thuế nghiêm ngặt nhất thế giới đối với các tập đoàn đa quốc gia, đánh dấu bước tiến quan trọng hướng tới việc hạn chế các hoạt động chuyển lợi nhuận. Trong một động thái song song, cơ quan lập pháp cũng đã phê duyệt cuộc cải cách lịch sử đối với Ngân hàng Trung ương, thành lập ban chính sách tiền tệ mới.

Bước ngoặt cho phát triển bền vững toàn cầu và cơ hội kinh doanh
Thế giới 24h

Bước ngoặt cho phát triển bền vững toàn cầu và cơ hội kinh doanh

Ngày 30.10.2024, Trung Quốc công bố kế hoạch năng lượng tái tạo đầy tham vọng, đánh dấu sự chuyển đổi mạnh mẽ trong chiến lược phát triển năng lượng sạch. Kế hoạch do Ủy ban Cải cách và phát triển quốc gia (NDRC) phối hợp với 5 cơ quan khác ban hành, đặt ra các mục tiêu tiêu thụ táo bạo: 1 tỷ tấn than tiêu chuẩn (SCE) vào năm 2025 và 5 tỷ tấn SCE vào năm 2030. Đây là bước nhảy vọt đáng kể trong việc thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo.

Philippines ban hành luật áp thuế VAT 12% đối với nhà cung cấp dịch vụ số nước ngoài
Thế giới 24h

Philippines ban hành luật áp thuế VAT 12% đối với nhà cung cấp dịch vụ số nước ngoài

Philippines đã có bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa hệ thống thuế khi Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. ký ban hành một đạo luật áp dụng mức thuế giá trị gia tăng (VAT) 12% đối với các nhà cung cấp dịch vụ số (DSP) nước ngoài không có trụ sở tại Philippines nhưng cung cấp dịch vụ cho người tiêu dùng tại đây. Cho tới nay, động thái này đã giúp bảo đảm cạnh tranh công bằng trong nền kinh tế số, đưa Philippines theo kịp các quốc gia trong khu vực như Indonesia, Singapore, và Thái Lan, những nước đã áp dụng các quy định tương tự.

COP29: Các quốc gia giàu cam kết không xây mới nhà máy điện than
Quốc tế

COP29: Các quốc gia giàu cam kết không xây mới nhà máy điện than

Tại Hội nghị lần thứ 29 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP29) diễn ra ở Baku (Azerbaijan) hôm 20.11, 25 quốc gia đã cam kết không xây dựng thêm nhà máy điện than nếu không có biện pháp kiểm soát khí thải, nhằm đẩy nhanh quá trình loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm này.

Tây Ban Nha sẽ hợp pháp hoá 900.000 người di cư không giấy tờ
Quốc tế

Tây Ban Nha sẽ hợp pháp hoá 900.000 người di cư không giấy tờ

Bộ trưởng Di trú Elma Saiz của Đảng Công nhân Xã hội Tây Ban Nha thông báo, Tây Ban Nha sẽ hợp pháp hoá khoảng 300.000 người di cư không có giấy tờ mỗi năm trong 3 năm tới. Các cải cách này nhằm mục đích mở rộng lực lượng lao động của đất nước và thúc đẩy nền kinh tế.

Anh và Ấn Độ sẽ nối lại các cuộc đàm phán thương mại tự do
Quốc tế

Anh và Ấn Độ sẽ nối lại các cuộc đàm phán thương mại tự do

Trong cuộc gặp song phương bên lề hội nghị thượng đỉnh Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) ở Brazil, hai nhà lãnh đạo Anh và Ấn Độ khẳng định sẽ nối lại các cuộc đàm phán bị đình trệ để thống nhất một thỏa thuận thương mại tự do.

EU thông qua các luật thúc đẩy vận tải biển bền vững và an toàn
Quốc tế

EU thông qua các luật thúc đẩy vận tải biển bền vững và an toàn

Nhằm xây dựng ngành vận tải biển an toàn, sạch sẽ và hiện đại hơn, mới đây Hội đồng Liên minh châu Âu (EU) đã thông qua 4 luật thuộc gói lập pháp “An toàn hàng hải”. Các quy định này sửa đổi các chỉ thị liên quan đến điều tra tai nạn hàng hải, ô nhiễm từ tàu biển, tuân thủ yêu cầu của quốc gia treo cờ và kiểm soát tàu thuyền tại cảng.

Chọn nhân sự dựa trên lòng trung thành, ông Trump gây hoang mang dư luận
Quốc tế

Chọn nhân sự dựa trên lòng trung thành, ông Trump gây hoang mang dư luận

Nỗi lo sợ rằng nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ông Donald Trump sẽ cực đoan hơn nhiệm kỳ đầu tiên ngày càng gia tăng trong bối cảnh ông đưa ra hàng loạt lựa chọn nhân sự cấp cao gây sốc dư luận. Các nhà phân tích cho rằng, những lựa chọn này cho thấy ông đề cao lòng trung thành cá nhân, một điều rút kinh nghiệm từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông.

Đức ấn định thời điểm bầu cử Quốc hội sớm
Quốc tế

Đức ấn định thời điểm bầu cử Quốc hội sớm

Đức sẽ tổ chức bầu cử sớm vào ngày 23.2.2025 và Thủ tướng Olaf Scholz dự kiến sẽ bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội ngày 16.12 tới. Quyết định về việc tổ chức bầu cử sớm được đưa ra trong bối cảnh liên minh cầm quyền đang gặp khủng hoảng chính trị.

Đồng đô la Mỹ đạt đỉnh cao nhất trong năm
Quốc tế

Đồng đô la Mỹ đạt đỉnh cao nhất trong năm

“Đồng bạc xanh” đã đạt mức cao nhất trong hai tháng và lợi suất trái phiếu tăng mạnh, được thúc đẩy bởi chiến thắng của Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tuần trước. Điều này đã làm dấy lên những lo ngại về rủi ro lạm phát sẽ tái trỗi dậy trong nhiệm kỳ tống thống thứ hai của ông.

Bhutan khởi động "thành phố chánh niệm"
Thế giới 24h

Bhutan khởi động "thành phố chánh niệm"

Bhutan, vương quốc nằm trên dãy Himalaya, quốc gia nổi tiếng thế giới với triết lý về chỉ số Hạnh phúc quốc gia thay vì GDP, đang chuẩn bị xây dựng một "thành phố chánh niệm"; đợt phát hành trái phiếu trị giá 100 triệu USD đầu tiên được đưa ra vào ngày 11.11 để hỗ trợ khởi động dự án.

Luật Điện lực mới của Jordan: Khuyến khích đầu tư vào lưu trữ năng lượng
Quốc tế

Luật Điện lực mới của Jordan: Khuyến khích đầu tư vào lưu trữ năng lượng

Jordan vừa ban hành Luật Điện lực mới, thay thế luật cũ có hiệu lực từ năm 2002, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong chính sách năng lượng của quốc gia Trung Đông. Luật này thúc đẩy mô hình hợp tác công-tư (PPP), khuyến khích đầu tư vào các cơ sở lưu trữ năng lượng và dự án hydro xanh nhằm tăng cường tính tự chủ năng lượng, hỗ trợ phát triển bền vững và hiện đại hóa lĩnh vực điện lực của Jordan.