Bầu cử Tổng thống Hàn Quốc: Những điều cần biết

Tại sao lại có cuộc bầu cử vào thời điểm này?

Cuộc bầu cử trước thời hạn bất ngờ được tiến hành sau khi Tổng thống Yoon Suk Yeol bị Tòa án Hiến pháp cách chức vào ngày 4/4 do quyết định ban hành thiết quân luật hồi tháng 12/2024. Theo luật pháp Hàn Quốc, bầu cử tổng thống phải được triệu tập trong vòng 60 ngày kể từ khi tổng thống bị cách chức.

Ông Yoon Suk Yeol đã gây chấn động thế giới vào tháng 12 năm ngoái khi ban bố thiết quân luật lần đầu tiên kể từ khi Hàn Quốc thiết lập nền dân chủ vào những năm 1980. Sắc lệnh của ông, một phần nhằm mục đích vượt qua bế tắc chính trị trong Quốc hội do phe đối lập kiểm soát, đã nhanh chóng bị các nhà lập pháp vô hiệu hóa. Chính Quốc hội sau đó đã bỏ phiếu luận tội ông tội phản quốc và vi phạm Hiến pháp, phán quyết mà sau đó Tòa án Hiến pháp đã nhất trí ủng hộ.

Trong cuộc bầu cử ngày 3/6, người dân Hàn Quốc sẽ bỏ phiếu cho một ứng cử viên. Người chiến thắng sẽ phục vụ một nhiệm kỳ duy nhất kéo dài 5 năm.

Ai là những ứng cử viên tiềm năng?

Hiện tại hai ứng cử viên đang giành được sự ủng hộ lớn nhất là ông Lee Jae-myung cựu lãnh đạo của đảng Dân chủ đối lập chính, và ông Kim Moon-soo của đảng Quyền lực Nhân dân.

Ông Lee Jae-myung, 60 tuổi, từng thua ông Yoon Suk Yeol với tỷ lệ sít sao trong cuộc bầu cử tổng thống gần đây nhất vào năm 2022, nhưng sau đó, đảng của ông đã giành được đa số ghế trong Quốc hội và sử dụng thế đa số của mình để ngăn cản chương trình nghị sự của tổng thống Yoon, khiến chính trường Hàn Quốc lâm vào bế tắc. Trước quyết định ban hành thiết quân luật của ông Yoon, ông Lee đã thúc đẩy đảng Dân chủ tiến hành luận tội và lật đổ Tổng thống Yoon. Hiện tại ông Lee được đánh giá là ứng cử viên tiềm năng nhất khi các cuộc thăm dò trước bầu cử luôn cho thấy vị trí dẫn đầu của ông với khoảng 47%.

Trong khi đó, ông Kim Moon-soo đã giành được sự ủng hộ của đảng Quyền lực nhân dân để trở thành ứng cử viên tổng thống. Sau cuộc tranh luận trên truyền hình giữa ứng cử viên và sau khi cựu Tổng thống Yoon xin rút khỏi đảng PPP, ông Kim Moon-soo đang chứng kiến sự ủng hộ tăng trở lại. Tổng hợp các cuộc thăm dò trước bầu cử cho thấy, ông hiện đang giành được 41% sự ủng hộ.

Trong số những ứng cử viên khác trong cuộc đua còn có ông Lee Jun-seok, 40 tuổi, cựu lãnh đạo PPP, hiện ứng cử với tư cách là thành viên đảng Cải cách, một đảng cánh hữu mới thành lập. Ông Lee Jun-seok được đánh giá là “biến số” quan trọng bởi có thể là yếu tố chia rẽ phiếu bầu.

Chính sách của các ứng cử viên

Nếu ứng cử viên Lee Jae-myung giành chiến thắng, Hàn Quốc sẽ có một chính phủ chi tiêu nhiều hơn để hỗ trợ các hộ gia đình, phát triển ngành công nghiệp AI và trao nhiều quyền hơn cho các cổ đông nhỏ hơn để hạn chế bớt quyền lực của các Chaebol (các tập đoàn lớn nhất quốc gia). Ông Lee Jae-myung cũng đã đề xuất rút ngắn nhiệm kỳ tổng thống từ 5 năm xuống còn 4 năm và cho phép tổng thống được ứng cử hai nhiệm kỳ liên tiếp, một giải pháp nhằm bảo đảm tính liên tục trong chính sách.

Trong khi đó, ứng cử viên Kim Moon-soo tự nhận mình là nhân vật thân thiện với doanh nghiệp. Ông cho biết sẽ bãi bỏ nhiều quy định để cởi trói cho doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng trong khi vẫn hỗ trợ các công ty vừa và nhỏ. Ông đã đề xuất trong trường hợp trúng cử sẽ rút ngắn nhiệm kỳ của mình xuống còn 3 năm để đẩy nhanh quá trình cải cách Hiến pháp theo hướng tăng nhiệm kỳ của tổng thống lên 2 năm.

Mối quan tâm lớn nhất của cử tri Hàn Quốc là gì?

Thúc đẩy tăng trưởng sẽ là nhiệm vụ quan trọng đối với tổng thống tương lai của Hàn Quốc. Tốc độ tăng trưởng giảm sút trong quý đầu tiên năm 2025 cho thấy khoảng trống lãnh đạo kể từ cuối năm ngoái đã làm suy yếu niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp, góp phần đẩy nền kinh tế thụt lùi trong bối cảnh thuế quan thương mại của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump phủ bóng đen lên tăng trưởng tương lai của Hàn Quốc.

Bên cạnh đó, khôi phục lại sự đoàn kết là một trong những mối quan tâm hàng đầu của cử tri. Những người bỏ phiếu kỳ vọng cuộc bầu cử sẽ mở ra một giai đoạn ổn định cho đất nước sau 6 tháng biến động và chia rẽ. Cử tri cũng hy vọng tổng thống mới sẽ thúc đẩy cải cách hiến pháp để mang lại tính liên tục hơn cho nền chính trị Hàn Quốc.

Tầm quan trọng của chính sách đối ngoại cũng được nêu bật trong các cuộc thăm dò trong bối cảnh doanh nghiệp và người dân bắt đầu cảm nhận được tác động tiềm tàng do thuế quan của Mỹ. Bên cạnh đó, chính sách đối với CHDCND Triều Tiên cũng sẽ là một trong những nhân tố ảnh hưởng đến lá phiếu của cử tri.

Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo mới sẽ cần tìm ra cách thúc đẩy mối quan hệ an ninh ba bên chặt chẽ hơn với Washington và Tokyo trong bối cảnh Chính quyền Tổng thống Donald Trump dường như không mặn mà với các thỏa thuận quốc phòng hiện tại. Mối quan hệ được cải thiện theo hướng tích cực với Nhật Bản dưới thời Tổng thống Yoon Suk Yeol có lẽ đang gặp rủi ro do xu hướng các nhà lãnh đạo mới lên sẽ thay đổi hoàn toàn chính sách của người tiền nhiệm.